เงินบำนาญชราภาพสูตรใหม่ ต้องชัดเจน-CARE ทุกฝ่าย
เงินบำนาญชราภาพสูตรใหม่ ต้องชัดเจน-CARE ทุกฝ่าย : บทบรรณาธิการ หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ฉบับ 4078
หนึ่งในเหตุผลที่ “สำนักงานประกันสังคม” (สปส.) เลือกใช้สูตรคำนวณเงินบำนาญชราภาพสูตรใหม่ สำหรับผู้ประกันตนที่เรียกว่า “CARE” (Career-Average Revalued Earnings) หรือ “เฉลี่ยตลอดการทำงานปรับเป็นค่าเงินปัจจุบัน” คือ เพื่อความเป็นธรรมด้านบำนาญให้แก่ผู้ประกันตนทุกกลุ่ม และสอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจปัจจุบัน
สูตรใหม่นี้ สปส. ยืนยันว่าไม่ได้คิดเอง เออเอง แต่เป็นการทำงานร่วมกับองค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) เพื่อแก้โจทย์หลักคือ ผู้ประกันตน ม. 33 ที่ย้ายมาเป็น ม. 39 แล้วได้เงินบำนาญชราภาพตํ่ากว่าความเป็นจริง ให้สามารถดำรงชีพได้ แม้อัตราเงินเฟ้อจะเปลี่ยนแปลงไป
ส่วนผู้ประกันตน ม. 33 ก็จะได้รับเงินบำนาญชราภาพเพิ่มขึ้น สอดคล้องกับแผนการปรับฐานเพดานค่าจ้างปี 2569 (เพดานใหม่เริ่มต้นที่ 17,500 บาทขึ้นไป และอาจได้สูงสุดที่ 23,000 บาท จะถูกนำมาคำนวณเพิ่มบำนาญให้ทันที) และยังสร้างความมั่นคงให้กองทุนระยะยาว และเป็นธรรมต่อผู้ประกันตนทุกกลุ่มอีกด้วย
การเปลี่ยนสูตรคำนวณเงินบำนาญชราภาพจาก “60 เดือนสุดท้าย” เป็นสูตรใหม่ “CARE” อาจส่งผลกระทบต่อผู้ประกันตน ม.39 ในหลายด้าน โดยเฉพาะเรื่องความเป็นธรรม และความซับซ้อนของสูตรคำนวณ และการทำความเข้าใจของผู้ประกันตน
เพราะสูตรใหม่ต้องดึงข้อมูลฐานเงินเดือนย้อนหลังตลอดอายุงาน ของผู้ประกันตน ซึ่งอาจซับซ้อนและเข้าใจยาก และต้องปรับค่าฐานเงินเดือนย้อนหลัง (Indexation) ซึ่งอาจทำให้การคำนวณซับซ้อนและต้องอาศัยฐานข้อมูลที่แม่นยำ ซึ่งผู้ประกันตนอาจไม่เข้าใจว่า บำนาญของตนเองคำนวณอย่างไร และอาจมีข้อกังวลเรื่องความโปร่งใส
ผู้ที่เคยอยู่ใน ม.33 มานาน ได้เงินเดือนสูง หากเปลี่ยนเป็น ม.39 (ฐานเงินเดือน 4,800 บาท) ในช่วง 60 เดือนสุดท้าย ย่อมทำให้เงินบำนาญลดลงมาก
เช่นเดียวกับผู้ที่อยู่ใน ม.39 มาเป็นเวลานาน 10-20 ปี จะได้รับเงินบำนาญตํ่า เพราะฐานเงินเดือนของ ม.39 ถูกจำกัดที่ 4,800 บาท ซึ่งสูตรใหม่อาจไม่ได้ช่วยให้กลุ่มนี้ได้รับบำนาญเพิ่มขึ้นมากเท่าที่ควร ทำให้เงินบำนาญที่ได้รับอาจตํ่ากว่าเกณฑ์ค่าครองชีพปัจจุบัน ส่งผลต่อปัญหาทางการเงินหลังเกษียณ
แต่หากเป็นกลุ่มใหม่ที่อยู่ใน ม.39 ช่วง 6 ปีหลัง จะได้รับเงิน บำนาญที่สูงขึ้น 173% นอกเหนือจากการปรับเปลี่ยนสูตรคำนวณใหม่แล้ว สิ่งที่ สปส. ต้องเตรียมพร้อมรองรับคือ ปัญหาการเปลี่ยนผ่านจากสูตรเก่าไปสูตรใหม่ เพราะแน่นอนว่า ผู้ประกันตนที่เกษียณก่อนการเปลี่ยนสูตร อาจไม่ได้รับการปรับปรุงบำนาญ ซึ่งมองว่าไม่เป็นธรรมได้ช่วงรอยต่อย่อมเกิดรอยร้าว
แต่อะไรคือสิ่งที่จะมา “ชดเชย” ทำให้เกิดความพึงพอใจ ในทุกฝ่าย ซึ่งแน่นอนว่า ปัญหานี้จะไม่ได้เกิดแค่ปี 2 ปี แต่อย่างน้อย 6-7 ปี กับผลกระทบที่เกิดขึ้นกับคนนับล้าน
คงเป็นการบ้านที่ “บอร์ด สปส.” ต้องเดินหน้าต่อไป
หน้า 6 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 45 ฉบับที่ 4,078 วันที่ 13 - 15 มีนาคม พ.ศ. 2568