สมศักดิ์ เล็งขยายศูนย์บริการฟอกไตเพิ่ม รับมือผู้ป่วยพุ่ง

19 กันยายน 2567 นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ชี้แจงกระทู้ถามต่อสภาผู้แทนราษฎรในประเด็นต่าง ๆ โดยเฉพาะกรณีมีการตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับแนวทางการขยายจำนวนและกระจายศูนย์ให้บริการการฟอกไตเพื่อลดค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปฟอกไตให้ประชาชนในพื้นที่ทั่วประเทศไทย

นายสมศักดิ์ กล่าวว่า การฟอกไตปริมาณมากขึ้นอย่างน่าตกใจ ปัจจุบันมีศูนย์ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมจำนวนทั้งสิ้น 1,100 แห่ง ทั้งในโรงพยาบาลรัฐและเอกชน ครอบคลุม 12 เขตสุขภาพ กระจายทุกจังหวัด รวมถึงมีอายุรแพทย์โรคไตทุกเขตสุขภาพ ขยายบริการฟอกไตในโรงพยาบาลชุมชนแม่ข่าย

โดยมีแผนเพิ่มการผลิตพยาบาลผู้เชี่ยวชาญด้านไตเทียม รองรับการขยายตัวของ แผนการมีหน่วยไตเทียมในโรงพยาบาลชุมชนแม่ข่ายที่รับผิดชอบ ประชากรมากกว่า 50,000 คน เพื่อกระจายการบริการให้ครอบคลุมทั่วทุกพื้นที่ และทำให้เกิดระบบส่งต่อแบบไร้รอยต่อ เป็นการลดภาระค่าใช้จ่ายของประชาชนในการเดินทางไปฟอกไตและมีโครงการเพิ่มการปลูกถ่ายไตโดยทำงานร่วมกับมหาวิทยาลัยต่าง ๆ จะประหยัดค่าใช้จ่ายเป็นจำนวนมาก 

ทั้งนี้ การฟอกไตโดยไปที่ศูนย์ และการล้างไตทางช่องท้อง ใช้งบประปีละ 2.5 หมื่นล้านบาท – 3.1 หมื่นล้านบาท นี่คือปัญหาของโรคไม่ติดต่อเรื้อรังหรือ NCDs ใช้งบประมาณมากที่สุด 1.3 แสนล้านบาท

อย่างไรก็ดี ยังพบสาเหตุโรคไตวายเรื้อรังเกิดจาก เบาหวานและความดันโลหิตถึงร้อยละ 60 กระทรวงฯ กำลังจะทำโครงการอาสาสมัครประจำหมู่บ้าน (อสม.) ช่วยสังคมไทยห่างไกล NCDs ซึ่งกระจายทั่วประเทศ 

นอกจากนี้ได้ชี้แจงกระทู้ถามแยกต่อสภาผู้แทนราษฎรในประเด็นแนวทางการแก้ไขโรคไตเสื่อมในวัยรุ่น ที่เกิดจากการบริโภคใบกระท่อมและน้ำกระท่อม ที่ถามโดย สส.นายประสิทธิ สส.ปทุมธานี พรรคประชาชน โดยมีนายพิเชษฐ์ เชื้อเมืองพาน รองประธานสภาคนที่ 1 ทำหน้าที่ประธาน

นายสมศักดิ์ กล่าวว่า ขณะนี้ยังไม่มีหลักฐานทางการแพทย์ที่ชัดเจนบ่งบอกว่าการดื่มน้ำใบกระท่อมทำให้เกิดไตวาย เนื่องจากคนที่มีภาวะไตวายกับมีประวัติการดื่มน้ำกระท่อมเกือบทุกคนมีการใช้ยาเสพติดและสารเคมีอื่นร่วมด้วย

การศึกษาพบว่า การรับสารเกินขนาดทำให้เกิดกล้ามเนื้อสลาย และทำให้การทำงานของไต ตับ ล้มเหลวตามมาได้ รวมถึงการศึกษาที่แสดงให้เห็นว่าการใช้ใบกระท่อมเป็นระยะ 11 ปี จำนวน 88 คน เทียบกับกับปกติ 83 คน อาจทำให้โปรตีนรั่วทางปัสสาวะ ซึ่งบ่งบอกว่าการทำงานผิดปกติแต่ไม่เกิดกับไตหรือไตวาย นอกจากนี้จำนวนผู้ที่ป่วยไตวายในช่วงวัยรุ่นไม่ได้เพิ่มขึ้นในช่วงที่ผ่านมา

ส่วนข้อมูลเพิ่มเติมสำหรับโรคไตในวัยรุ่น ไตอักเสบ อาจมาจากการได้รับสารเคมีที่เป็นพิษกับตับ ไต เช่น การใช้ยาไม่ถูกวิธี กลุ่มยาแก้ปวดไอบูโพรเฟน ไดโคลฟีแนคขนาดสูงและต่อเนื่องหลายสัปดาห์ โรคพันธุกรรมบางชนิด

จากนั้น นายธัญธร ธนินวัฒนาธร สส.กทม.พรรคประชาชน ตั้งกระทู้เรื่อง กระทรวงสาธารณสุขได้มีการพิจารณาถึงความจำเป็นในการให้วัคซีนไข้เลือดออกกับประชาชนที่เคยติดเชื้อไข้เลือดออกมาแล้วหรือไม่ ผลการศึกษาเป็นอย่างไร

นายสมศักดิ์ชี้แจงว่า อยุ่ระหว่างการศึกษาพิจารณาความจำเป็น ปลอดภัย ความคุ้มค่า ของงบประมาณ ไข้เลือดออกที่ระบาดในประเทศไทยมี 4 สายพันธุ์ มีวัคซีนที่ได้ขึ้นทะเบียนในไทยแล้วจำนวน 2 ชนิดแม้ว่าจะมีส่วนดีแต่ยังไม่ร้อยเปอร์เซ็นต์ในการป้องกันในบางสายพันธุ์จึงจำเป็นต้องมีการศึกษาข้อมูลประสิทธิภาพการป้องกันโรคไข้เลือดออกแยกรายสายพันธุ์เพิ่มเติมก่อน การนำมาใช้ในประชาชนในวงกว้างจำเป็นต้องพิจารณาในทุกมิติอย่างรอบคอบ โดยเฉพาะประเด็นความปลอดภัย