สภาฯ "อภิปรายไม่ไว้วางใจนายกฯ" วันไหน กี่โมง ประเด็นอะไรบ้าง

ฝ่ายค้านเตรียม "อภิปรายไม่ไว้วางใจ 2568" ล็อคเป้าแค่ "นายกฯ แพทองธาร"  เพียงแค่คนเดียว จะเกิดขึ้นวันไหน ช่วงเวลากี่โมง และมีประเด็นอะไรบ้าง หลังแก้ไขญัตติตัดคำว่า "ทักษิณ"

 

ความเคลื่อนไหวล่าสุดเมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2568 นายณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ หัวหน้าพรรคประชาชน ในฐานะผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร เปิดเผยว่า ได้ยื่นญัตติอภิปรายไม่ไว้วางใจฉบับแก้ไขต่อนายวันมูหะมัดนอร์ มะทา ประธานสภาผู้แทนราษฎรแล้ว โดยปรับแก้ข้อความในญัตติ

 

จากเดิมที่ระบุถึง "นายทักษิณ ชินวัตร ผู้เป็นบิดา" เปลี่ยนเป็น "บุคคลในครอบครัว" ซึ่งคาดว่าจะสามารถเปิดอภิปรายได้ในวันที่ 24 มีนาคม 2568 ตามข้อเสนอของรัฐบาล ทั้งนี้ ผู้นำฝ่ายค้านเชื่อว่าประธานสภาฯ จะบรรจุญัตติดังกล่าวเข้าสู่วาระโดยไม่มีปัญหาใดๆ

ความเป็นมาของการยื่นญัตติอภิปรายไม่ไว้วางใจ 2568

 

ย้อนไปเมื่อวันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2568 หัวหน้าพรรคฝ่ายค้าน 5 พรรคในสภาผู้แทนราษฎร ได้ร่วมกันลงชื่อยื่นญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจรัฐมนตรีเป็นรายบุคคลถึงประธานสภาผู้แทนราษฎร

 

โดยอาศัยอำนาจตามมาตรา 151 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย แต่ได้เกิดข้อขัดแย้งในประเด็นการใช้ถ้อยคำที่อ้างถึงบุคคลภายนอก ซึ่งนำไปสู่การแก้ไขเนื้อหาในญัตติฉบับใหม่

ประเด็นหลักในการอภิปราย

 

ในญัตติอภิปรายไม่ไว้วางใจระบุว่า นางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี มีพฤติการณ์อันไม่อาจไว้วางใจให้บริหารราชการแผ่นดินในฐานะนายกรัฐมนตรีได้อีกต่อไป โดยมีประเด็นสำคัญดังนี้

1. ขาดคุณสมบัติและความเหมาะสม - ไม่มีคุณสมบัติและไม่มีความเหมาะสมในการดำรงตำแหน่งผู้นำฝ่ายบริหาร ทั้งขาดภาวะผู้นำ ขาดวุฒิภาวะ ขาดความรู้ความสามารถ และขาดเจตจำนงในการบริหารราชการแผ่นดิน
2. ทำลายภาพลักษณ์และความเชื่อมั่น - ส่งผลให้ทำลายภาพลักษณ์และความเชื่อมั่นของประเทศชาติ จงใจลอยตัวอยู่เหนือปัญหาและไม่มีความรับผิดชอบต่อตำแหน่งหน้าที่
3. เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตัวและพวกพ้อง - เห็นแก่ผลประโยชน์ของตนเอง ครอบครัว และพวกพ้องเป็นตัวตั้ง อยู่เหนือผลประโยชน์ของส่วนรวม
4. ไม่ซื่อสัตย์สุจริต - ไม่มีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ มีพฤติการณ์เอาเปรียบประชาชน เอาเปรียบสังคม โกหกหลอกลวง ไม่ดำเนินการตามนโยบายที่ให้สัญญาไว้กับประชาชน
5. บริหารประเทศล้มเหลว - บริหารบ้านเมืองผิดพลาดล้มเหลวอย่างร้ายแรงทั้งในด้านการเมือง การปฏิรูปกองทัพ ความมั่นคง เศรษฐกิจ คุณภาพชีวิต สิ่งแวดล้อม ทำลายนิติรัฐ และทำลายระบอบประชาธิปไตยระบบรัฐสภา
6. ปล่อยปละละเลยการทุจริต - ปล่อยปละละเลยให้เกิดการทุจริตคอร์รัปชั่นภายใต้การบริหารงานของตนเอง ทุจริตเชิงนโยบายเพื่อเอื้อผลประโยชน์แก่พวกพ้องและกลุ่มทุน
7. แต่งตั้งบุคคลไม่เหมาะสม - แต่งตั้งบุคคลที่ขาดความเหมาะสม ขาดความรู้ความสามารถ หรือไม่ซื่อสัตย์สุจริตไปเป็นรัฐมนตรีหรือตำแหน่งสำคัญอื่น
8. การถูกชี้นำจากบุคคลในครอบครัว - สมัครใจยินยอมให้บุคคลในครอบครัวชี้นำ ชักใย ให้กระทำการหรืองดเว้นกระทำการอันเป็นเรื่องสำคัญของชาติบ้านเมือง

 

ความขัดแย้งเรื่องเวลาอภิปรายที่ยังไม่ลงตัว

 

การเตรียมความพร้อมสำหรับการอภิปรายยังคงมีข้อถกเถียงในประเด็นระยะเวลาในการอภิปราย โดยฝ่ายค้านและรัฐบาลยังไม่สามารถหาข้อสรุปร่วมกันได้

• ฝ่ายค้าน เรียกร้องเวลาอภิปราย 30 ชั่วโมง ซึ่งลดลงจากข้อเรียกร้องเดิมที่ขอถึง 5 วัน
• ฝ่ายรัฐบาล เสนอให้ฝ่ายค้านใช้เวลา 23 ชั่วโมง และรัฐบาลใช้เวลา 7 ชั่วโมง

 

ในการประชุมวิป 3 ฝ่ายเมื่อวันที่ 13 มีนาคม 2568 ยังไม่สามารถหาข้อสรุปเรื่องกรอบระยะเวลาได้ และนัดหมายให้มีการหารือกันอีกครั้งในวันที่ 19 มีนาคม 2568

 

นายวิสุทธิ์ ไชยณรุณ สส.บัญชีรายชื่อ พรรคเพื่อไทย ในฐานะประธานคณะกรรมการประสานงานพรรคร่วมรัฐบาล หรือประธานวิปรัฐบาล ยืนยันจุดยืนว่าไม่สามารถเพิ่มเวลาให้มากกว่า 23 ชั่วโมงได้แล้ว โดยกล่าวว่า "ถอยไม่ได้แล้วครับ ถอยก็ตกแม่น้ำเจ้าพระยาไปแล้ว" และชี้แจงเพิ่มเติมว่า "เราก็ถอยให้หลายอย่างแล้ว ถอยไปจนไกลแล้ว ถอยไปจนถึงกับว่า ฝ่ายค้านเอาเวลาอภิปรายไป 23 ชั่วโมง รัฐบาลขอแค่ 7 ชั่วโมง ถือว่าน้อยมาก"

 

ขณะที่นายณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ ผู้นำฝ่ายค้าน ยังคงยืนยันว่า 30 ชั่วโมงเป็นกรอบเวลาที่เหมาะสม และกล่าวว่า "จริงๆ 30 ชั่วโมงก็เป็นสิ่งที่เราถอยกันมา แล้วในมุมมองของฝ่ายค้าน จาก 5 วันก็ถอยลงมาเรื่อยๆ จนเรายึดในตัวเนื้อหา 30 ชั่วโมงเป็นหลัก การจะเดินต่อไปได้ก็ต้องถอยกันคนละก้าว"

 

นายณัฐพงษ์ยังเตือนว่า "ถ้าจะเดินหน้าไปสู่การอภิปรายไม่ไว้วางใจไม่ได้ในสมัยการประชุมนี้ ก็อาจเกิดปรากฏการณ์ที่รัฐบาลไม่ให้เวลากับฝ่ายค้านเพียงพอในการอภิปรายไม่ไว้วางใจ"

 

กำหนดการและขั้นตอนต่อไป

 

สภาผู้แทนราษฎรมีกำหนดปิดสมัยประชุมสามัญประจำปีครั้งที่สอง พ.ศ. 2568 ในวันที่ 11 เมษายน 2568 และทั้งสองฝ่ายมีกำหนดการประชุมหารือเรื่องการแบ่งเวลาอภิปรายในวันที่ 19 มีนาคม 2568

 

ว่าที่ร้อยตำรวจตรี อาพัทธ์ สุขะนันท์ เลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร ให้ข้อมูลว่า หากจะให้มีการอภิปรายไม่ไว้วางใจในวันที่ 24 มีนาคม 2568 ต้องเสนอญัตติเข้าสู่ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ในวันที่ 18 มีนาคม 2568 ถ้าไม่ทันก็จะเป็นการประชุมครม.ในวันที่ 25 มีนาคม 2568 ซึ่งวันอภิปรายก็จะไม่ใช่วันที่ 24 มีนาคม 2568 ดังนั้น หากจะต้องอภิปรายภายในสมัยประชุมนี้ ต้องเข้าครม.ก่อนวันที่ 1 เมษายน 2568

 

สรุปมติวิปร่วม เคาะเวลาอภิปรายไม่ไว้วางใจ 24-25 มี.ค.

 

การประชุมคณะกรรมการประสานงานร่วมสภาผู้แทนราษฎรเมื่อวันที่ 19 มีนาคม 2568 ที่มีนายพิเชษฐ์ เชื้อเมืองพาน รองประธานสภาผู้แทนราษฎรคนที่หนึ่ง เป็นประธาน ได้มีมติกำหนดกรอบเวลาการอภิปรายไม่ไว้วางใจรัฐมนตรีเป็นรายบุคคล ดังนี้

 

กำหนดการและเวลา

• วันอภิปราย 24-25 มีนาคม 2568
• วันลงมติ 26 มีนาคม 2568
• เวลาฝ่ายค้าน 28 ชั่วโมง
• เวลาฝ่ายรัฐบาล 7 ชั่วโมง (แบ่งเป็นการประท้วง 2 ชั่วโมง และ ครม.ชี้แจง 5 ชั่วโมง)
• เวลาประธานฯ 2 ชั่วโมง
• เริ่มอภิปราย 08.00 น. ของทั้งสองวัน

 

เงื่อนไขพิเศษ

 

• หากมีการประท้วงพร่ำเพรื่อจนทำให้ฝ่ายค้านใช้เวลาไม่หมดหรืออภิปรายได้ไม่ครบ ต้องให้สิทธิฝ่ายค้านอภิปรายได้แม้จะเกินเวลาที่กำหนดของแต่ละวัน
• การอภิปรายสามารถยืดเวลาเกินเที่ยงคืนได้
• หากเวลาฝ่ายค้านใช้ไม่หมด ประธานรับปากจะให้ใช้เวลาให้หมด อาจทำให้ต้องเลื่อนการลงมติไปเป็นวันที่ 27 มีนาคม

 

ข้อตกลงเพิ่มเติม

• ฝ่ายรัฐบาลขอให้ฝ่ายค้านอภิปรายเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับผลงานของนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรี หลีกเลี่ยงการพาดพิงบุคคลภายนอกโดยไม่จำเป็น
• นายปกรณ์วุฒิ อุดมพิพัฒน์สกุล ประธานฝ่ายค้าน ชี้แจงว่าไม่สามารถแทรกแซงเนื้อหาการอภิปรายของพรรคร่วมฝ่ายค้านอื่นได้
• ทุกฝ่ายต้องรักษากติกา เพื่อให้การอภิปรายอยู่ในกรอบ 2 วันตามที่กำหนด
• ทั้งนี้ รัฐบาลมีความพร้อมในการมาตอบข้อชี้แจง โดยนายกรัฐมนตรีติดภารกิจประชุม ครม. ในวันที่ 27 มีนาคม จึงกำหนดการอภิปรายและลงมติให้เสร็จสิ้นภายในวันที่ 26 มีนาคม