กระทรวงเกษตรฯ หารือเอกชนร่วมมือแก้ PM 2.5

นายรพีภัทร์ จันทรศรีวงศ์ อธิบดีกรมวิชาการเกษตร เปิดเผยว่า จากนโยบายของ ศ.ดร นฤมล ภิญโญสินวัฒน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ในการขับเคลื่อนนโยบายด้านการเกษตร “ไม่เผาพืชทางการเกษตร และไม่รับซื้อ ไม่นำเข้า สินค้าเกษตรที่ผ่านการเผา เพื่อแก้ปัญหา PM 2.5”กรมวิชาการเกษตรจึงจัดประชุมหารือแนวทางการไม่รับซื้อสินค้าเกษตรที่ผ่านการเผาเพื่อแก้ไขปัญหา PM 2.5 (ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์)  และแนวทางการเพิ่มปริมาณนำเข้าสินค้าเกษตรจากประเทศสหรัฐอเมริกา (ถั่วเหลือง และข้าวโพดเลี้ยงสัตว์) โดยเชิญผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกภาคส่วนเข้าประชุมทั้งหน่วยงานราชการและสมาคมต่างๆ ที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมประชุม

ตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เรื่อง มาตรการบริหารจัดการป้องกันและแก้ไขปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็ก ไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) ภาคเกษตร รวมถึงมาตรการของกรมวิชาการเกษตรตามประกาศกรมวิชาการเกษตร เรื่องหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข การขอรับรอง กระบวนการผลิตข้าวโพดเมล็ดแห้งแบบไม่เผาเพื่อลดปัญหาฝุ่น PM2.5 (PM2.5 Free Plus) พ.ศ.2567คณะกรรมการมาตรฐานสินค้าเกษตรได้มีมติเห็นชอบต่อร่างมาตรฐานสินค้าเกษตร เมื่อวันที่ 23 ธันวาคม 2567 เรื่องการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีปลอดการเผาสำหรับข้าวโพดเมล็ดแห้งและประกาศเป็นมาตรฐานทั่วไปของประเทศซึ่งจะได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ต่อไปและจะทำการขยายผลมาตรฐานให้ครอบคลุมพืชอื่นๆ ที่มีปัญหาก่อให้เกิดฝุ่น PM2.5 จากการเผา เช่น ข้าว และ อ้อย อีกด้วย

กรมวิชาการเกษตรได้ดำเนินการภายใต้นโยบาย 3R เพื่อลดปัญหาฝุ่นควันในพื้นที่เกษตร ได้แก่ 1.Re-Habitปรับเปลี่ยนนิสัยหรือพฤติกรรมของเกษตรกร ให้ปลูกพืชแบบไม่เผา 2. Replace with high value cropsปรับเปลี่ยนพืชปลูกจากเดิมที่เป็นพืชไร่ หรือพืชล้มลุก เช่น ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ เป็นพืชที่มีมูลค่าสูง และ 3.Replace with alternate cropsปรับเปลี่ยนพื้นที่นาปรังเป็นพืชใช้น้ำน้อยเพื่อลดการเผา และได้ขยายผลการดำเนินงานลดการเผาเป็นโมเดลการผลิตพืชคาร์บอนต่ำ (ING Model)

โดยมีหลักการดำเนินงานที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น และครอบคลุมแนวทางการจัดการเพื่อลดการเผาตามแนวนโยบาย 3R โดย ING Model มีรายละเอียดประกอบด้วย1)Increase Productivity and Income การเพิ่มศักยภาพการผลิต และการเพิ่มรายได้ 2)New Technology / Innovation Utilization การใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ เพื่อลดแรงงานคน หรือ และการใช้ระบบการทำการเกษตรแบบแม่นยำ และ 3)Green Management การจัดการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ตามเกณฑ์มาตรฐานการผลิตพืช เพื่อเพิ่มความยั่งยืนในระบบเกษตร

สำหรับในการประชุมครั้งนี้ ได้เปิดรับฟังข้อเสนอแนะในการดำเนินการได้อย่างเป็นรูปธรรมจากทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องเพื่อให้มาตรการป้องกันและแก้ไขปัญหาPM2.5 ภาคการเกษตร เห็นผลเป็นรูปธรรม โดยที่ประชุมต้องการให้เกิดการสร้างกลไกที่มีความเชื่อมโยงระหว่างเกษตรกรผู้ผลิตและผู้ประกอบการ รวมถึงการสร้างแรงจูงใจและการสนับสนุนจากภาครัฐในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของเกษตรกรเพื่อการผลิตแบบไม่เผา

รวมถึงมีการตรวจรับรองแหล่งผลิตที่ปลอดการเผา ในส่วนการไม่รับซื้อผลผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์จากแหล่งผลิตหรือประเทศเพื่อนบ้านที่มีการเผา ผู้ประกอบการยินดีให้ความร่วมมือ รวมถึงการเปิดใหม่ อาทิเช่นตลาดสหรัฐอเมริกา เพิ่มเติมทั้งข้าวโพดเลี้ยงสัตว์และถั่วเหลืองตามเงื่อนไขที่เหมาะสมและการรับซื้อผลผลิตจากแหล่งผลิตที่มีการผลิตแบบคาร์บอนต่ำ ซึ่งการปล่อยคาร์บอน (Carbon Emission) เป็นสาเหตุหนึ่งของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change)

ทั้งนี้ ผู้ประกอบการและสมาคมฯ ที่เกี่ยวข้องจะได้ส่งหนังสือข้อคิดเห็นต่อมาตรการของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์และแนวทางปฏิบัติเสนอต่อกรมวิชาการเกษตรเพื่อรวบรวมเป็นข้อเสนอแนะเชิงนโยบายต่อไป ซึ่งการประชุมหารือในครั้งนี้ เป็นการเตรียมความพร้อมและขานรับนโยบายตามมติประชุมคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 28 มกราคม 2568 ในการแก้ไขสถานการณ์ไฟป่าหมอกควัน และฝุ่นละอองทันที ตามแผนการจัดการปัญหา ฝุ่น PM2.5 เป็นวาระแห่งอาเซียน