โลกดิจิทัลแดนมังกร พุ่งทะยานต่อไป อย่างไม่หยุดยั้ง
หากอยากถูกมองว่าเป็นมนุษย์ต่างดาว ลองใช้เงินสดในเมืองใหญ่ของจีน...ในช่วง 2-3 ปีหลัง ใครที่เดินทางมาเยือนเมืองใหญ่ของจีนต่างสังเกตเห็นโครงสร้างพื้นฐานและสิ่งอำนวยความสะดวกด้านดิจิทัลที่รุดหน้าไปอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้พฤติกรรมผู้บริโภค ไม่ว่าจะเป็นการซื้อหาสินค้าและการชำระเงินเปลี่ยนแปลงไปอย่างสิ้นเชิง จนเราเองแทบถูกมองอย่างฉงนเสมือน “มนุษย์ต่างดาว” เมื่อชำระเงินด้วยธนบัตร
บางครั้งก็พบว่า แคชเชียร์ตะโกนโหวกเหวกให้เพื่อนร่วมงานหาเศษตังค์มาทอนให้เราก็มี และบ่อยครั้งยังพบว่าพอแคชเชียร์กดเครื่องและลิ้นชัก ใส่เงินเด้งออกมา กลับพบว่าลิ้นชักแทบไม่มีเงินอยู่เลย ไม่ใช่เพราะธุรกิจไม่ดีแต่อย่างใด แต่เป็นเพราะเมืองใหญ่ของจีนกำลังก้าวเข้าสู่ “สังคมไร้เงินสด” (Cashless Society) มากขึ้นทุกขณะ
ธุรกิจอินเตอร์เน็ตจึงนับว่าเป็นหนึ่งในเรื่องที่ผู้คนต่างกล่าวขวัญถึงท่ามกลางการเติบใหญ่ของเศรษฐกิจและตลาดดิจิทัลจีน การประกาศอนุมัติใบอนุญาต 5G เชิงพาณิชย์ของรัฐบาลจีนเมื่อไม่กี่เดือนที่ผ่านมา ก็สะท้อนถึงการก้าวกระโดดของโลกดิจิทัลและโอกาสทางธุรกิจที่เกี่ยวข้องครั้งใหม่ในจีน จนหลายคนแอบอิจฉาที่กิจการอินเตอร์เน็ตจีนต่างเตรียม “ถูกหวย” หลายงวดติดต่อกันในครั้งนี้
โลกดิจิทัลจีนในวันนี้
ข้อมูลจากรายงานของศูนย์สังคมอินเตอร์เน็ตแห่งชาติจีน (Internet Society of China) และกระทรวงอุตสาหกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศ (Ministry of Industry and Information Technology) ยังสรุปได้ว่า ในช่วงครึ่งแรกของปี 2562 จีนมีจำนวนผู้ใช้อินเตอร์เน็ต (Netizen) รวมถึง 830 ล้านคน ซึ่งนับว่ามากกว่าประเทศใด ๆ ในโลก คิดเป็นสัดส่วนราว 60% ของจำนวนประชากรโดยรวมของจีน
ขณะเดียวกัน ตลาดการค้าปลีกออนไลน์มีมูลค่ากว่า 4.8 ล้านล้านหยวน คิดเป็นเกือบ 20% ของมูลค่าการค้าปลีกโดยรวม และขยายตัว 17.8% เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปีก่อน ซึ่งสูงกว่าอัตราการเติบโตของโลก โมเมนตัมการเติบโตของตลาดอินเตอร์เน็ตจีน ยังคงดำรงอยู่ต่อไปทั้งในเชิงปริมาณและคุณภาพ
ขณะเดียวกัน กิจการอินเตอร์เน็ตของจีนก็กำลังเติบใหญ่อย่างรวดเร็วและมีเสถียรภาพ โดยในปี 2561 กิจการเหล่านี้ทำรายได้รวมถึง 2.75 ล้านล้านหยวน เพิ่มขึ้นราว 1 ล้านล้านหยวนจากปีก่อน กิจการอินเตอร์เน็ตเหล่านี้ไม่เพียงแต่มีขีดความสามารถในการแข่งขันระหว่างประเทศที่เพิ่มขึ้น แต่ยังช่วยให้ 17 ภาคส่วน อาทิ บริการสาธารณะ สื่อออนไลน์ เพลงและวิดีโอ เครือข่ายสังคม การขนส่ง และทรัพย์สินทางปัญญา สามารถปรับโครงสร้างสู่โลกดิจิทัล และยกระดับความสามารถไปสู่อีกระดับหนึ่งตามไปด้วย
นอกจากนี้ บทบาทของอินเตอร์เน็ตต่อผู้คนในสังคมก็กว้างขวางมากขึ้นเช่นกัน เทคโนโลยีด้านดิจิทัลได้ถูกผสมผสานเข้ากับภาคการผลิตและบริการแบบเดิม ทำให้ผู้บริโภคได้รับประโยชน์จากบริการที่มีประสิทธิภาพสูงขึ้น
พี่เบิ้มวงการอินเตอร์เน็ตในจีน
รายงานดังกล่าวยังได้จัดอันดับกิจการอินเตอร์เน็ตของจีน โดยอาศัย 5 ปัจจัยสำคัญได้แก่ รายได้ ผลกำไร ความสามารถด้านนวัตกรรม อิทธิพลต่อสังคม และความรับผิดชอบขององค์กร
ทั้งนี้ หนึ่งในปัจจัยเบื้องหลังความสำเร็จของกิจการเหล่านี้ได้แก่ การวิจัยและพัฒนาที่มีส่วนสำคัญช่วยผลักดันให้กิจการก้าวขึ้นไปเป็นผู้เล่นในชั้นแนวหน้าของเวทีโลกในชั่วพริบตา โดยพบว่ากิจการอินเตอร์เน็ต 100 อันดับแรกดังกล่าวทุ่มเงินเพื่อการวิจัยและพัฒนารวมกันถึง 153,870 ล้านหยวนในปี 2561 ขยายตัวถึง 45% เมื่อเทียบกับของปีก่อน ซึ่งเท่ากับว่าแต่ละกิจการเหล่านี้จัดสรรเงินเฉลี่ยเกือบ 10% ของรายได้เพื่อการวิจัยและพัฒนา แถมยังมีกิจการ 4 รายที่ทุ่มเงินเพื่อการวิจัยและพัฒนาในสัดส่วนที่สูงถึง 30-35% ของรายได้
คำถามคือ กิจการเหล่านี้ทุ่มเงินเพื่อการวิจัยและพัฒนาในด้านใดเป็นพิเศษ จากการศึกษาพบว่า กิจการเหล่านี้ให้ความสำคัญกับระบบการคำนวณแบบคลาวด์ (Cloud Computing) บิ๊กดาต้า (Big Data) และปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence) หากการวิจัยและพัฒนาในเทคโนโลยีหลักดังกล่าวนำไปสู่การค้นพบนวัตกรรมในเชิงพาณิชย์ กิจการอินเตอร์เน็ตของจีนเหล่านี้ก็จะเติบใหญ่และก้าวขึ้นเป็นผู้นำโลกในด้านนี้มากยิ่งขึ้นในอนาคต
เห็นทีไทยเราต้องเอาจริงเอาจังและเร่งความเร็ว เพื่อให้มั่นใจว่าเราจะกระโดดเกาะการพัฒนาด้านดิจิทัลของจีนในครั้งนี้ให้ทัน
คอลัมน์มังกรกระพือปีก หน้า 4 ฐานเศรษฐกิจ ฉบับที่ 3502 วันที่ 5-7 กันยายน 2562
โดย... ดร.ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร รองประธานและเลขาธิการหอการค้าไทยในจีน
เกี่ยวกับผู้เขียน:
ดร.ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร รองประธานและเลขาธิการหอการค้าไทยในจีน ผู้เชี่ยวชาญที่สั่งสมความรู้และประสบการณ์เกี่ยวกับตลาดจีน มุ่งหวังนำข้อมูลและมุมมองความคิดเห็นเกี่ยวกับความเคลื่อนไหวทางเศรษฐกิจ ธุรกิจ การตลาดและอื่น ๆ ที่อยู่ในกระแสของจีนมาแลกเปลี่ยนกับผู้อ่าน เพื่อเราจะไม่ตกขบวน “รถไฟความเร็วสูง” ของการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของจีน
