“ศิริราช” ชูโมเดล Transitional care รับสังคมผู้สูงวัย

ภูมิทัศน์ของประชากรทั่วโลกที่มีการเปลี่ยนแปลง ซึ่งในหลายประเทศรวมถึงประเทศไทยมีการขยายตัวของจำนวนผู้สูงวัยเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วและต่อเนื่องในแต่ละปี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2565 ประเทศไทยได้เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์ (Complete-aged society) กล่าวคือมีจำนวนประชากรที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป คิดเฉลี่ยเป็น 20% ของจำนวนประชากรทั้งประเทศ และในอีก 10 ปีข้างหน้าจะเข้าสู่สังคมสูงอายุระดับสุดยอด (Super-aged society) โดยจะมีผู้สูงวัยสูงถึง 28% ของประชากรทั้งประเทศ

คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลได้ตระหนักถึงความสำคัญของสถานการณ์ที่เกิดขึ้น จึงศึกษาวิจัยและหาแนวทางวางแผนเพื่อเตรียมความพร้อมในการรับมือกับผู้ป่วยสูงอายุมาอย่างต่อเนื่องมากกว่า 30 ปี รวมถึงให้ความสำคัญด้านการดูแลผู้ป่วยในระยะเปลี่ยนผ่าน (Transitional care) หลังจากพ้นการรักษาในระยะเจ็บป่วยเฉียบพลัน ให้มีความพร้อมเมื่อกลับสู่บ้านและสังคม

ผศ. พญ. ฐิติมา ว่องวิริยะวงศ์ ความชำนาญพิเศษ อายุรศาสตร์ผู้สูงอายุ โรงพยาบาลศิริราช กล่าวว่า มีผู้ป่วยสูงวัยจำนวนไม่น้อยที่เมื่อรับการรักษาและกลับบ้านไปแล้วได้รับการดูแลที่ไม่ถูกต้อง ทำให้ต้องกลับมารักษาที่โรงพยาบาลซ้ำ ซึ่งการดูแลผู้ป่วยสูงวัยในระยะเปลี่ยนผ่าน (Transitional Care) ถือว่าเป็นระยะที่เป็นการเตรียมความพร้อมให้แก่ผู้ป่วยสูงวัยรวมถึงผู้ดูแลก่อนกลับสู่บ้านและสังคม

เป็นการดูแลผู้ป่วยสูงวัยหลังจากพ้นการรักษาในระยะเจ็บป่วยเฉียบพลันที่เริ่มมีอาการคงที่ ด้วยการดูแลและฟื้นฟูร่างกายแบบองค์รวมสำหรับแต่ละรายโดยเฉพาะ ทั้งยังพร้อมสร้างความรู้ความเข้าใจในการดูแลต่อเนื่องอย่างถูกต้องแก่ผู้ป่วยและครอบครัวหรือผู้ดูแลเมื่อออกจากสถานพยาบาล เพื่อป้องกันการเจ็บป่วยซ้ำ ลดภาวะพึ่งพิง ให้สามารถช่วยเหลือตนเองได้มากขึ้น ภายใต้การดูแลของแพทย์และผู้เชี่ยวชาญ

ฉะนั้น เพื่อให้การดูแลผู้ป่วยสูงวัยได้อย่างตรงจุดและมีประสิทธิภาพ บุคลากรทางการแพทย์และผู้เชี่ยวชาญในแต่ละด้านภายใต้ชื่อ ทีมสหสาขาวิชาชีพ (Multidisciplinary team) เพื่อการวางแผนการดูแลผู้ป่วยอย่างเป็นแบบแผนที่ถูกต้อง ครอบคลุมการดูแลรายบุคคลที่มีภาวะอาการที่แตกต่างกัน ซึ่งประกอบไปด้วย อายุรแพทย์ด้านผู้สูงอายุ แพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู พยาบาล นักกิจกรรมบำบัด นักกายภาพบำบัด นักอรรถบำบัด นักจิตวิทยา นักสังคมสงเคราะห์ เป็นต้น

นอกจากนี้ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ยังคงเดินหน้าโครงการสร้าง “ศูนย์วิทยาการเวชศาสตร์ผู้สูงอายุศิริราช” เพื่อขับเคลื่อนพันธกิจหลักในด้านการบริการดูแลคนไข้ การศึกษาด้านการแพทย์ และการทำวิจัยนวัตกรรม โดยวางเป้าหมายให้เป็นศูนย์กลางด้านวิทยาการเวชศาสตร์ผู้สูงอายุแห่งแรกในไทย สู่ต้นแบบการดูแลผู้สูงอายุเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีอย่างยั่งยืน ซึ่งการดำเนินการก่อสร้างระยะที่ 1 จะแล้วเสร็จพร้อมเปิดให้บริการในปลายปี 2566 ในจังหวัดสมุทรปราการ

“อย่างไรก็ดี เพื่อให้ศูนย์ดังกล่าวเกิดขึ้นได้อย่างสมบูรณ์และเป็นรูปธรรม ต้องได้รับการสนับสนุนและความร่วมแรงร่วมใจจากทุกฝ่ายทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน รวมถึงผู้ที่ตระหนักถึงความสำคัญของคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ โดยร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการส่งต่อความสุขนี้ได้ด้วยการสมทบทุนบริจาคสร้าง “ศูนย์วิทยาการเวชศาสตร์ผู้สูงอายุศิริราช” เพื่อเป็นก้าวแรกของประเทศไทยในการวางรากฐานระบบสาธารณสุข และเติมเต็มระบบการดูแลผู้สูงอายุในอนาคตสู่เป้าหมายการยกระดับคุณภาพชีวิตที่ดีของคนไทยอย่างยั่งยืน”