บพท. ดึงงานวิจัยเร่งแก้ความยากจน 3.8 แสนคน นำร่องชายแดนใต้

หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) เปิดเผยทิศทางการขับเคลื่อนและการพัฒนาเชิงพื้นที่จังหวัดด้วยวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม เพื่อแก้ไขปัญหาความยากจนของคนนพื้นที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศ 

ล่าสุดได้มีการกำหนดพื้นที่ยุทธศาสตร์ 7 จังหวัดที่ประสบปัญหาความยากจน ประกอบด้วย จังหวัดลำปาง จังหวัดกาฬสินธุ์ จังหวัดร้อยเอ็ด จังหวัดมุกดาหาร จังหวัดพัทลุง จังหวัดปัตตานี จังหวัดยะลา พบว่า มีจำนวนคนจนรวมกันกว่า 88,988 ครัวเรือน หรือจำนวน 385,366 คน 

โดยกำหนดให้เป็นตัวอย่างของจังหวัดนำร่องในการขยายผลงานวิจัยระดับพื้นที่ไปสู่รูปธรรมของการยกระดับเศรษฐกิจฐานรากและขจัดความยากจนได้อย่างยั่งยืน ภายใต้กรอบการทำงานในช่วงระยะเวลา 5 ปี (2566-2570) และเกิดมหาวิทยาแก้จนในพื้นที่ที่รู้ลึกรู้จริงในแก้ไขปัญหาพื้นที่

สำหรับพื้นที่ยุทธศาสตร์หนึ่งที่สำคัญ บพท.ได้เร่งดำเนินการใน 3 จังหวัดชายแดนใต้ โดยที่ผ่านมา บพท. ได้ศึกษาข้อมูลประชากรในพื้นที่พบข้อมูลที่น่าสนใจเมื่อแยกออกมาเป็นด้านต่าง ๆ ดังนี้

ด้านทุนมนุษย์ 

• 144,608 คน ไม่มีทักษะอาชีพ ที่ไม่สามารถสร้างรายได้
• 34,796 คน เข้าไม่ถึงระบบการศึกษา
• 12,354 คน เป็นเด็กตั้งแต่อายุ 0-8 ปี เข้าไม่ถึงสวัสดิการและโครงการช่วยเหลือของรัฐ
• 1,369 คน เป็นผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไปที่เข้าไม่ถึงระบบสวัสดิการ และโครงการช่วยเหลือของรัฐ
• 1,677 คน เป็นผู้ป่วยติดเตียง/ผู้พิการพึ่งตัวเองไม่ได้ที่ไม่ได้รับสวัสดิการ

ทุนกายภาพ

• 22,994 ครัวเรือน ไม่มีที่ทำกินทางการเกษตร
• 17,675 ครัวเรือน ไม่ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการขอรับสวัสดิการจากภาครัฐ
• 2,457 ครัวเรือน ไม่มีมิเตอร์ไฟฟ้าของตนเอง
• 3,317 ครัวเรือน สภาพของบ้านที่อาศัยทรุดโทรมหรือไม่ถาวร
• 875 ครัวเรือน มีปัญหาขาดแคลนน้ำ

ทุนการเงิน

• 32,494 ครัวเรือน ไม่มีการออม
• 24,104 ครัวเรือน มีหนี้สิน
• 4,510 ครัวเรือน ไม่มีทรัพย์สินเพื่อการประกอบอาชีพ

ทุนธรรมชาติ

• 14,019 ครัวเรือน บ้านพักอาศัยอยู่ในพื้นที่ภัยพิบัติ
• 8,766 ครัวเรือน ที่ทำกินอยู่ในพื้นที่ภัยพิบัติทางธรมชาติ

ทุนสังคม

• 23,813 ครัวเรือน ไม่มีการช่วยเหลือกันในชุมชน
• 20,024 ครัวเรือน ไม่สามารถไกล่เกลี่ยจัดการปัญหาความขัดแย้งของชุมชน
• 9,981 ครัวเรือน ไม่มีการกำหนดกฎระเบียบหรือกติในการอยู่ร่วมกันของชุมชน
• 8,217 ครัวเรือน ไม่เข้าร่วมกลุ่มกิจกรรมของชุมชน
• 2,950 ครัวเรือน ไม่มีผู้ที่มีความรู้ในการแก้ไขปัญหา และพัฒนาชุมชน

ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน 2566 ที่ผ่านมา นางสาวศุภมาส  อิศรภักดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ได้เดินทางไปตรวจเยี่ยมมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี โดย ผศ.ดร.อัตชัย  เอื้ออนันตสันต์ รองอธิการบดี วิทยาเขตปัตตานี ได้รายงานผลลัพธ์ของงานวิจัย ซึ่งได้รับการสนับสนุนจาก บพท. กระทรวง อว. ประกอบด้วย

โครงการพัฒนาห่วงโซ่การผลิตปูทะเล ในพื้นที่ภาคใต้ สู่การเป็นสัตว์น้ำเศรษฐกิจชนิดใหม่ของประเทศ ด้วยองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี การตลาด และการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย โครงการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบเบ็ดเสร็จและแม่นยำ จ.ปัตตานี และโครงการวงแหวนพหุวัฒนธรรมเมืองปัตตานี 

สำหรับโครงการดังกล่าวเป็นงานวิจัยที่ส่งผลดีต่อการยกระดับรายได้ ยกระดับคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ของประชากรในจังหวัดปัตตานีให้ดีขึ้น อีกทั้งยังมีส่วนอย่างสำคัญในการสร้างความเข้มแข็งแก่เศรษฐกิจชุมชน เศรษฐกิจฐานรากบนฐานทรัพยากรในพื้นที่

ทั้งนี้จังหวัดปัตตานี เป็น 1 ใน  7  จังหวัดต้นแบบพื้นที่วิจัยเชิงยุทธศาสตร์เพื่อขจัดความยากจน และสร้างโอกาสทางสังคม ที่ขยายผลจากการบูรณาการระบบข้อมูลครัวเรือนยากจนระดับพื้นที่ (PPPConnext) จนสามารถค้นพบครัวเรือนยากจนในจังหวัดปัตตานี จำนวน 19,005 ครัวเรือน หรือ 109,926 คน ด้วยระบบชี้เป้าที่แม่นยำ ระบบส่งต่อความช่วยเหลือ 

จึงทำให้คนจนเข้าถึงโอกาส การพัฒนานวัตกรรมแก้จน สร้างธุรกิจและวิสาหกิจชุมชน และการขยายผลบูรณาการร่วมกับภาคีเครือข่าย นำไปสู่กลไกเชื่อมโยงแผนพัฒนาระดับพื้นที่ท้องถิ่น แผนพัฒนาจังหวัดเพื่อแก้ไขปัญหาความยากจน พัฒนาคุณภาพชีวิตคนจนอย่างตรงเป้า ลดความเหลื่อมล้ำ โดยมีเป้าหมายสำคัญ คือ ทำให้คนปัตตานีหลุดพ้นจากความยากจนยกทั้งจังหวัดในปี 2570