สื่อนอกวิเคราะห์ “ทักษิณกลับไทย” การเมืองคลี่คลายหรือวุ่นวายหนักกว่าเก่า

นายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรีขึ้นเครื่องบินเพื่อเดินทาง กลับประเทศไทย ครั้งแรกในรอบ 15 ปีแล้วเช้าวันนี้ (22 ส.ค.) ซึ่งเป็นวันเดียวกับที่ รัฐสภา กำลังจะลงมติว่าจะ รับรองนายกรัฐมนตรีคนใหม่ ที่ พรรคเพื่อไทย(พท.) เสนอชื่อนายเศรษฐา ทวีสิน นักธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ชื่อดัง เป็นแคนดิเดตหรือไม่

สำนักข่าวเอเอฟพี รายงานว่า นายทักษิณ วัย 74 ปี คือนักการเมืองไทยที่ทรงอิทธิพลที่สุดและถูกวิพากษ์วิจารณ์มากที่สุดคนหนึ่งในประวัติศาสตร์การเมืองไทย โดยเขาคนนี้ต้องใช้เวลาชีวิตราว 15 ปีหนีคดีอยู่ในต่างประเทศหลังถูกรัฐประหาร

การประกาศกลับไทยของนายทักษิณครั้งนี้ จึงเป็นเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ที่มีขึ้นขณะเดียวกับที่การเมืองไทยกำลังเกิดภาวะชะงักงันหลังจบการเลือกตั้งเมื่อเดือนพฤษภาคม ซึ่งเมื่อพรรคก้าวไกลที่ชนะการเลือกตั้งอย่างท่วมท้น ไม่สามารถจัดตั้งรัฐบาลได้เพราะถูกสกัดโดยสมาชิกวุฒิสภาที่แต่งตั้งโดยรัฐบาลทหารชุดก่อน ทำให้พรรคเพื่อไทยที่นำโดย นางสาว แพทองธาร ชินวัตร หรือ อุ๊งอิ๊ง บุตรสาวของทักษิณ ได้ก้าวขึ้นมาจัดตั้งรัฐบาลแทนด้วยการยอมกลืนเลือดจับมือกับพรรคการเมืองที่มีความเชื่อมโยงกับทหารและรัฐบาลชุดก่อน หรือที่รู้จักกันดีในสื่อไทยว่า “พรรคสองลุง” ซึ่งก็คือพรรคพลังประชารัฐ (พปชร.) และรวมไทยสร้างชาติ (รทสช.)

รองศาสตราจารย์ เจษฎ์ โทณะวณิก นักวิเคราะห์การเมืองไทย กล่าวกับเอเอฟพีว่า นายทักษิณจะต้องหาหลักประกันความมั่นคงจากคนของตนเองที่จะเข้าไปนั่งในคณะรัฐบาลชุดใหม่ และแม้ความไม่พอใจในทักษิณยังคงมีอยู่ในกลุ่มชนชั้นนำของไทย แต่ความสำเร็จเหนือความคาดหมายของนายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ และพรรคก้าวไกล ก็ทำให้คนเหล่านั้น ต้องเลือกระหว่าง “ปีศาจสองตน” ซึ่งพวกเขาก็ย่อมต้องเลือกคนที่น่ากลัวน้อยกว่า

อย่างไรก็ตาม เอเอฟพีรายงานว่า ประชาชนจำนวนมากที่ลงคะแนนให้พรรคเพื่อไทยเพราะไม่ต้องการได้พรรคที่มีความเชื่อมโยงกับทหารอย่างพรรคสองลุง อาจมองว่าการที่เพื่อไทยหันมาจับมือกับพรรครวมไทยสร้างชาติ ซึ่งมีพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นแคนดิเดตนายกฯ ถือเป็นการหักหลังความตั้งใจของพวกเขาได้เช่นกัน

ขณะที่ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ธิดา ถาวรเศรษฐ์ ให้ความเห็นกับเอเอฟพีว่า "นี่คือการต่อสู้ระหว่างคนรุ่นเก่ากับคนรุ่นใหม่" "คนไทยเปลี่ยนไปแล้ว หลายคนรักทักษิณแต่รักประชาธิปไตยมากกว่า" และว่า "ทักษิณควบคุมพรรคเพื่อไทยได้ แต่ก็มีอำนาจอื่นที่สามารถควบคุมทักษิณได้เช่นกัน"

สื่อต่างประเทศรายงานว่า แม้ยังไม่ชัดเจนว่าทักษิณจะต้องรับโทษจำคุกนานแค่ไหนเมื่อกลับเข้าประเทศไทย ซึ่งพรรคพวกของเขาหวังว่าอาจขอให้ทักษิณย้ายไปกักบริเวณในบ้านพักหลังจากรับโทษในเรือนจำเป็นระยะเวลาสั้น ๆ แม้ว่ายังไม่สามารถรับประกันได้ว่ากรณีนี้จะเกิดขึ้นจริงหรือไม่

"เมื่อทักษิณกลับเข้าประเทศ เขาอาจต้องการการสนับสนุนทั้งจากกองทัพและสถาบันฯ" และว่า การตัดสินใจของเพื่อไทยที่จับมือกับขั้วที่เคยอยู่ตรงกันข้ามทางการเมือง ทำให้ทักษิณกลายเป็นที่พอใจของฝ่ายอนุรักษ์นิยมและชนชั้นนำ

"สำหรับคนรุ่นใหม่นั้นทักษิณกลายเป็นเรื่องเก่าในอดีตไปแล้ว แต่กับกลุ่มอนุรักษ์นิยม ทักษิณถือเป็นความหวังใหม่ของพวกเขา" กรกช แสงเย็นพันธ์ แห่งกลุ่มฟื้นฟูประชาธิปไตย กล่าวกับเอเอฟพี

ด้าน สำนักข่าวอัล-จาซีรา รายงานผลการสำรวจความเห็นคนไทยที่จัดทำโดยสถาบันนิด้า (National Institute for Development Administration: NIDA) และเผยแพร่เมื่อวันอาทิตย์ (20 ส.ค.) ระบุว่า คนไทยส่วนใหญ่ไม่เห็นด้วยกับแผนการจับมือระหว่างพรรคเพื่อไทยกับพรรครวมไทยสร้างชาติและพลังประชารัฐ โดยผู้ตอบแบบสอบถาม 64% ไม่เห็นด้วยกับแนวคิดดังกล่าว

รศ.ดร.ธนพร ศรียากูล ผู้อำนวยการสถาบันวิเคราะห์การเมืองและนโยบาย กล่าวกับอัล-จาซีราว่า การที่นายทักษิณกลับมาในวันเดียวกับที่มีการโหวตนายกฯแสดงให้เห็นว่า เขามั่นใจว่าแคนดิเดตของพรรคเพื่อไทยจะได้รับเสียงสนับสนุนในการลงมติรอบแรกแบบม้วนเดียวจบ

สำนักข่าวรอยเตอร์ รายงานว่า พรรคเพื่อไทยประกาศเมื่อวันจันทร์ (21 ส.ค.) ว่า จะจับมือกับ 11 พรรคเพื่อจัดตั้งรัฐบาลชุดใหม่ ซึ่งรวมถึงพรรครทสช. และพปชร.  โดยตั้งเป้าหมายไว้ว่ารัฐบาลผสมชุดนี้จะทำหน้าที่ตามที่ได้รับปากไว้กับประชาชน รวมถึงการต่อต้านการทุจริต การเพิ่มอัตรารายได้ขั้นต่ำ และแจกเงินดิจิทัล นอกจากนี้ พรรคเพื่อไทยยังรับปากว่าจะปรับแก้รัฐธรรมนูญให้เป็นประชาธิปไตยมากขึ้น แต่จะไม่แตะต้องมาตรา 112 อย่างแน่นอน