ดร.ปณิธานแนะ พบ"อุยกูร์" ครบทุกคน ฟื้นความเชื่อมั่นสหรัฐฯ-EU

การที่รัฐบาลไทยส่งตัวชาวอุยกูร์กลับไปยังประเทศจีน ส่งผลกระทบทั้งในด้านการเมืองระหว่างประเทศ เศรษฐกิจ และภาพลักษณ์ของไทยในเวทีโลก โดยสหรัฐฯประกาศนโยบายข้อจำกัดวีซ่า เจ้าหน้าที่รัฐบาลไทยที่เป็นผู้รับผิดชอบ หรือเกี่ยวข้องกรณีส่งชาวอุยกูร์ไปจีน

ในขณะที่สภายุโรป (European Parliament) มีมติด้วยคะแนนเสียง 482 ต่อ 57 ประณามประเทศไทยจากกรณีดังกล่าว พร้อมข้อเรียกร้องจากฝ่ายนิติบัญญัติของสหภาพยุโรปให้ สมาคมการค้าเสรียุโรป (European Free Trade Association - EFTA) นำข้อเสนอแนะของสมาชิกสภายุโรปมาเป็นส่วนหนึ่งในการพิจารณาการเจรจาการค้าเสรีกับประเทศไทย

รายการ “เข้าเรื่อง” เผยแพร่ทางช่องยูทูปฐานเศรษฐกิจ สัมภาษณ์พิเศษ รศ.ดร.ปณิธาน วัฒนายากร นักวิชาการอิสระด้านความมั่นคงและการต่างประเทศ ถึงสถานการณ์ที่เกิดขึ้น และแนวทางรับมือของรัฐบาลไทย โดยรัฐบาลไทยอาจต้องมีการต่อรองกับรัฐบาลจีนใหม่ เนื่องจากสถานการณ์ของไทยเริ่มอยู่ในภาวะคับขัน โดยเฉพาะการที่กระทรวงการต่างประเทศจีนแถลงปกป้องไทย กลับเป็นการตอกย้ำความเชื่อของสหรัฐฯ และพันธมิตรว่าเราอยู่ในการการกํากับของจีน ซึ่งต้องรีบบอกจีนให้ทุเลาลง ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับว่ารัฐบาลไทยจะกล้าบอกหรือไม่ หรือมีความเกรงใจจีนอยู่สูง

รัฐบาลไทยควรเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับการส่งกลับชาวอุยกูร์ และอนุญาตให้มีการตรวจสอบความเป็นอยู่ของผู้ที่ถูกส่งกลับอย่างโปร่งใส การที่จีนไม่ให้ตรวจสอบอย่างเต็มที่ทำให้เกิดปัญหา แม้คณะรัฐบาลไทยที่เดินทางไปเข้าเยี่ยมชาวอุยกูร์ในครั้งนี้ จะไม่สามารถได้เห็นความเป็นอยู่ครบทั้ง 40คน

แต่รัฐบาลไทยยังควรต้องเจรจาเพื่อเข้าพบให้ครบทั้ง 40คน และอีก 190 คนที่เคยส่งตัวไปครั้งก่อนด้วย ซึ่งข้อมูลเหล่านี้จำเป็นต่อความสัมพันธ์ไทย-ตะวันตก เพราะหากจีนไม่ให้ความร่วมมือ ไทยจะเจอปัญหาทางเศรษฐกิจจากสหรัฐฯ และยุโรป ไทยต้องใช้จุดที่จีนอ้างว่าไทยกับจีนเป็น “ญาติพี่น้อง”  ขอตรวจสอบอย่างเป็นทางการ เพื่อรักษาความน่าเชื่อถือของไทยเอง

ในขณะเดียวกันไทยก็ต้องเร่งเจรจากับสหรัฐฯ ด้วย โดยเฉพาะประเด็นที่สหรัฐฯรู้สึกว่า การค้ากับไทยไม่เป็นธรรม เราอาจถามตรง ๆ ว่า "แฟร์เทรด" ที่สหรัฐฯ ต้องการ หมายถึงอะไร ไทยอาจต้องยอมปรับโครงสร้างบางอย่าง เช่น ลดภาษีนำเข้าสินค้าสหรัฐฯ หรือเปิดตลาดให้สินค้าอเมริกามากขึ้น ยกตัวอย่างเวียดนามและอินเดีย ที่เสนอดีลการค้าแลกเปลี่ยนสินค้าเกษตร พลังงาน และอาวุธ ซึ่งทำให้สามารถรักษาสัมพันธ์ที่ดีกับสหรัฐฯ ได้

ดังนั้นการรักษาสมดุลระหว่างจีนและสหรัฐฯ เป็นสิ่งที่ไทยต้องทำอย่างรอบคอบ เพราะหากเลือกข้างใดข้างหนึ่งโดยสิ้นเชิง ไทยจะเสียเปรียบในระยะยาว แต่สำหรับกฎหมายเกี่ยวกับการเข้าเมืองของประเทศไทย ก็ต้องปฏิบัติตามกฎหมายสากลว่าด้วยการไม่ส่งคนกลับไปพบอันตราย