monkeypox โรคฝีดาษลิง มีสาเหตุจากอะไร หลัง UK ผวา พบคนติดเชื้อรายใหม่เพิ่ม
monkeypox โรคฝีดาษลิง มีสาเหตุจากอะไร หลัง UK ผวาพบคนติดเชื้อรายใหม่เพิ่มเป็น 7 ราย อ่านรายละเอียดทั้งหมดด่วนเลย
จากกรณีเมื่อเร็วๆ นี้ สหราชอาณาจักร หรือ UK ออกมายืนยันว่า พบผู้ติดเชื้อฝีดาษลิง (Monkeypox) ในอังกฤษเพิ่มอีก 4 ราย ทำให้ขณะนี้พบผู้ติดเชื้อโรคฝีดาษลิงที่ระบาดล่าสุด ในสหราชอาณาจักร (UK) รวมเป็น 7 รายแล้ว
แล้ว monkeypox โรคฝีดาษลิง คืออะไร มีสาเหตุเกิดจากอะไร “ฐานเศรษฐกิจ” ได้รวบรวมคำตอบอ่านรายละเอียดบรรทัดถัดจากนี้
โรคฝีดาษลิงคืออะไร มีสาเหตุจากอะไร
- โรคฝีดาษลิงเป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัส พบครั้งแรกในลิงทดลองในปี พ.ศ. 2501 โรคนี้พบมากในแอฟริกากลางและตะวันตก สัตว์หลายชนิด รวมทั้งคนสามารถติดเชื้อนี้ได้ ในปี พ.ศ. 2546 ได้เกิดการระบาดของโรคนี้ในคนที่ติดเชื้อจาก prairie dog ในสหรัฐอเมริกา เชื้อไวรัสฝีดาษลิงเป็นเชื้อไวรัสสายพันธุ์ที่ใกล้เคียงกับเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดโรคฝีดาษในคนและฝีดาษวัว
สัตว์ชนิดใดเป็นโรคฝีดาษลิงได้บ้าง
- สัตว์ตระกูลลิง ได้แก่ ลิงโลกใหม่ ลิงโลกเก่า ลิงไม่มีหาง และสัตว์ฟันแทะหลายชนิด (หนู กระรอก prairie dog) กระต่ายสามารถติดเชื้อนี้ได้ ปัจจุบันยังไม่ทราบแน่ชัดว่ามีสัตว์ชนิดใดอีกบ้างที่สามารถติดโรคนี้ได้ สัตว์ป่าและสัตว์เลี้ยงหลายชนิดอาจสามารถติดเชื้อได้เช่นกัน
สัตว์ติดโรคฝีดาษลิงได้อย่างไร
- โรคฝีดาษลิงติดต่อโดยการสัมผัสโดยตรงระหว่างสัตว์ที่ติดเชื้อกับสัตว์ปกติ โดยอาจสัมผัสกับรอยแผลบนผิวหนัง หรืออาจติดได้ทางการหายใจ
โรคฝีดาษลิงมีผลต่อสัตว์อย่างไร
- ในสัตว์ตระกูลลิง หลังได้รับเชื้อมักมีผื่นขึ้นอยู่นานประมาณ 4-6 สัปดาห์ และจะพบตุ่มหนองขึ้นตามร่างกาย โดยบริเวณที่พบบ่อยที่สุด คือ ใบหน้า แขนขา ฝ่ามือ ฝ่าเท้า และหาง เชื้อนี้มักไม่ทำให้สัตว์ตายแต่อาจพบการตายได้บ้างในลิงแรกเกิด ลิงบางตัวอาจจะติดเชื้อโดยไม่แสดงอาการป่วยเลย
- ในกระต่ายและสัตว์ฟันแทะรวมถึง prairie dog จะมีอาการเริ่มต้น คือ มีไข้ ตาแดง มีน้ำมูก ไอ ต่อมน้ำเหลืองบวม ซึม และไม่กินอาหาร หลังจากนั้นจะเริ่มมีผื่นและตุ่มหนองขึ้นตามตัว ร่วมกับมีขนร่วงเป็นหย่อมๆ ในสัตว์บางชนิดเชื้ออาจทำให้ปอดบวมและตายได้
คนติดโรคฝีดาษลิงได้หรือไม่
- คนสามารถติดโรคนี้จากการสัมผัสโดยตรงกับเลือด สิ่งคัดหลั่ง หรือตุ่มหนองของสัตว์ที่ติดเชื้อ หรือจากการถูกสัตว์ที่มีเชื้อกัด การแพร่เชื้อจากคนสู่คนอาจเกิดขึ้นได้แต่มีโอกาสน้อยมาก ผู้ป่วยจะแสดงอาการของโรคหลังจากติดเชื้อแล้วประมาณ 12 วัน อาการป่วย ได้แก่ มีไข้ หนาวสั่น ปวดหัว เจ็บคอ ต่อมน้ำเหลืองโต ปวดกล้ามเนื้อ ปวดหลัง และอ่อนเพลีย จากนั้นประมาณ 1-3 วัน จะมีผื่นขึ้นบริเวณแขนขา และอาจจะเกิดบนหน้าและลำตัวได้ด้วย จากนั้นผื่นจะกลายเป็นตุ่มหนอง ในระยะสุดท้ายตุ่มหนองจะมีสะเก็ดคลุมแล้วหลุดออกมา อาการป่วยมักเป็นอยู่ประมาณ 2-4 สัปดาห์ ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะหายจากโรคเองได้
ควรติดต่อใครเมื่อสงสัยว่าเกิดโรคฝีดาษลิง
- กรณีสัตว์ : แจ้งสัตวแพทย์ทันที
- กรณีคน : พบแพทย์ทันที
จะป้องกันสัตว์จากโรคฝีดาษลิงได้อย่างไร
- สามารถใช้วัคซีนป้องกันฝีดาษในคนฉีดป้องกันโรคนี้ในสัตว์ตระกูลลิงได้ สำหรับสัตว์อื่น วิธีป้องกันที่ดีที่สุด คือ หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสัตว์หรือคนที่ติดเชื้อ และไม่นำสัตว์ป่ามาเลี้ยง โดยเฉพาะ prairie dog หรือหนูป่าชนิดต่างๆ
จะป้องกันตัวจากโรคฝีดาษลิงได้อย่างไร
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสสัตว์หรือคนที่ติดเชื้อ ถึงแม้วัคซีนฝีดาษคนจะสามารถลดความเสี่ยงในการติดเชื้อฝีดาษลิงได้ แต่การฉีดวัคซีนควรทำเฉพาะในคนที่ต้องทำงานที่เกี่ยวข้องกับการสอบสวนการระบาดของโรคฝีดาษลิงและคนที่ต้องทำงานอย่างใกล้ชิดกับคนหรือสัตว์ที่ติดเชื้อเท่านั้น และสามารถให้วัคซีนได้ภายหลังการได้รับเชื้อไม่เกิน 14 วัน
อ่านข้อมูลเพิ่มเติม
CFSPH Technical Fact Sheets. Monkeypox at http://www.cfsph.iastate.edu/DiseaseInfo/default.htm
CDC website. Monkeypox at http://www.cdc.gov/ncidod/monkeypox/index.htm
ที่มา: หน่วยปฏิบัติการวิจัยโรคอุบัติใหม่และอุบัติซ้ำในสัตว์