22 มกราคม 2568 นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธานการประชุมคณะกรรมการควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม โดยมีนายแพทย์ภาณุมาศ ญาณเวทย์สกุล อธิบดีกรมควบคุมโรค นายกิตติกร โล่ห์สุนทร เลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข และคณะกรรมการควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม เข้าร่วมประชุม ที่กระทรวงสาธารณสุข
นายสมศักดิ์ กล่าวว่า การประชุมวันนี้ได้พิจารณาเรื่องสำคัญ คือแนวทางปฎิบัติในการเฝ้าระวัง การป้องกันและการควบคุมโรคหรืออาการที่เกิดจากการสัมผัสฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอนซึ่งที่ผ่านมาพระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดลล้อม พ.ศ.2562 ยังไม่เคยประกาศใช้
ดังนั้น ครั้งนี้ ถือเป็นการประชุมครั้งแรกที่จะมีการขอแนวทางกฎหมาย เพื่อดูแลสุขภาพของประชาชน โดยเรื่อง ฝุ่น PM 2.5 เป็นเรื่องที่ทุกคนต้องช่วยกัน ทั้งภาครัฐ และเอกชน ซึ่งผู้ประกอบการ ต้องร่วมแรงร่วมใจ เพื่อให้ประชาชนทั้งประเทศปลอดภัย
นายสมศักดิ์ กล่าวเพิ่มเติมว่า การเสนอใช้กฎหมายควบคุมโรคฉบับนี้ เป็นไปตามมาตรา 14(2) ที่ระบุว่า "เสนอเขตพื้นที่ ที่ต้องมีการเฝ้าระวัง การป้องกัน และการควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพ และโรคจากสิ่งแวดล้อมเป็นการเฉพาะต่อคณะรัฐมนตรี" และเป็นไปตามมาตรา 35 ที่ระบุว่า เพื่อประโยชน์ในการป้องกันและควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม
หากปล่อยไว้อาจเกิดหรือก่อให้เกิดอันตรายอย่างร้ายแรงต่อชีวิต ร่างกาย หรือ สุขภาพอนามัยของประชาชนในเขตพื้นที่ให้ "อธิบดีกรมควบคุมโรค" มีอำนาจประกาศเขตพื้นที่ที่จำเป็นต้องเฝ้าระวัง ป้องกัน หรือควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพหรือโรคจากสิ่งแวดล้อม รวมทั้งประกาศยกเลิกเมื่อมีเหตุอันสมควรหรือสภาวการณ์ของโรคนั้นสงบลง"
โดยมาตรการภายหลังการประกาศเขตพื้นที่ควบคุมโรค ระบุว่า
1.ผู้ว่าราชการจังหวัด สนับสนุนหน้ากากอนามัย แก่กลุ่มเปราะบาง ออกประกาศ WFH จัดทำศูนย์รองรับการอพยพ และขอความร่วมมือเกษตรกร
2.โรงพยาบาล จัดทำห้องปลอดฝุ่นให้กลุ่มเปราะบาง เช่น ห้องเด็กแรกคลอด ห้องพักหลังคลอด
3.พนักงานเจ้าหน้าที่ ตามพ.ร.บ.ควบคุมโรคฯ ใช้กลไกทางกฎหมาย ม.30 ม.31 และ ม.33 ในการแจ้ง การรายงาน และการสอบสวนโรคจากฝุ่น PM 2.5
นอกจากนี้นายสมศักดิ์ ให้สัมภาษณ์สื่อมวลชนว่า พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดลล้อม พ.ศ.2562 มีผลบังคับใช้เดือนกันยายน 62 ซึ่งยังไม่เคยประกาศพื้นที่ WFH เลยตั้งแต่มีกฎหมายฉบับนี้มา
คณะกรรมการฯ จึงได้ประชุมดูพื้นที่เพราะในมาตรา 14 (2) คณะกรรมการต้องดูพื้นที่ที่เข้าข่ายของ PM 2.5 มากกว่า 75 มคก./ลบ.ม. หรือ ในพื้นที่สีแดง ในระยะเวลาติดต่อกันช่วงหนึ่ง โดยในวันนี้ที่ดูแล้ว พื้นที่สีแดงที่ติดต่อกันระยะเวลาหนึ่งมากกว่า 3 วัน ยังไม่มี คือ มี PM 2.5 จริงแต่ยังไม่เกินระยะเวลาที่ควรเสนอพื้นที่ต่อคณะรัฐมนตรีได้
ทั้งนี้ ในการดำเนินการมีการประชุมเพื่อให้อธิบดีกรมควบคุมโรคสามารถใช้วิจารณญาณได้เพราะในมาตรา 35 ผู้ว่าราชการจังหวัด สามารถขอมายังอธิบดีกรมควบคุมโรค ให้ประกาศในกรณี WFH ได้ โดยรายละเอียดการประชุมวันนี้ ตนจะนำเสนอให้คณะรัฐมนตรี รับทราบว่า เราพยายามใช้กฎหมายฉบับนี้
ต่อข้อซักถามว่า ยังไม่จำเป็นต้อง WFH ใช่หรือไม่นั้น นายสมศักดิ์ กล่าวว่า ยัง เพราะว่า PM 2.5 ระดับยังไม่เกิน 75 มคก./ลบ.ม. ในระยะเวลายาว เมื่อถามต่อว่า ถ้าในสัปดาห์หน้า PM 2.5 สูงติดต่อกันจะให้ประกาศได้เลยหรือไม่ นายสมศักดิ์ กล่าวว่า ต้องเสนอคณะรัฐมนตรีรับทราบก่อนเพราะในกรณีใช้มาตรา 35 ก็ไม่ต้องใช้การประกาศพื้นที่ก่อน อธิบดีฯสามารถใช้วิจารณญาณร่วมกับผู้ว่าฯได้
เมื่อถามว่า ต้องสูงเกิน 3 วันใช่หรือไม่ถึงประกาศ WFH ได้ นายสมศักดิ์ กล่าวว่า เป็นแนวทางสิ่งที่เราควรประกาศแต่ต้องขอหารือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง แต่ที่ผ่านมายังไม่เคยเกิน เมื่อต่อว่าเป็นการขัดแย้งกับความรู้สึกของประชาชนที่บอกว่า เกินมานานแล้วหรือไม่ นายสมศักดิ์ กล่าวชี้แจงว่า ฝุ่นมีมานานแล้วแต่ยังไม่เกิดขึ้นในเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนด