10 ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับ "มลพิษทางอากาศ" ที่ทำให้แทบหยุดหายใจ
10 ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับ "มลพิษทางอากาศ" ที่ทำให้แทบหยุดหายใจ เนื่องจากมลพิษทางอากาศ ถือเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ร้ายแรงที่สุดปัญหาหนึ่งของโลก
มลพิษทางอากาศ เป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ร้ายแรงที่สุดปัญหาหนึ่งของโลก ผลสำรวจผลขององค์การอนามัยโลกระบุว่า 99 % ของประชากรทั่วโลกอยู่ในพื้นที่มีมลพิษทางอากาศสูง และ 7 ล้านคน เสียชีวิตก่อนเวลาอันควร จากปัญหามลพิษอากาศ และ 1 ใน 10 คน เป็น เด็กเล็กอายุต่ำกว่า 5 ปี สาเหตุการเสียชีวิตมาจากป่วยติดเชื้อนิวโมเนีย หรือติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่าง จำนวน 360,000 คน
สำหรับประเทศไทยสถานการณ์ฝุ่น PM 2.5 หนักขึ้นทุกปี และพบแถบทุกภาคของประเทศไทย การแก้ปัญหาที่สำคัญนอกจากนโยบายรัฐที่เข้มเเข็งเเล้ว ก็คือการมีความรู้เกี่ยวกับปัญหาที่มีอยู่ ต่อไปนี้เป็นข้อเท็จจริงที่น่าทึ่ง 10 ข้อเกี่ยวกับมลพิษทางอากาศ
น้อยกว่า 1% ของพื้นที่ทั่วโลกมีระดับมลพิษทางอากาศที่ปลอดภัย
การศึกษาในเว็บไซต์ thelancet พบว่าปี 2023 ประมาณ 30% ของวันในปี 2019 มีความเข้มข้นของ PM2.5 ในแต่ละวันต่ำกว่า 15 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร นักวิจัยพบว่าประมาณ 0.18% ของพื้นที่ทั่วโลก และเพียง 0.001% ของประชากรโลกเท่านั้นที่มีการสัมผัสกับ PM2.5 ต่อปี ซึ่งต่ำกว่าเกณฑ์ที่ปลอดภัย
เอเชียตะวันออกและเอเชียใต้เป็นภูมิภาคที่มีระดับมลพิษทางอากาศสูงที่สุด รองลงมาคือแอฟริกาเหนือ อีกฝั่งหนึ่งคือออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ ตามมาด้วยภูมิภาคอื่นๆ ในโอเชียเนียและอเมริกาใต้ มีความเข้มข้นของ PM2.5 ต่ำที่สุด แม้ว่าระดับมลพิษทางอากาศจะเพิ่มขึ้นในช่วงสองทศวรรษที่ผ่านมา ผลมาจากไฟป่าที่รุนแรงและยาวนาน กฎระเบียบที่เข้มงวดมากขึ้นส่งผลให้มลพิษในยุโรปและอเมริกาเหนือลดลงในช่วงเวลาเดียวกัน
1 ใน 10 คนเสียชีวิตจากโรคที่เกี่ยวข้องกับมลพิษทางอากาศ
ข้อมูลจาก ourworldindata มลพิษทางอากาศเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญสำหรับโรคสุขภาพเรื้อรังและการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรในโลก ในปี 2017 มลพิษทางอากาศมีส่วนทำให้มีผู้เสียชีวิตประมาณ 5 ล้านคนทั่วโลก หรือเกือบ 9% ของประชากรโลก การสัมผัสกับอากาศเสียอย่างต่อเนื่องจะเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดหัวใจและระบบทางเดินหายใจ โรคหลอดเลือดสมอง เบาหวาน และมะเร็งปอด
ประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีแนวโน้มที่จะได้รับผลกระทบอย่างหนักจากมลพิษทางอากาศภายนอก การเสียชีวิตที่เกี่ยวข้องกับมลพิษทางอากาศในภูมิภาคคิดเป็น 15% ของการเสียชีวิตทั่วโลก ขณะที่ประเทศร่ำรวยมีส่วนเพียง 2% ตามข้อมูลในปี 2017 ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างที่ชัดเจนระหว่างประเทศที่พัฒนาแล้วและประเทศกำลังพัฒนา
มลพิษทางอากาศเป็นภัยคุกคามต่ออายุขัยมากกว่าการสูบบุหรี่ เอชไอวี
ตามรายงานปี 2021ของ สถาบันนโยบายพลังงานแห่งมหาวิทยาลัยชิคาโก ผู้อยู่อาศัยในอินเดียซึ่งเป็นแหล่งที่มีมลพิษทางอากาศในระดับสูงสุดในโลก เสียชีวิตเฉลี่ย 5.9 ปี จากคุณภาพอากาศที่ไม่ดี แม้ว่าประเทศ 5 อันดับแรกที่มีมลพิษทางอากาศเลวร้ายที่สุดจะตั้งอยู่ในเอเชีย แต่มลพิษทางอากาศก็เป็นภัยคุกคามที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในแอฟริกากลางและแอฟริกาตะวันตก ซึ่งอายุขัยเฉลี่ยลดลง 2-5 ปี ทำให้เป็นภัยคุกคามต่อสุขภาพของมนุษย์มากกว่าเอดส์และมาลาเรีย
มลพิษทางอากาศมีมูลค่าทางเศรษฐกิจเกือบ 3 ล้านล้านดอลลาร์ คิดเป็น 3.3% ของ GDP โลก
รายงานที่เผยแพร่ในปี 2020 โดย กรีนพีซเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และศูนย์วิจัยพลังงานและอากาศสะอาด พบว่า ต้นทุนของมนุษย์และเศรษฐกิจของมลพิษทางอากาศจากเชื้อเพลิงฟอสซิล การเสียชีวิตที่เกี่ยวข้องกับมลพิษทางอากาศคาดว่าจะมีค่าใช้จ่ายทางเศรษฐกิจ 2.9 ล้านล้านดอลลาร์ และเป็นสาเหตุของการหยุดงาน 1.8 หมื่นล้านวัน ลดอัตราการมีส่วนร่วมในกำลังแรงงาน มีผู้ป่วยโรคหอบหืดในเด็กรายใหม่ 4 ล้านราย ซึ่งทำให้เด็กขาดเรียนเพิ่มขึ้น ความต้องการด้านการดูแลสุขภาพและส่งผลกระทบต่อผู้ปกครองที่ต้องลางาน รวมถึงการคลอดก่อนกำหนด 2 ล้าน รายในปี 2018 รายงานยังชี้ให้เห็นว่าความพิการจากโรคเรื้อรังที่เกิดจากคุณภาพอากาศไม่ดีสร้างความเสียหายต่อเศรษฐกิจโลก 2 แสนล้านดอลลาร์ ตามรายงาน The Economic Burden Of Air Pollution
สำหรับประเทศไทย ในรายงานของ World Bank จากรายงานติดตามเศรษฐกิจไทย (Thailand Economic Monior) ฉบับธันวาคม 2566 คงพออธิบายให้เห็นภาพชัดว่า ความเสียหายต่อสุขภาพจาก PM2.5 ทำให้ไทยเกิดความสูญเสียทางเศรษฐกิจถึง 6% ของ GDP
อัตราการเสียชีวิตจากมลพิษทางอากาศสูงที่สุดในประเทศที่มีรายได้น้อยถึงปานกลาง
ผู้คนที่อาศัยอยู่ใน Sub Saharan Africa คือ กลุ่มประเทศที่ตั้งอยู่ทางตอนใต้ของทะเลทรายซาฮาราในทวีปแอฟริกาจำนวน 48 ประเทศและภูมิภาคเอเชียใต้ มีแนวโน้มที่จะเสียชีวิตจากมลพิษทางอากาศมากกว่าผู้ที่อาศัยอยู่ในยุโรปและอเมริกาเหนือ ซึ่งมีอัตราการเสียชีวิตมากกว่า 100 เท่า อัตรามลพิษทางอากาศภายในอาคาร ซึ่งหมายถึงคุณภาพอากาศภายในและรอบๆ อาคารและโครงสร้าง ก็สูงขึ้นเช่นเดียวกันในประเทศที่มีรายได้น้อย เนื่องจากการพึ่งพาเชื้อเพลิงแข็ง เช่น ไม้ ขยะจากพืชผล ถ่านและถ่านหิน รวมถึงน้ำมันก๊าดในที่โล่ง ไฟสำหรับทำอาหาร ผู้คนประมาณ 2.6 พันล้านคนทั่วโลกยังคงพึ่งพาวิธีการปรุงอาหารนี้ และเสี่ยงต่อการเจ็บป่วยที่เกิดจากมลพิษทางอากาศภายในอาคาร
การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดไฟป่าและมลพิษทางอากาศ
เหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้วและไฟป่าเกิดขึ้นบ่อยและรุนแรงมากขึ้นอันเป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เมื่อฤดูแล้งยาวนานขึ้น เช่นเดียวกับการตัดไม้ทำลายป่าที่เพิ่มขึ้น จึงเสี่ยงต่อการเกิดไฟป่า ซึ่งไฟป่าขนาดใหญ่ปล่อยก๊าซคาร์บอน หมอกควัน และมลพิษสู่อากาศ ซึ่งสามารถแพร่กระจายไปทั่วประเทศและภูมิภาค ในเดือนกรกฎาคม 2022 คลื่นความร้อนและไฟป่าอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในภูมิภาคตะวันตกของสหรัฐอเมริกาและแคนาดาส่งผลให้เมืองต่างๆ บนชายฝั่งตะวันออกรวมถึงนิวยอร์กถูกปกคลุมไปด้วยควันและอากาศเสีย ไซบีเรียประสบกับไฟป่าที่เลวร้ายที่สุดครั้งหนึ่งในช่วงเวลาเดียวกับที่หมอกควันพุ่งสูงถึงขั้นเป็นอันตราย ส่งผลให้ผู้อยู่อาศัยมากกว่า 280,000 คนต้องอยู่แต่ในบ้าน
6 ใน 10 เมืองที่มีมลพิษมากที่สุดในโลกในปี 2565 อยู่ในอินเดีย
รายงานคุณภาพอากาศโลกปี 2022 ของ IQAir เมืองที่มีมลพิษมากที่สุดในโลกส่วนใหญ่อยู่ในเอเชีย โดยเฉพาะอินเดียและปากีสถาน แม้ว่าเมืองต่างๆ ในอินเดีย เช่น นิวเดลี ปัฏนา เปศวาร์ และอโซปูร์ ติดอันดับเมืองที่มีมลพิษมากที่สุดในโลก แต่อินเดียไม่ได้ติดอันดับหนึ่งในห้าประเทศที่มีมลพิษมากที่สุดในโลก ประเทศที่มีพื้นที่ทางภูมิศาสตร์รองลงมาคือประเทศที่มีขนาดเล็กกว่ามาก ซึ่งทำให้ความเข้มข้นของ PM2.5 เฉลี่ยต่อปี (μg/m³) สูงขึ้น จากข้อมูลของ IQAirประเทศที่มีมลพิษทางอากาศสูงสุด 5 อันดับแรก ได้แก่ ชาด อิรัก ปากีสถาน บาห์เรน และบังคลาเทศ
IQAir’s 2022 World Air Quality Report
มลพิษฝุ่นละอองในจีนลดลง 29% ภายใน 6 ปี
แม้ว่าจีนจะเป็นผู้ปล่อยก๊าซคาร์บอนรายใหญ่ที่สุดในโลกและเป็นประเทศที่มีมลพิษทางอากาศที่เลวร้ายที่สุดในโลก ตามรายงานของ เดอะการ์เดียน พบว่า ชาวจีน 1.25 ล้านคนเสียชีวิตก่อนกำหนดทุกปีจากมลพิษทางอากาศ การศึกษาต่างๆ แสดงให้เห็นว่าความคืบหน้าในการลดมลพิษทางอากาศด้วยการดำเนินการตามนโยบายที่เข้มงวด ภายใน 6 ปี มลภาวะของฝุ่นละอองลดลง 29% และลดลงต่ำกว่าระดับในปี 1990
จีนยังได้ลงทุนด้านพลังงานแสงอาทิตย์มากกว่าประเทศอื่นๆ ซึ่งคิดเป็น45% ของการลงทุนด้านพลังงานแสงอาทิตย์ทั่วโลกทั้งหมดและคาดว่าจะผลิตพลังงานไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ได้มากเป็น 2 เท่าของสหรัฐอเมริกาภายในปี 2024 อย่างไรก็ตาม ปัจจุบัน 98% ของพื้นที่เขตเมืองของประเทศ ยังคงเกินหลักเกณฑ์ของ WHOและ 53% เกินมาตรฐานแห่งชาติที่เข้มงวดน้อยกว่าของจีน
ไม่มีเมืองใน 100 เมืองที่ใหญ่ที่สุดในโลกที่สามารถปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ของ WHO
WHO ออกแนวปฏิบัติที่เข้มงวดเกี่ยวกับมลพิษทางอากาศในเดือนกันยายน 2021 หลังจากการวิจัยใหม่แสดงให้เห็นว่าอนุภาคละเอียดเป็นอันตราย โดยประมาณ 8.7 ล้านคนต่อปี เสียชีวิตก่อนกำหนดจากการหายใจเอาอากาศจากการเผาไหม้ถ่านหิน น้ำมัน และก๊าซ คิดเป็น 20% ของการเสียชีวิตทั่วโลก เพื่อผลักดันการเพิ่มความพยายามในการปรับปรุงคุณภาพอากาศ ขีดจำกัดใหม่ที่ยอมรับได้ของ PM2.5 ของ WHO จึงลดลงครึ่งหนึ่ง ในขณะที่ไนโตรเจนไดออกไซด์ (NO2) ซึ่งส่วนใหญ่ผลิตจากเครื่องยนต์ดีเซลลดลง 75%
จากการวิเคราะห์ของกรีนพีซ ตามแนวทางใหม่เหล่านี้ ไม่มีเมืองใหญ่ที่สามารถปฏิบัติตามแนวทางดังกล่าวได้ WHO Air pollution กล่าวว่าหากโลกร่วมกันลดระดับมลพิษทางอากาศให้อยู่ภายในขีดจำกัดใหม่เกือบ 80% ของการเสียชีวิตที่เกี่ยวข้องกับมลพิษทางอากาศก็สามารถป้องกันได้
มลพิษทางอากาศมีส่วนทำให้เกิดการแพร่กระจายของไวรัสโควิด-19
มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด พบความสัมพันธ์ระหว่างการเสียชีวิตที่เกี่ยวข้องกับโควิด-19 และมลพิษทางอากาศโดยมีความเชื่อมโยงที่เป็นไปได้ของอนุภาคในอากาศที่ช่วยในการแพร่กระจายของไวรัส จากการศึกษาที่สังเกตการเสียชีวิตและมลพิษทางอากาศที่เกี่ยวข้องกับโควิด-19 โดยสังเกตว่าอิตาลีตอนเหนือเป็นหนึ่งในพื้นที่ที่มีมลพิษมากที่สุดในยุโรป การสอบสวนพบว่าระดับ PM2.5 เพิ่มขึ้นเล็กน้อยเพียง 1 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร สัมพันธ์กับ 8% การเสียชีวิตจากโรคโควิด-19 เพิ่มขึ้น
ที่มาข้อมูล