hMPV ไวรัสทางเดินหายใจที่ต้องเฝ้าระวัง

นพ.ยง ภู่วรวรรณ ราชบัณฑิต สำนักวิทยาศาสตร์ ศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก คณะแพทย์ศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Yong Poovorawan มีใจความสำคัญเกี่ยวกับ ไวรัส hMPV (human meta-pneumovirus) ว่า ไวรัสนี้มีมานานแล้ว

การระบาดของไวรัส hMPV (human meta-pneumovirus) ไม่ใช่ไวรัสใหม่ ไวรัสนี้มีมานานมากแล้วแต่เพิ่งจะมาพบในปี ค.ศ. 2000 โดยทีมนักไวรัสวิทยา ที่ Erasmus University เนเธอร์แลนด์ แยกไวรัสนี้ได้จากเด็กเล็ก 2 รายที่ป่วยเป็นปอดอักเสบรุนแรง และตรวจไม่พบไวรัสที่เคยรู้จักกันมาก่อน จึงใช้วิธีการทางชีวโมเลกุล ตรวจชิ้นส่วน RNA  โดยวิธีการสุ่ม

เมื่อเปรียบเทียบพันธุกรรม คล้ายคลึงกับ Avian pneumovirus ในนก แต่เมื่อมาทดสอบกับสัตว์ทดลอง ใช้ไก่งวงแทนนกและลิง พบว่าไก่งวงไม่เป็นโรคแต่ลิงมีน้ำมูกไหล เป็นหวัด จึงรู้ว่า ไวรัสตัวนี้ไม่ได้ข้ามมาจากนก 

ต่อมาได้มีการเอาน้ำเหลืองที่เก็บไว้มานานกว่า 50 ปี มาตรวจก็พบว่ามีปฏิกิริยาภูมิต้านทานต่อไวรัสตัวนี้แล้วโดยเฉพาะในผู้ใหญ่ แสดงว่าไวรัสนี้มีมานานมากกว่า 50 ปี เมื่อแยกพันธุกรรม ทั้งตัว ก็สามารถที่จะพัฒนาวิธีการตรวจ และองค์ความรู้เพิ่มมากขึ้น 

ทางศูนย์ไวรัสของเราที่จุฬา ได้ทำการตรวจมาตั้งแต่ปี 2001 และเผยแพร่ในวารสาร Scand J Infect Dis. 2003;35(10):754-6. doi: 10.1080/00365540310000094. Human metapneumovirus infection in Thai children และหลังจากนั้นก็มีการเผยแพร่ในวารสารเป็น ภาษาอังกฤษ ในนานาชาติเรื่อยมา อีก 3 รายงาน

พบไวรัสนี้ในผู้ป่วยโรคทางเดินหายใจในเด็ก ประมาณร้อยละ 4 และต่อมาก็ได้มีการตรวจอย่างต่อเนื่องมาตลอดจนถึงปัจจุบัน พบไวรัสนี้ประมาณร้อยละ 4-8  เป็นไปตามฤดูกาลกับโรคทางเดินหายใจอื่น จะพบมากในฤดูฝน และช่วงฤดูหนาวอีกเล็กน้อย 

อาการของไวรัสนี้ไม่แตกต่างกับไวรัสตัวอื่นทำให้เกิดโรคทางเดินหายใจพบได้ ตั้งแต่ไม่มีอาการ อาการน้อย จนถึงอาการมากลงปอด พบได้ทุกอายุแต่พบได้มากในเด็กและก่อนหน้านี้ไม่มีวิธีการตรวจ นอกจากใช้ทางชีวโมเลกุลปัจจุบันการตรวจง่ายมากใช้วิธีการเช่นเดียวกับ ATK ของโควิด จึงได้มีการพูดถึงกันมากขึ้น

การดูแลรักษาและการป้องกัน ทำได้เช่นเดียวกันกับโรคทางเดินหายใจอื่น ๆ ดูแลเรื่องสุขลักษณะ ให้ร่างกายแข็งแรง ล้างมือ ใครมีอาการทางเดินหายใจ ไม่ควรไปโรงเรียน หน้ากากอนามัยให้ใส่ในผู้ที่มีโรคทางเดินหายใจทุกคน เพื่อป้องกันการแพร่กระจายไปสู่คนอื่น