เจาะเทรนด์ Green Economy 2025 เศรษฐกิจสีเขียวมาแรง แต่จะเติบโตได้แค่ไหน?

เศรษฐกิจสีเขียว (Green Economy) กำลังก้าวขึ้นมาเป็นแนวทางสำคัญของการพัฒนาเศรษฐกิจโลกในปี 2025 โดยหลายประเทศให้ความสำคัญกับนโยบายพลังงานสะอาด เศรษฐกิจหมุนเวียน และการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนผ่านนี้ยังคงเผชิญอุปสรรคด้านเงินทุน นโยบาย และแรงต้านจากอุตสาหกรรมดั้งเดิม

 

การเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้างของเศรษฐกิจโลก

เศรษฐกิจสีเขียว (Green Economy) ได้รับการผลักดันจากองค์การสหประชาชาติให้เป็นแนวทางในการพัฒนาเศรษฐกิจควบคู่ไปกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยเน้นหลักการสำคัญ 3 ประการ ได้แก่...

• การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ผ่านการใช้พลังงานหมุนเวียนและการพัฒนานวัตกรรมคาร์บอนต่ำ
• การใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ โดยส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียนที่เน้นการรีไซเคิลและลดขยะ
• การสร้างความเท่าเทียมทางสังคม ผ่านการพัฒนาโครงสร้างเศรษฐกิจที่สนับสนุนอุตสาหกรรมใหม่และแรงงานสีเขียว

นับตั้งแต่การลงนามในความตกลงปารีส (Paris Agreement) ในปี 2015 หลายประเทศได้ปรับเปลี่ยนนโยบายเศรษฐกิจเพื่อมุ่งสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยเฉพาะสหภาพยุโรปที่กำหนดมาตรการเข้มงวดด้านสิ่งแวดล้อม และจีนที่เร่งพัฒนาเทคโนโลยีพลังงานสะอาดเพื่อลดการพึ่งพาถ่านหิน

ความท้าทายทางเศรษฐกิจ-การเงินในการเปลี่ยนผ่าน

แม้เศรษฐกิจสีเขียวจะได้รับการสนับสนุนเพิ่มขึ้น แต่หลายประเทศยังคงเผชิญความท้าทายทางเศรษฐกิจที่ซับซ้อน โดยเฉพาะในประเด็นต่อไปนี้

• ต้นทุนการลงทุนสูง การเปลี่ยนผ่านไปสู่พลังงานหมุนเวียนและอุตสาหกรรมสะอาดต้องใช้เงินลงทุนจำนวนมาก ซึ่งอาจเป็นภาระต่อเศรษฐกิจของประเทศกำลังพัฒนา
• การเปลี่ยนแปลงของตลาดแรงงาน อุตสาหกรรมดั้งเดิม เช่น ถ่านหินและน้ำมัน อาจต้องลดขนาดลง ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของแรงงานจำนวนมาก แม้ว่าจะมีตำแหน่งงานใหม่เกิดขึ้นในภาคพลังงานสะอาดก็ตาม
• แรงต้านจากภาคอุตสาหกรรมเดิม บริษัทยักษ์ใหญ่ด้านพลังงานฟอสซิลและอุตสาหกรรมหนักยังคงมีอิทธิพลสูงในระบบเศรษฐกิจโลก และพยายามชะลอการเปลี่ยนผ่านผ่านกลไกทางกฎหมายและการเมือง

 

“การเงินสีเขียว” หัวใจสำคัญของ Green Economy

การขับเคลื่อนเศรษฐกิจสีเขียวต้องการเงินทุนจำนวนมาก โดยเฉพาะในประเทศกำลังพัฒนา ปัจจุบัน "Green Bonds" และ "Sustainable Investment Funds" ได้กลายเป็นแหล่งทุนสำคัญที่ช่วยให้ธุรกิจสามารถลงทุนในโครงการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

อย่างไรก็ตาม การเข้าถึงเงินทุนยังคงเป็นปัญหาสำหรับหลายประเทศ โดยเฉพาะในกลุ่มประเทศที่มีหนี้สาธารณะสูง ซึ่งต้องการการสนับสนุนจากองค์กรการเงินระหว่างประเทศและภาคเอกชน

 

นโยบายและกฎหมายที่ขับเคลื่อน Green Economy

ปี 2025 จะเป็นปีที่กฎระเบียบด้านสิ่งแวดล้อมเข้มงวดขึ้น โดยเฉพาะในยุโรปที่มี "Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)" ซึ่งบังคับให้บริษัทเปิดเผยข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อมเพื่อป้องกัน "Greenwashing" ขณะเดียวกัน หลายประเทศกำลังเร่งพัฒนา "Carbon Pricing" หรือระบบภาษีคาร์บอนเพื่อกระตุ้นให้ภาคอุตสาหกรรมลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก

 

บทบาทของการค้าระหว่างประเทศและนโยบายโลก

การเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจสีเขียวไม่ใช่แค่ประเด็นภายในประเทศ แต่ยังส่งผลกระทบต่อการค้าระหว่างประเทศ โดยแนวโน้มสำคัญที่อาจเกิดขึ้นในปี 2025 ได้แก่...

• มาตรการกีดกันทางการค้าเชิงสิ่งแวดล้อม สหภาพยุโรปกำลังพิจารณาใช้ "Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM)" ซึ่งเป็นภาษีนำเข้าสินค้าที่มีคาร์บอนสูง อาจส่งผลกระทบต่อประเทศที่ยังพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิล
• การแข่งขันด้านเทคโนโลยีพลังงานสะอาด จีน สหรัฐฯ และยุโรป กำลังเร่งพัฒนาและผลิตเทคโนโลยีพลังงานหมุนเวียน เช่น แบตเตอรี่และเซลล์แสงอาทิตย์ ซึ่งอาจนำไปสู่การแข่งขันทางเศรษฐกิจในระดับโลก
• ความร่วมมือด้านเงินทุนเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน องค์กรการเงินระหว่างประเทศ เช่น ธนาคารโลก และ IMF กำลังเพิ่มงบประมาณสนับสนุนโครงการพลังงานสะอาดในประเทศกำลังพัฒนา

 

แนวโน้มสำคัญของ Green Economy ในปี 2025

1. เศรษฐกิจหมุนเวียนจะเติบโตขึ้น ตลาดเศรษฐกิจหมุนเวียนคาดว่าจะมีมูลค่าสูงถึง 2.8 ล้านล้านดอลลาร์ภายในปี 2031 โดยเน้นไปที่การรีไซเคิล ซ่อมแซม และลดขยะ

2. การเปลี่ยนแปลงนโยบายของสหรัฐฯ อาจส่งผลกระทบต่อการลงทุนสีเขียว
การเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯ ในปี 2024 อาจมีผลต่อทิศทางของนโยบายด้านพลังงานสะอาด หากสหรัฐฯ ลดแรงสนับสนุนต่อข้อตกลงปารีสและพลังงานหมุนเวียน อาจทำให้กระแสการลงทุนสีเขียวชะลอตัว

3. เงินทุนเอกชนจะมีบทบาทมากขึ้น แม้จะมีความท้าทายด้านเงินทุน แต่ "Blended Finance" หรือการผสมผสานเงินทุนจากภาครัฐและเอกชนกำลังเป็นกลไกสำคัญในการผลักดันโครงการสีเขียว

4. เทคโนโลยีสะอาดจะกลายเป็นธุรกิจหลัก พลังงานแสงอาทิตย์ แบตเตอรี่ และไฮโดรเจนสีเขียวจะเป็นเทคโนโลยีสำคัญที่ผลักดันเศรษฐกิจสีเขียว โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุโรปและจีน

 

Green Economy กับ อนาคตของเศรษฐกิจโลก

แม้ Green Economy จะเป็นแนวทางที่หลายประเทศให้ความสำคัญ แต่ก็ยังมีคำถามว่าประเทศกำลังพัฒนาจะสามารถปรับตัวได้เร็วพอหรือไม่ หากแนวทางเศรษฐกิจสีเขียวได้รับการสนับสนุนที่เหมาะสมจากภาครัฐ ธุรกิจ และภาคการเงิน เราอาจได้เห็นโลกที่มีเศรษฐกิจเติบโตไปพร้อมกับการรักษาสิ่งแวดล้อมอย่างแท้จริง

 

Green Economy จะเป็นโอกาสหรืออุปสรรค?

เศรษฐกิจสีเขียวมีศักยภาพในการเติบโตอย่างมหาศาล
การลงทุนและนโยบายที่เหมาะสมสามารถช่วยให้ธุรกิจและประเทศต่างๆ เปลี่ยนผ่านได้ แต่ความท้าทายด้านเงินทุน นโยบาย และการปรับตัวของตลาดแรงงานยังคงเป็นอุปสรรคสำคัญ

Green Economy หรือ เศรษฐกิจสีเขียว จะเป็นจุดเปลี่ยนของเศรษฐกิจโลกหรือไม่? ปี 2025 จะเป็นบททดสอบสำคัญสำหรับแนวทางนี้

 

อ้างอิง: earth.org, wef, economist impact, imd