ปัจจุบันการซื้อขายออนไลน์ในตลาดหุ้นไทยมีหลายรูปแบบ ถูกปรับปรุงมาเพื่ออำนวยความสะดวกสบายให้กับนักลงทุน โดยหนึ่งในรูปแบบการซื้อขายแบบออนไลน์ คือ Block Trade ซึ่งเป็นวิธีการซื้อขายแบบจับคู่ของการซื้อขายสัญญา Futures ของหุ้นอ้างอิง (Single Stock Futures) ที่มีสภาพคล่องน้อย ทำให้นักลงทุนไม่สามารถซื้อขายกันได้อย่างสะดวก จึงไม่ได้รับความนิยมมากนัก
Single Stock Futures คือ การซื้อขายสัญญา Futures ของหุ้นอ้างอิง โดยหุ้นอ้างอิงส่วนใหญ่ จะเป็นสมาชิกของ SET50 และเพิ่มหุ้น SET100 อีกส่วนหนึ่ง ที่สามารถเลือกซื้อขาย Long-Short โดยใช้ Single Stock Futures เป็นตัวช่วยในการเพิ่มอัตราทดให้พอร์ตการลงทุนได้ ซึ่ง Block Trade จะเป็นวิธีซื้อขายที่ให้บันทึกรายการจับคู่ซื้อขาย Single Stock Futures ที่ราคาและจำนวนสัญญาที่ตกลงกันไว้ จากนั้นส่งเข้ามาในระบบการซื้อขายของ TFEX ซึ่งต้องมีปริมาณการซื้อขายไม่ตํ่ากว่าที่ TFEX กำหนด ขึ้นอยู่กับ Single Stock Futures แต่ละตัว
สำหรับลักษณะของ Block Trade คือ ช่องทางการซื้อขายที่ผู้ซื้อและผู้ขายตกลงราคาและปริมาณสัญญาก่อนส่งคำสั่งซื้อขาย, ไม่มีผลต่อราคาตลาด และ Bid-Offer ณ ราคาปัจจุบัน อีกทั้งเจ้าหน้าที่การตลาดจะเป็นคนส่งคำสั่งซื้อขาย ทั้งนี้ มูลค่าซื้อขายสัญญาขั้นตํ่า 1 ล้านบาท /Underlying/ครั้ง หากมูลค่าตามจำนวนสัญญาขั้นตํ่าที่ตลาดกำหนดมีมูลค่าน้อยกว่า 1 ล้านบาท จะต้องเพิ่มจำนวนสัญญาขึ้นให้ได้มูลค่าไม่ตํ่ากว่า 1 ล้านบาท
ขณะที่ วิธีการเปิดสถานะ Long Single Stock Futures Block Trade ทำได้โดยนักลงทุนที่มีหลักประกันอยู่แล้ว ต้องส่งคำสั่งซื้อ Stock futures โดยอ้างอิงที่ราคาหุ้นอ้างอิง ผ่านทางผู้แนะนำการลงทุน เพื่อติดต่อไปยังเจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการ Block Trade ของโบรกเกอร์นั้นๆ จากนั้นเจ้าหน้าที่จะทำการซื้อหุ้นอ้างอิงเพื่อบริหารความเสี่ยง หลังจากที่หุ้นถูกจับคู่ได้แล้ว ผู้แนะนำการลงทุน และเจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการจะทำการส่งคำสั่งซื้อและขาย Single Stock Futures ด้วยวิธี Block Trade เพื่อจับคู่กันหลังจากนั้นนักลงทุนจะมีสถานะ Long Open Single Stock Futures ส่วนการคำนวณราคา โดยทั่วไปจะมีสูตรการคำนวณ คือ ราคา Single Stock Futures = ราคาหุ้นอ้างอิง + ดอกเบี้ย-ปันผล
ทั้งนี้ Single Stock Block Trade มีจุดเด่น คือ สามารถทำกำไรได้ทั้งขาขึ้นและขาลง, ได้ปันผลเท่ากับ 90% ของการซื้อหุ้น, เพิ่มอำนาจการซื้อมากกว่าการซื้อหุ้น 10-20 เท่า, สามารถซื้อขายได้แม้ Single Stock Futures ที่สนใจไม่มีสภาพคล่อง และ Single Stock Futures Block Trades มีค่าธรรมเนียมสูงกว่าการซื้อขายโดยตรง และเป็นการซื้อขายผ่านเจ้าหน้าที่การตลาดค่าธรรมเนียมส่วนเพิ่มเหมือนการจ่ายซื้อสภาพคล่อง และการได้ซื้อขายตามราคาหุ้นอ้างอิง
ดังนั้น จึงไม่แปลกใจที่ปัจจุบันการซื้อขายใน Block Trade จะเป็นที่นิยมอย่างมากสำหรับนักลงทุน เพราะหุ้นที่สามารถทำ Block Trade ได้นั้น ส่วนใหญ่เป็นหุ้นใน SET50 และ SET100 อีกทั้งยังสามารถเลือกทิศทางได้ทั้งในฝั่ง LONG และ SHORT ซึ่งไม่ว่าตลาดจะเป็นขาขึ้นหรือขาลง ก็มีโอกาสให้กับผู้เล่นอยู่เสมอ นอกจากนี้ ยังใช้เงินน้อยกว่าเมื่อเทียบกับการซื้อหุ้นในตลาด ด้วยปริมาณเงินที่เท่ากัน ถ้าคาดการณ์ทิศทางราคาได้ถูกต้องจะให้ผลตอบแทนมากกว่าการซื้อหุ้น
แม้ธุรกรรม Block Trade จะเป็นธุรกรรมที่ให้ผลตอบแทนสูง แต่กลับกันก็มีความเสี่ยงสูงด้วยเช่นกัน เมื่อเทียบกับการลงทุนบนหุ้นอ้างอิงตามปกติ ดังนั้น นักลงทุนจึงควรวาง แผนบริหารความเสี่ยงร่วมด้วย จะทำให้ไม่ได้รับบาดเจ็บมากหากเกิดการคาดการณ์ผิดพลาดขึ้นมา
หน้า 25 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 40 ฉบับที่ 3,563 วันที่ 5 - 8 เมษายน 2563