อาการลอง โควิด (Long COVID) คืออะไร กลุ่มไหนเสี่ยงสุด ส่งผลอย่างไรต่อร่างกาย

ลอง โควิด (Long COVID) กำลังเป็นประเด็นที่ถูกพูดถึงเป็นอย่างมาก หลังจากที่ปัจจุบันในประเทศมีการติดเชื้อโควิด-19 (Covid-19) สะสมแล้วเกิน 500,000 รายในระลอกใหม่

 

ทั้งนี้ "ฐานเศรษฐกิจ" จะนำไปรู้จักกับอาการ ลอง โควิด ว่าคืออะไร

 

เป็นโควิด-19 รักษาหายแล้ว แต่ทำไมยังป่วยอยู่ หลายคนมีข้อสงสัย เนื่องจากผู้ป่วยโควิด-19 ที่รักษาหายแล้วบางราย ยังรู้สึกมีอาการหลงเหลือต่อเนื่องเป็นเวลานาน  

 

ซึ่งจะพบมากในผู้สูงอายุ ผู้ที่มีภาวะอ้วน หรือน้ำหนักเกิน และผู้ที่มีโรคประจำตัว ซึ่งกลุ่มที่มีอาการอาจจะมีอาการตั้แต่ 1 เดือน 

 

หรือมากกว่า 4-6 สัปดาห์ จะเป็นอาการที่เรียกว่า Post Covid Syndrome หรือ Long COVID คือ  อาการหลงเหลือหลังติดเชื้อโควิด-19

 

Long COVID หรือ อาการหลงเหลือหลังติดเชื้อโควิด-19 ในระยะยาว เนื่องจากในขณะที่ป่วยโควิด-19 ร่างกายมีการสร้างแอนติบอดีบางอย่างขึ้นมา และไปจับกับโปรตีนเซลล์ของอวัยวะบางส่วนในร่างกาย และไปทำลายอวัยวะส่วนต่าง ๆ

 

อาการ Long COVID เป็นอาการเจ็บป่วยที่ไม่มีลักษณะตายตัว อาจเหมือนหรือต่างกันในแต่ละบุคคล ซึ่งผลกระทบของ Long COVID สามารถเกิดขึ้นได้ทั่วร่างกาย ตั้งแต่ระบบหายใจ

 

,ระบบประสาท,ระบบทางเดินอาหาร ,หัวใจและหลอดเลือด ทำให้ผู้ที่หายป่วยบางรายยังไม่สามารถกลับไปใช้ชีวิตได้อย่างเดิม ซึ่งมีโอกาสเกิดขึ้นได้ 30-50% จากจำนวนผู้ติดเชื้อโควิด-19 ที่รักษาหายแล้ว

 

กลุ่มเสี่ยงที่อาจจะพบอาการ Long COVID

 

• ผู้สูงอายุ
• ผู้ทีมีภาวะอ้วน
• ผู้ที่มีโรคประจำตัว
• ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันต่ำ
• ผู้มีในขณะติดเชื้อโควิด-19 มีอาการรุนแรง กลุ่มนี้จะมีความเสี่ยงในการเกิด Long COVID ได้มากกว่ากลุ่มที่ติดเชื้อและไม่มีอาการ
   

แต่ในกลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการไม่หนักหรือผู้ป่วยที่ติดเชื้อแบบไม่แสดงอาการ ก็สามารถมีโอกาสที่จะเกิดอาการ Long COVID ได้เช่นเดียวกัน แต่จะไม่พบในผู้ที่มีภูมิคุ้มกันที่ได้จากการรับวัคซีน

 

อาการ Long Covid หรือผลกระทบระยะยาวต่อสุขภาพ ที่อาจเกิดขึ้นได้ มีอะไรบ้าง

 

• ปวดหัว มึนงง ไม่สดชื่น
• ความจำสั้น สมาธิสั้น
• แสบตา คันตา น้ำตาไหล
• คัดจมูก จมูกไม่ได้กลิ่น
• การรับรสชาติอาหารเปลี่ยนไป หรือพบอาการชาที่ลิ้นในบางราย
• มีอาการไอ หอบเหนื่อย หายใจไม่ทัน
• ใจสั่น เจ็บแน่นหน้าอก หายใจลำบาก
• มีไข้
• ปวดท้อง อาหารไม่ย่อย
• ปวดข้อ กล้ามเนื้อลีบ กล้ามเนื้ออ่อนแรง
• มีภาวะสมองล้า
• นอนไม่หลับ
• ความดันโลหิตสูง
• วิตกกังวล ซึมเศร้า

 

10 อาการ ที่พบมากที่สุดใน Long COVID คือ 

 

• เหนื่อยล้า
• หายใจไม่อิ่ม
• ปวดกล้ามเนื้อ
• ไอ
• ปวดหัว
• เจ็บข้อต่อ
• เจ็บหน้าอก
• การรับรู้กลิ่นเปลี่ยนไป
• อาการท้องร่วง 
• การรับรสเปลี่ยนไป

 

ภาวะแทรกซ้อนของโควิด-19 ที่อาจเกิดขึ้นได้

 

• ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน
• มีปัญหาเกี่ยวกับระบบหัวใจและหลอดเลือด
• ไตวายเฉียบพลัน
• ตับอักเสบเฉียบพลัน
• ภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาท
• ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด

 

ผลข้างเคียงจากการรักษาโควิด-19

 

• กล้ามเนื้ออ่อนแรง
• ภาวะเครียดหลังผ่านเหตุการณ์ร้ายแรง (PTSD)
   

โดยแพทย์จะพิจารณาอาการต่าง ๆ โดยแบ่งออกเป็น

 

1. อาการที่เกิดขึ้น เกิดจากการนอนโรงพยาบาลเป็นระยะเวลานาน  เช่น อาการจิตตก ซึมเศร้า ติดเตียง แผลกดทับ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อในส่วนต่าง ๆ

 

2. อาการเกิดจากผลแทรกซ้อนที่ได้รับจากยาขณะเข้ารับการรักษาโควิด-19 ส่วนใหญ่ยารักษาโรคโควิด-19 มักจะไม่พบผลแทรกซ้อนในระยะยาว เนื่องจากผู้ป่วยจะได้รับยาในระยะสั้น ๆ แต่อาจสามารถพบได้กับยาที่รักษาอาการข้างเคียงอื่น ๆ ที่เกิดขึ้นระหว่างรักษาโควิด-19 เช่น ยากลุ่ม สเตียรอยด์ อาการที่อาจพบได้หลังกลับบ้าน เช่น แสบกระเพาะ รู้สึกเหมือนมีอาการกรดไหลย้อน ค่าน้ำตาลไม่คงที่ หรือมีอาการทางเบาหวาน

 

3. อาการที่เกิดจากผลแทรกซ้อนของโควิด-19 อาจเกิดขึ้นได้ในระยะ 1 เดือนถึง 1 เดือนครึ่ง แบ่งออกเป็น

 

• กลุ่มที่มีอาการต่อเนื่อง มาตรวจและไม่พบความผิดปกติ เช่น หอบเหนื่อย เพลีย รู้สึกเหมือนร่างกายยังไม่ฟื้น การรักษา จะรักษาตามอาการ รอจนร่างกายปรับและฟื้นตัว

 

• กลุ่มที่มีอาการต่อเนื่อง มาตรวจและพบความผิดปกติ เช่น พบผังผืดที่ปอด หรือพบความผิดปกติที่ปอด เกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตัน พบความผิดเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด ภาวะติดเชื้อ เกิดการอักเสบภายในอวัยวะสำคัญ ซึ่งพบได้น้อย แต่ก็สามารถเกิดขึ้นได้ การรักษาอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์

 

• กลุ่มที่ไม่มีอาการ แต่ตรวจพบอาการผิดปกติที่ปอด การรักษาอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์

วิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันการติดเชื้อไวรัสโคโรนา (SARS-CoV-2) และป้องกันการพัฒนาไปสู่ภาวะอาการ Long COVID คือ การฉีดวัคซีน ซึ่งเรารู้ดีว่า วัคซีนต้านโควิด-19 ช่วยลดการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลและลดอัตราการเสียชีวิตได้

 

นอกจากนี้ยังต้องปฎิบัติตามมาตรการป้องกันโควิด-19 อย่างเคร่งครัด โดยการสวมหน้ากาก, เว้นระยะห่างทางกายภาพ ล้างมือบ่อย ๆ ไม่ไปในพื้นที่ที่แออัด หรือแหล่งชุมชน