วิธีปฐมพยาบาล ผู้ป่วยฮีทสโตรก จากอากาศร้อน ฤดูร้อน

“ฮีทสโตรก” ต้องถือเป็นภัยร้ายที่มากับอากาศร้อน มีที่มาจาก 2 สาเหตุ คือ Classical Heat Stroke เกิดจากมีความร้อนในสิ่งแวดล้อมมากเกินไป หรือ Exertional Heat Stroke  เกิดจากการออกกำลังที่หักโหมเกินไป สามารถส่งผลถึงขั้นพิการ หรือเสียชีวิตได้ เนื่องจากส่งผลต่อการทำงานของอวัยวะสำคัญ และระบบต่างๆในร่างกาย เช่นระบบหลอดเลือด หัวใจ ระบบหายใจ ระบบสมอง เป็นต้น ฉะนั้น การปฐมพยาบาลที่ถูกต้อง จะช่วยลดอันตราย และลดอัตราการเสียชีวิตจากอาการ “ฮีทสโตรก” ลงได้

อาการเบื้องต้นของโรคฮีทสโตรก

• มีไข้สูงมากกว่า 40.5 องศาเซลเซียส
• เมื่อยล้า อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
• อาการทางผิวหนัง : ไม่มีเหงื่อออก ผิวหนังเปลี่ยนเป็นสีแดงมากขึ้น
• อาการทางระบบประสาท : ปวดศีรษะ สับสน ตอบสนองช้า การรับรู้สติเปลี่ยนไป ชัก ไม่รู้สึกตัว หมดสติ
• อาการทางระบบไหลเวียนโลหิตและระบบการหายใจ : ความดันโลหิตต่ำ หายใจเร็ว มีการคั่งของของเหลวในปอด หัวใจเต้นผิดจังหวะ ปัสสาวะออกน้อยหรือสีเข้ม เพราะมีการสลายกล้ามเนื้อ นำไปสู่ภาวะไตวายเฉียบพลัน

สัญญาณเตือนว่า กำลังมีอาการฮีทสโตรก

• ตัวร้อนจัดขึ้นเรื่อยๆ แต่ไม่มีเหงื่อออก
• รู้สึกกระหายน้ำมาก 
• วิงเวียน ปวดศีรษะ มึนงง คลื่นไส้ อาเจียน
• หายใจเร็ว 

หากเกิดอาการดังกล่าวจะต้องหยุดพักทันที

การปฐมพยาบาลผู้ป่วยฮีทสโตรก

• นำผู้มีอาการเข้าร่ม นอนราบ ยกเท้าสูงทั้งสองข้าง ถอดเสื้อผ้าออก 
• ใช้ผ้าชุบน้ำเย็น หรือน้ำแข็งประคบตามซอกตัว คอ รักแร้ ข้อพับ ขาหนีบ ศีรษะ  ร่วมกับการใช้พัดลมเป่า พ่นละอองน้ำ ระบายความร้อน
• เทน้ำเย็นราดลงบนตัวเพื่อลดอุณหภูมิร่างกายให้ลดต่ำลงโดยเร็วที่สุด 
• แช่ตัวผู้ป่วยลงในอ่างน้ำ ผสมน้ำแข็งในระยะเวลาไม่นาน เพื่อลดความร้อนในตัวผู้ป่วยลงโดยเร็ว
• รีบนำส่งโรงพยาบาล

ที่มา : โรงพยาบาลวิภาวดี , สำนักงานประกันสังคม , สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ -สพฉ.1669