เกมใหญ่เหนืออาร์กติก กรีนแลนด์เลือกตั้ง ท่ามกลางเงาทรัมป์

11 มี.ค. 2568 | 17:30 น.
อัปเดตล่าสุด :11 มี.ค. 2568 | 17:34 น.

กรีนแลนด์ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรเดนมาร์ก กลายเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญ ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ความสนใจจากมหาอำนาจโลก และการเลือกตั้งที่จะกำหนดอนาคตทางการเมืองและทิศทางของดินแดน

ความไม่แน่นอนปกคลุม กรีนแลนด์ เกาะที่ตั้งอยู่ในมหาสมุทรอาร์กติก ทางด้านตะวันตกเฉียงเหนือของทวีปยุโรป และทางด้านตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศแคนาดา ซึ่งถือว่าเป็นดินแดนเหนือสุดของโลก และอยู่ในทวีปอเมริกาเหนือกรีนแลนด์ มีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 2,166,086 ตารางกิโลเมตร ซึ่งถือได้ว่าเป็นเกาะที่ใหญ่ที่สุดในโลกกำลังเตรียมพร้อมสำหรับการเลือกตั้งที่อาจกำหนดอนาคตและอำนาจอธิปไตยในวันอังคารที่ 11 มีนาคม 2568 ตามเวลาท้องถิ่น

เมืองนูคก่อนการเลือกตั้งทั่วไปในวันที่ 11 มีนาคมในกรีนแลนด์

ชาวกรีนแลนด์จำนวนกว่า 57,000 คน ในเขตกึ่งปกครองตนเองแห่งนี้มีความรู้สึกวิตกกังวลและขุ่นเคืองต่อภัยคุกคามของประธานาธิบดีทรัมป์แห่งสหรัฐฯ ที่จะยึดครองดินแดนอันอุดมไปด้วยแร่ธาตุของพวกเขา แม้จะด้วยกำลังก็ตาม เนื่องจากวอชิงตันอ้างว่าตนมีความจำเป็น "ด้านความมั่นคงของชาติ"

ท่ามกลางความกังวลเกี่ยวกับการแทรกแซงจากต่างชาติ และความต้องการที่ชาวกรีนแลนด์ต้องควบคุมชะตากรรมของตนเอง มูเต เอเกเด นายกรัฐมนตรีกรีนแลนด์ ได้เรียกร้องให้มีการเลือกตั้งรัฐสภาครั้งใหม่ในวันที่ 11 มีนาคม

เมื่อประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์แห่งสหรัฐฯ เสนอซื้อกรีนแลนด์ เป็นครั้งแรก ในปี 2019 ผู้คนคิดว่าเป็นแค่เรื่องตลก แต่ตอนนี้อาจไม่เป็นแบบนั้น

ความสนใจ ของทรัมป์ในกรีนแลนด์ซึ่งได้รับการตอกย้ำอย่างแข็งกร้าวไม่นานหลังจากที่เขากลับสู่ทำเนียบขาวในเดือนมกราคม เป็นส่วนหนึ่งของนโยบายต่างประเทศที่เน้น "อเมริกาต้องมาก่อน" ซึ่งรวมถึงการเรียกร้องให้ยูเครนส่งมอบสิทธิแร่ธาตุเพื่อแลกกับความช่วยเหลือทางทหารอย่างต่อเนื่อง การคุกคามที่จะยึดครองคลองปานามา และข้อเสนอแนะว่าแคนาดาควรกลายเป็นรัฐที่ 51 ของสหรัฐฯ

ทำไมต้องกรีนแลนด์

ความตึงเครียดระหว่างประเทศที่เพิ่มมากขึ้น โลกร้อน และเศรษฐกิจโลกที่เปลี่ยนแปลงไป ทำให้กรีนแลนด์กลายเป็นศูนย์กลางที่ถูกพูดถึงเกี่ยวกับการค้าและความมั่นคงระดับโลก และทรัมป์ต้องการให้แน่ใจว่าสหรัฐฯ จะควบคุมประเทศที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุแห่งนี้ ซึ่งคอยปกป้องแนวทางของอาร์กติกและแอตแลนติกเหนือต่ออเมริกาเหนือ

กรีนแลนด์เป็นของใคร

กรีนแลนด์เป็นดินแดนปกครองตนเองของเดนมาร์ก ซึ่งเป็นพันธมิตรกับสหรัฐฯ มาช้านานที่ปฏิเสธข้อเสนอของทรัมป์ นอกจากนี้เดนมาร์กยังยอมรับสิทธิในการเป็นอิสระของกรีนแลนด์

ท่ามกลางความกังวลเกี่ยวกับการแทรกแซงจากต่างชาติ และความต้องการที่ชาวกรีนแลนด์ต้องควบคุมชะตากรรมของตนเอง นายกรัฐมนตรีได้เรียกร้องให้มีการเลือกตั้งรัฐสภาเร็วยิ่งขึ้น

เด็กกำลังเล่นอยู่ข้างโปสเตอร์หาเสียง ก่อนการเลือกตั้งรัฐสภากรีนแลนด์

เกาะที่ใหญ่ที่สุดในโลก ซึ่ง 80% ตั้งอยู่เหนือเส้นอาร์กติกเซอร์เคิล เป็นแหล่งอาศัยของชาวอินูอิตประมาณ 56,000 คน 

เหตุใดประเทศอื่นจึงสนใจกรีนแลนด์

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศส่งผลให้พื้นที่น้ำแข็งในอาร์กติกบางลง ซึ่งอาจทำให้เกิดเส้นทางผ่านตะวันตกเฉียงเหนือสำหรับการค้าระหว่างประเทศ และทำให้เกิดการแข่งขันกับรัสเซีย จีน และประเทศอื่นๆ ในการเข้าถึงแหล่งทรัพยากรแร่ธาตุในภูมิภาคอีกครั้ง

กรีนแลนด์ที่ตั้งอยู่บนจุดตัดระหว่างอเมริกาเหนือ ยุโรป และเอเชีย และมีทรัพยากรที่มีศักยภาพมหาศาล จะยิ่งมีความสำคัญเชิงยุทธศาสตร์มากขึ้น โดยมหาอำนาจทั้งใหญ่และเล็ก ต่างพยายามจะเจรจากับกรีนแลนด์ 

น้ำแข็งลอยอยู่หน้าเกาะ Sermitsiaq ในเมืองนูกกรีนแลนด์วันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2025 REUTERS

ต่อไปนี้เป็นปัจจัยบางประการที่ผลักดันให้สหรัฐฯ สนใจกรีนแลนด์

การแข่งขันในอาร์กติก

หลังสงครามเย็น อาร์กติกเป็นพื้นที่ความร่วมมือระหว่างประเทศเป็นส่วนใหญ่ แต่การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การแสวงหาทรัพยากรที่หายาก และความตึงเครียดระหว่างประเทศที่เพิ่มมากขึ้นภายหลังการรุกรานยูเครนของรัสเซีย กำลังผลักดันการแข่งขันในภูมิภาคอีกครั้ง

ความสำคัญเชิงยุทธศาสตร์

กรีนแลนด์ ตั้งอยู่บริเวณนอกชายฝั่งตะวันออกเฉียงเหนือของแคนาดา โดยมีพื้นที่มากกว่าสองในสามอยู่ในเขตอาร์กติกเซอร์เคิล ทำให้กรีนแลนด์มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการป้องกันทวีปอเมริกาเหนือนับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่สอง เมื่อสหรัฐฯ ยึดครองกรีนแลนด์เพื่อให้แน่ใจว่าจะไม่ตกอยู่ในมือของนาซีเยอรมนี และเพื่อปกป้องเส้นทางเดินเรือที่สำคัญในมหาสมุทรแอตแลนติกเหนือ

สหรัฐฯ ยังคงรักษาฐานทัพในกรีนแลนด์ไว้ตั้งแต่สงครามสิ้นสุดลง ฐานทัพอากาศทูเล ให้การสนับสนุนการเตือนขีปนาวุธ การป้องกันขีปนาวุธ และการเฝ้าระวังอวกาศสำหรับสหรัฐฯ และนาโต้

กรีนแลนด์ยังปกป้องส่วนหนึ่งของสิ่งที่เรียกว่า GIUK (กรีนแลนด์ ไอซ์แลนด์ สหราชอาณาจักร)ซึ่งนาโต้เฝ้าติดตามความเคลื่อนไหวทางเรือของรัสเซียในมหาสมุทรแอตแลนติกเหนือ

ภาพทั่วไปแสดงให้เห็นเมืองนุกในกรีนแลนด์เมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2025 REUTERS

ทรัพยากรธรรมชาติ

กรีนแลนด์ มีแร่ธาตุหายากจำนวนมากซึ่งจำเป็นต่อการผลิตทุกอย่างตั้งแต่คอมพิวเตอร์และสมาร์ทโฟนไปจนถึงแบตเตอรี่ เทคโนโลยีพลังงานแสงอาทิตย์และพลังงานลมที่จะขับเคลื่อนการเปลี่ยนผ่านจากเชื้อเพลิงฟอสซิล

นอกจากนี้ สำนักงานสำรวจธรณีวิทยาของสหรัฐฯ ยังได้ระบุแหล่งน้ำมันและก๊าซธรรมชาตินอกชายฝั่งที่มีศักยภาพอีกด้วย

ชาวกรีนแลนด์พยายามในการพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติ แต่ก็ออกกฎเกณฑ์ที่เข้มงวดเพื่อปกป้องสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ยังมีคำถามเกี่ยวกับความเป็นไปได้ในการสกัดแร่ธาตุจากกรีนแลนด์เนื่องจากสภาพอากาศที่เลวร้ายของภูมิภาคนี้

เรือประมงจอดทอดสมออยู่ที่ท่าเรือนุกกรีนแลนด์ 5 กุมภาพันธ์ 2025

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

แผ่นน้ำแข็งของกรีนแลนด์ที่กำลังละลายกำลังเผยให้เห็นแร่ธาตุที่อุดมสมบูรณ์ และน้ำแข็งในทะเลที่กำลังละลายกำลังเปิดช่องทางผ่านแดนตะวันตกเฉียงเหนือที่ครั้งหนึ่งเคยเป็นเส้นทางในตำนานที่ทอดผ่านอาร์กติก

กรีนแลนด์ตั้งอยู่ในตำแหน่งเชิงยุทธศาสตร์บนเส้นทางที่มีศักยภาพสองเส้นทางผ่านอาร์กติก ซึ่งจะช่วยลดระยะเวลาการขนส่งระหว่างมหาสมุทรแอตแลนติกเหนือและมหาสมุทรแปซิฟิก และหลีกเลี่ยงคอขวดของคลองสุเอซและคลองปานามา แม้ว่าเส้นทางเหล่านี้จะไม่มีแนวโน้มที่จะทำกำไรได้ในเชิงพาณิชย์เป็นเวลาหลายปี แต่ก็ได้รับความสนใจ

ความสนใจของชาวจีน

ปี 2018 จีนประกาศตนเป็น “รัฐใกล้อาร์กติก” เพื่อพยายามสร้างอิทธิพลในภูมิภาคนี้ให้มากขึ้น นอกจากนี้ จีนยังประกาศแผนการสร้าง “เส้นทางสายไหมขั้วโลก” ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทางระดับโลก ซึ่งช่วยสร้างการเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจกับประเทศต่างๆ ทั่วโลก

ความเป็นอิสระ

กฎหมายที่ขยายการปกครองตนเองไปยังกรีนแลนด์ในปี 2009 ยังรับรองสิทธิในการเป็นอิสระของประเทศภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศอีกด้วย ผลสำรวจความคิดเห็นแสดงให้เห็นว่าชาวกรีนแลนด์ส่วนใหญ่สนับสนุนการเป็นอิสระ แม้ว่าจะมีความแตกต่างกันในเรื่องเวลาที่การเป็นอิสระควรเกิดขึ้นเมื่อใด ศักยภาพในการเป็นอิสระทำให้เกิดคำถามเกี่ยวกับการแทรกแซงจากภายนอกในกรีนแลนด์ซึ่งอาจคุกคามผลประโยชน์ของสหรัฐฯ ในประเทศ