ครม.คลอดร่าง พ.ร.บ. ผ่อนปรนคุณสมบัติ-ลักษณะต้องห้าม ผู้ใหญ่บ้าน

วันนี้ (3 มีนาคม 2568) น.ส.ไตรศุลี ไตรสรณกุล เลขานุการ รมว.มหาดไทย และ โฆษกกระทรวงมหาดไทย เปิดเผยว่า ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) วันนี้ มีมติเห็นชอบร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ลักษณะปกครองท้องที่ (ฉบับที่...) พ.ศ.... ตามที่กระทรวงมหาดไทยเสนอ โดยมีสาระสำคัญเป็นการแก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 12 (11)  พ.ร.บ. ลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. 2457 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติม พ.ร.บ.ลักษณะปกครองท้องที่ (ฉบับที่ 10) พ.ศ. 2542

โดยการปรับปรุงแก้ไขดังกล่าวเพื่อให้กฎหมายสอดคล้องกับสภาพการณ์ปัจจุบัน และสอดคล้องกับที่ศาลรัฐธรรมนูญได้มีคำวินิจฉัยว่าการที่บทบัญญัติข้างต้น ได้กำหนดให้การกระทำผิดเกี่ยวกับกฎหมายว่าด้วยป้าไม้ ยาเสพติด และกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้ง เป็นคุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามของผู้ที่จะได้รับเลือกเป็นผู้ใหญ่บ้าน โดยไม่จำแนกประเภทการกระทำและความหนักเบาแห่งสภาพบังคับนั้น ถือเป็นการเพิ่มภาระหรือจำกัดสิทธิของบุคคคลเกินสมควร ไม่ได้สัดส่วน มีความขัดหรือแย้งต่อมาตรา 26 ของรัฐธรรมนูญ

ดังนั้นกระทรวงมหาดไทย โดยกรมการปกครอง จึงจัดทำร่างกฎหมายปรับปรุงเกี่ยวกับคุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามของผู้ใหญ่บ้าน โดยกำหนดให้ผู้ที่จะได้รับเลือกเป็นผู้ใหญ่บ้านต้องไม่เป็นผู้เคยต้องคำพิพากษาอันถึงที่สุดว่ากระทำความผิดตามกฎหมายและฐานความผิด ตามที่กำหนดไว้ในบัญชีท้ายพระราชบัญญัติฯ บัญชี ก (5 ฉบับ) เช่น ประมวลกฎหมายยาเสพติด กฎหมายเกี่ยวกับการเลือกตั้ง 

นอกจากนี้ ผู้ที่จะได้รับเลือกเป็นผู้ใหญ่บ้านต้องไม่เป็นผู้เคยต้องคำพิพากษาอันถึงที่สุดว่ากระทำความผิดตามกฎหมายและฐานความผิดตามที่กำหนดไว้ในบัญชีท้ายพระราชบัญญัติฯ บัญชี ข (7 ฉบับ) เช่น กฎหมายเกี่ยวกับป่าไม้ ป่าสงวนแห่งชาติ กฎหมายเกี่ยวกับอาวุธปืน และยังไม่พ้นกำหนดเวลา 10 ปี นับแต่วันพ้นโทษหรือวันพ้นระยะเวลารอการลงโทษหรือรอการกำหนดโทษ แล้วแต่กรณี

แต่หากได้พ้นโทษหรือระยะรอการลงโทษหรือรอการกำหนดโทษมาแล้ว 10 ปี ก็สามารถสมัครเพื่อเข้ารับเลือกเป็นผู้ใหญ่บ้านได้