เปิดสถิติ วันไตโลก พบผู้ป่วยรายใหม่ 8 แสนคน ความดัน-เบาหวานเสี่ยง

สมาคมโรคไตนานาชาติ กำหนดให้วันพฤหัสบดีที่สองของเดือนมีนาคมของทุกปีเป็นวันไตโลก (World Kidney Day) ซึ่งปีนี้ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 13 มีนาคม 2568 โดยนายแพทย์ภาณุมาศ ญาณเวทย์สกุล อธิบดีกรมควบคุมโรค เปิดเผยว่า สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทยได้กำหนดคำขวัญวันรณรงค์ คือ "หมั่นดูแลไต ใส่ใจคัดกรอง ป้องกันโรคไต" มุ่งเน้นให้ประชาชนเข้าถึงการตรวจคัดกรองโรคไตเพื่อลดความเสี่ยงต่อภาวะไตวายเรื้อรังและลดภาระค่าใช้จ่ายด้านการรักษาพยาบาลในระยะยาว ขณะที่ทั่วโลกพบผู้ป่วยโรคไตมากถึง 850 ล้านคน

สำหรับประเทศไทยข้อมูลจากระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพกระทรวงสาธารณสุข ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 พบว่า ประเทศไทยมีผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังเพิ่มขึ้นทุกปีมากถึง 1.12 ล้านคน ส่งผลกระทบทางเศรษฐกิจกว่า 1.6 ล้านล้านบาทต่อปี

จากการตรวจคัดกรองโรคไตเรื้อรังในผู้ป่วยเบาหวานและผู้ป่วยความดันโลหิตสูงกว่า 4 ล้านคน พบเป็นผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังรายใหม่ถึง 8 แสนคน ชี้ให้เห็นว่า โรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงเป็นสาเหตุสำคัญของโรคไตเรื้อรัง

เน้นย้ำให้ประชาชนเข้ารับการตรวจคัดกรองโรคไตตั้งแต่ระยะเริ่มแรก โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้ป่วยโรคเบาหวาน ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง และผู้สูงอายุ

นายแพทย์ดิเรก ขำแป้น รองอธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวเพิ่มเติมว่า โรคไตเรื้อรัง คือ สภาวะที่ไตถูกทำลายนานติดต่อกันเกิน 3 เดือน มักไม่มีอาการชัดเจนในระยะแรกทำให้หลายคนไม่รู้ตัวจนกระทั่งเข้าสู่ภาวะไตวาย

ดังนั้น การตรวจคัดกรองโรคไตตั้งแต่ระยะเริ่มแรกจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการชะลอความเสื่อมของไตและลดอัตราการเกิดภาวะแทรกซ้อน ปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคไตเรื้อรังไม่เพียงแต่โรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงเท่านั้นแต่ยังรวมถึงโรคหัวใจและหลอดเลือด โรคอ้วน ภาวะไขมันในเลือดสูง

การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ นิ่วในไต โรคไตอักเสบ และปัจจัยทางพันธุกรรม นอกจากนี้พฤติกรรมบางอย่าง เช่น การใช้ยาแก้ปวดเป็นประจำ การใช้สมุนไพรไม่ถูกวิธี และการสูบบุหรี่ ก็เพิ่มความเสี่ยงทำให้ไตเสื่อมเร็วขึ้นด้วย

ขณะที่นายแพทย์กฤษฎา หาญบรรเจิด ผู้อำนวยการกองโรคไม่ติดต่อ เน้นย้ำให้กลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้ป่วยโรคเบาหวานและผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงต้องเข้ารับการตรวจคัดกรองโรคไตทุกปีได้ที่สถานพยาบาลในระบบบริการสาธารณสุขที่ท่านเข้ารับการรักษาเป็นประจำ

สำหรับผู้สูงอายุและประชาชนให้สังเกตสัญญาณเตือนโรคไตเรื้อรัง ได้แก่ ปัสสาวะผิดปกติ มีฟองมาก สีเข้ม ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย ซีด มีอาการบวมตามร่างกาย เช่น เท้า ข้อเท้า หรือใบหน้า ความดันโลหิตสูงที่ควบคุมได้ยาก หากพบอาการเหล่านี้ ควรรีบพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจคัดกรองโรคไต