นายรพีภัทร์ จันทรศรีวงศ์ อธิบดีกรมวิชาการเกษตร เผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ” ถึงความคืบหน้าล่าสุด วันนี้ (17 ม.ค.67) เวลา 13.00 น. ทางสำนักงานศุลกากรแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน (GACC) ได้แจ้งรายชื่อห้องปฏิบัติการไทยที่ได้รับการยอมรับความสามารถในการทดสอบสาร Basic Yellow 2 (BY2) ในทุเรียนผลสดส่งออกจากไทยไปสาธารณรัฐประชาชนจีนแล้ว จำนวน 6 แห่ง ได้แก่
1. บริษัท ห้องปฏิบัติการกลาง (ประเทศไทย) จำกัด สาขาเชียงใหม่
2. บริษัท ห้องปฏิบัติการกลาง (ประเทศไทย) จำกัด สาขาสงขลา
3. บริษัท ห้องปฏิบัติการกลาง (ประเทศไทย) จำกัด สาขากรุงเทพฯ
4. บริษัท ห้องปฏิบัติการกลาง (ประเทศไทย) จำกัด สาขาฉะเชิงเทรา
5. บริษัท ห้องปฏิบัติการกลาง (ประเทศไทย) จำกัด สาขาสมุทรสาคร
6. บริษัท ศูนย์ห้องปฏิบัติการและวิจัยทางการแพทย์และการเกษตรแห่งเอเซีย จำกัด (มหาชน) (AMARC) ค่าตรวจ 3,000 บาทต่อตัวอย่างใช้เวลา 3 วัน
โดยห้องปฏิบัติการ (Lab) ดังกล่าว พร้อมให้บริการตรวจวิเคราะห์สาร Basic Yellow2 และแคดเมียม มีศักยภาพในการตรวจวิเคราะห์ รวมกันได้ 700 ตัวอย่าง/วัน โดยการตรวจวิเคราะห์จะใช้เวลาประมาณ 48 ชั่วโมง คาดว่า ไทยจะส่งออกทุเรียน พร้อมมี test report สาร Basic Yellow2 และแคดเมียม ได้ในวันจันทร์ที่ 20 มกราคมนี้
อีกทั้ง ในสัปดาห์หน้าจะมีห้องปฏิบัติการ เพิ่มอีก 4 แห่ง ซึ่งจะทำให้มีศักยภาพในการให้บริการตรวจวิเคราะห์สาร Basic Yellow2 และแคดเมียม รวมกันได้เพิ่มอีก 600 ตัวอย่าง/วัน จึงสามารถรองรับตัวอย่างการตรวจวิเคราะห์ทุเรียนรวมกันได้กว่า 1,300 ตัวอย่าง/วัน สามารถรับมือกับการส่งออกทุเรียนภาคตะวันออกและภาคใต้ ได้เป็นอย่างดี
ทั้งนี้ ได้กำหนดมาตรการ 4 ไม่ เพื่อควบคุมคุณภาพทุเรียนไทย ปี 2568 ได้แก่ 1.ไม่อ่อน 2.ไม่หนอน 3.ไม่สวมสิทธิ์ และ 4.ไม่มีสี ไม่มีสารเคมีต้องห้าม มีเป้าหมาย “Set Zero” การใช้สี การใช้สารเคมีในโรงคัดบรรจุทั้งหมด” “หากสารวัตรเกษตร มีการตรวจพบสาร BY2 และสารเคมีที่ไม่ได้ขึ้นทะเบียนจะยกเลิกหนังสือสำคัญแสดงการขึ้นทะเบียนโรงงานผลิตสินค้าพืช (DOA) และถ้าสารวัตรเกษตร และสารวัตร GMP ตรวจพบแล้วไม่ดำเนินคดี ก็ต้องจัดการเช่นเดียวกัน โดยเป็นดำเนินตามนโยบายรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
อนึ่ง เมื่อวันที่ 29 ธันวาคม 2567 นายชัยศักดิ์ รินเกลื่อน ผู้อำนวยการ สำนักควบคุมพืชและวัสดุการเกษตร กรมวิชาการเกษตร ได้ออกหนังสือด่วนที่สุดถึง ผู้ประกอบการโรงคัดบรรจุ (ล้ง) เพื่อขอเชิญเข้าร่วมประชุมหารือเกี่ยวกับมาตรการยกระดับการควบคุม-ตรวจสอบสารตกค้างในทุเรียนและลำไยเพื่อการส่งออกไปยังประเทศจีน
สืบเนื่องจากหน่วยงานกำกับดูแลตลาดของจีน ได้ตรวจสอบความปลอดภัยทางอาหารของทุเรียนไทยที่นำเข้าไปยังประเทศจีน และพบปัญหาการใช้สารย้อมสีที่เรียกว่า “Basic Yellow 2” ซึ่งเป็นสารประกอบอินทรีย์ ลักษณะเป็นผงสีเหลืองที่ใช้ในการย้อมผ้า กระดาษ หนัง และสีทาบ้าน ซึ่งองค์การอนามัยโลก (WHO) จัดให้สารดังกล่าวเป็นสารก่อมะเร็งกลุ่ม 2B
ทั้งนี้ทางการจีน กำหนดมาตรการให้ทุเรียนทุกล็อตที่ส่งออกจากประเทศไทยไปยังประเทศจีน จะต้องแนบผลวิเคราะห์ Basic Yellow 2 และหากพบสารต้องห้ามจะระงับการนำเข้าทันที มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 10 มกราคม 2568 (ก่อนการออกใบ PC ในสินค้าทุเรียนทุกตู้ต้องมี test report ทั้ง Basic Yellow 2 และแคดเมียมแนบไปทุกครั้ง)