ธุรกิจที่ดำเนินกิจการโดยครอบครัวมักมีข้อดีคือ ทีมผู้บริหารและพนักงานมีความสัมพันธ์กันอย่างแน่นแฟ้น ซึ่งความผูกพันลักษณะนี้โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่เกิดขึ้นจากมรดกตกทอดจากรุ่นสู่รุ่น สามารถช่วยในการเสริมสร้างอัตลักษณ์และยกระดับคุณค่าของบริการที่ลูกค้าได้รับเป็นอย่างดี
แต่ในขณะเดียวกันธุรกิจครอบครัวก็อาจเผชิญกับความท้าทายที่ไม่เหมือนใคร ซึ่งมักเกี่ยวข้องกับพลวัตของครอบครัวและความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลภายในกลุ่มที่ใหญ่ขึ้น ปัจจุบันแม้มีธุรกิจครอบครัวมากมายที่ประสบความสำเร็จจากการอาศัยความผูกพันร่วมกันเป็นปัจจัยในการสร้างแรงบันดาลใจและความเป็นหนึ่งเดียวกัน แต่บางครั้งแม้ในครอบครัวที่สนิทสนมกันและปรับได้ตัวดี
การแข่งขันกันระหว่างพี่น้องในวัยเด็กหรือปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างพ่อแม่กับลูกก็อาจกลับมาเกิดขึ้นได้ ซึ่งความท้าทายเหล่านี้เองทำให้บางคนกล่าวว่า “อย่าทำธุรกิจร่วมกับครอบครัว” ฟังดูอาจเป็นความคิดที่ดีหากมีทางเลือกอื่นที่ดีกว่า แต่ถ้าไม่ วิธีที่ดีที่สุดคือการหาแนวทางที่สามารถใช้ประโยชน์จากจุดแข็งของทุกคนได้อย่างเต็มที่ ไม่ว่าบริษัทจะมีอายุยาวนานแล้วหรือเพิ่งเริ่มกิจการก็ตาม
ดังเช่นในทุกกิจการความสำเร็จของธุรกิจครอบครัวมีความเกี่ยวข้องกับการวางแผนเป็นอย่างมาก รวมถึงการสร้างสมดุลระหว่างความเป็นผู้นำและการมีส่วนร่วมด้วยเช่นกัน ต่อไปนี้คือ เคล็ดลับจากผู้เชี่ยวชาญด้านการเงินการธนาคาร เพื่อช่วยป้องกันไม่ให้ธุรกิจครอบครัวเกิดความบาดหมางในครอบครัวจากปัญหาทางการเงินได้
จัดทำและดำเนินการตามแผนธุรกิจ ตกลงรับหน้าที่และความรับผิดชอบที่ได้รับมอบหมาย และกำหนดความคาดหวังที่ชัดเจน ซึ่งเป็นโอกาสในการพิจารณาความสามารถของบุคคลและความคาดหวังที่พวกเขามีต่อตนเองและบริษัท และสร้างวิสัยทัศน์ที่แข็งแกร่งร่วมกัน ตัดสินใจว่าต้องการคุณสมบัติใดบ้างเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของธุรกิจในปัจจุบันและอนาคต และกำหนดวิธีจัดสรรผลกำไรและขาดทุน
ทั้งนี้การทำข้อตกลงอย่างเป็นทางการในขณะที่ทุกคนมีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน จะช่วยหลีกเลี่ยงปัญหาและแก้ไขปัญหาที่อาจเกิดขึ้นได้ รวมถึงกำหนดการประชุมอย่างเป็นทางการและสม่ำเสมอ จัดการประชุมเป็นประจำ ไม่ใช่ที่โต๊ะอาหารเย็น เพื่อทบทวนการดำเนินงาน การเงิน เป้าหมาย และโอกาสของบริษัท วิธีนี้จะช่วยป้องกันการพูดคุยเรื่องงานในเวลาครอบครัว และจำกัดการพูดคุยเรื่องส่วนตัวในเวลาทำงาน
รักษาระเบียบทางการเงิน การดูแลและจัดทำงบการเงินให้มีคุณภาพและความถูกต้องสูงสุด และจัดการกับหนี้สินให้ดี งบกำไรขาดทุนและงบดุลจะช่วยในการวัดความสามารถในการทำกำไรและพัฒนาผลการดำเนินงานได้ และมีความสำคัญอย่างยิ่งหากต้องพูดคุยกับนายธนาคารเกี่ยวกับโอกาสและความเสี่ยง
เพราะการเข้าใจหนี้สินของบริษัทเป็นอย่างดี จะสามารถเตรียมพร้อมได้มากขึ้นในการหารือเกี่ยวกับทางเลือกในการชำระหนี้หรือการวางแผนเพื่อเพิ่มกำลังการผลิต เมื่อถึงเวลาที่จะขยายหรือปรับเปลี่ยนธุรกิจ
พัฒนาแผนการสืบทอดกิจการ องค์กรที่มีสุขภาพดีจะสร้างโอกาสที่เท่าเทียมกันให้กับคนในการได้เรียนรู้และมีความก้าวหน้า รวมถึงความถนัดและความสนใจส่วนบุคคลก็มีความสำคัญเช่นกัน เด็กที่ต้องการเดินตามรอยพ่อแม่ตั้งแต่สมัยมัธยมอาจค้นพบความสนใจใหม่ในช่วงวิทยาลัย หรืออาจมีคุณสมบัติไม่ตรงตามที่กำหนดไว้ก่อนหน้านี้ นายธนาคารที่มีความรู้สามารถจะช่วยให้เข้าใจและจัดโครงสร้างทางการเงินเพื่อสนับสนุนกลยุทธ์ในการออกจากธุรกิจของเจ้าของได้
หาผู้เชี่ยวชาญภายนอก หากบริษัทต้องการผู้เชี่ยวชาญ เช่น ในด้านการผลิตหรือการบริหาร เป็นต้น ควรพิจารณาจ้างมาจากภายนอกครอบครัว และต้องแน่ใจว่าบริษัทได้ปฏิบัติต่อพนักงานอย่างเป็นกลางและยุติธรรม ทำนองเดียวกันทีมผู้เชี่ยวชาญภายนอกที่เชื่อถือได้ เช่น นักบัญชี ทนายความ และที่ปรึกษาธุรกิจครอบครัว เป็นต้น จะสามารถช่วยในการรับมือกับการตัดสินใจที่ยากลำบากและเตรียมพร้อมสำหรับอนาคต
ที่มา: Katie Fowkes. Dec 22, 2021. How to Keep Your Family Business from Becoming a Family Feud. FINANCIAL INSIGHTS FOR BUSINESS. THE BUSINESS JOURNALS. Available: edge://settings/content/siteDetails?site=https%3A%2F%2Fwww.bizjournals.com
ข้อมูลเพิ่มเติม: www.famz.co.th
หน้า 17 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 44 ฉบับที่ 3,990 วันที่ 9 - 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2567