"เทียร์ 2" กับ "Watch List" ในรายงานการค้ามนุษย์ คืออะไร สถานะต่างกันอย่างไร

20 ก.ค. 2565 | 10:10 น.
อัปเดตล่าสุด :20 ก.ค. 2565 | 18:19 น.
3.6 k

สถานการณ์การค้ามนุษย์ (TIP) ประจำปี 2022 ไทยถูกปรับสถานะดีขึ้น จากเดิมที่อยู่ในระดับ"เทียร์ 2 ที่ต้องถูกจับตามอง" ขึ้นมาเป็นสถานะ "เทียร์ 2" (Tier 2) สถานะเหล่านี้แตกต่างกันอย่างไร ที่นี่มีคำตอบ

จากกรณี กระทรวงต่างประเทศสหรัฐ เปิดเผยรายงานสถานการณ์การค้ามนุษย์ (TIP) ประจำปี 2022 เมื่อวันอังคาร (19 ก.ค.) โดยไทยถูกปรับสถานะดีขึ้น จากเดิมที่อยู่ในระดับ"เทียร์ 2 ที่ต้องถูกจับตามอง" (Tier 2 Watch List) ขึ้นมาเป็นสถานะ "เทียร์ 2" (Tier 2)

 

เมื่อปีที่ผ่านมา (2021) ประเทศไทย ถูกลดสถานะใน “รายงานสถานการณ์การค้ามนุษย์” (Trafficking in Persons Report หรือ (TIP) ซึ่งจัดทำขึ้นประจำปีโดย กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐอเมริกา โดยเป็นการปรับสู่ "เทียร์ 2 ที่ต้องจับตามอง" (Tier 2 Watch List) หรือพูดง่าย ๆว่า เป็นประเทศที่สหรัฐมองว่า มีปัญหาเรื่องการค้ามนุษย์ในระดับที่ต้องถูก “เฝ้าจับตา” หรือ "เฝ้าระวัง" เพราะหากไม่มีการแก้ไข นั่นหมายถึงไทยจะสูญเสียสิทธิหรือประโยชน์บางอย่างที่เคยได้รับจากสหรัฐอเมริกา รวมทั้งภาพลักษณ์ในเวทีระหว่างประเทศ 

 

สถานะดังกล่าวนับว่าหมิ่นเหม่และสุ่มเสี่ยงที่จะเกิดผลกระทบต่อเศรษฐกิจและความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ รวมทั้งภาพลักษณ์ของประเทศไทย เพราะหากไทยอยู่ที่สถานะ "เทียร์ 2 ที่ต้องจับตามอง" (Tier2 Watch List) เป็นเวลา 2 ปีติดต่อกันเมื่อไหร่ และไม่มีการปรับแก้ไข  ก็จะถูกปรับลดระดับลงอีกสู่ "เทียร์ 3"ซึ่งเป็นขั้นต่ำสุดและเลวร้ายที่สุด โดยอัตโนมัติ

ดังนั้น การที่ปีนี้ (2022) ไทยได้รับประกาศเลื่อนสถานะขึ้นเป็นเทียร์2 ที่ไม่ถูกเฝ้าจับตา จึงเป็นข่าวดีอย่างยิ่ง เรามาทำความรู้จัก “สถานะ” ในรายงานการค้ามนุษย์ของสหรัฐ ว่าแต่ละสถานะหรือแต่ละเทียร์(Tier) มีความหมายว่าอย่างไร

 

ระดับสถานการณ์การค้ามนุษย์ 4 ระดับ

กลุ่มเทียร์ 1 (Tier1) 

  • ประเทศที่ปฏิบัติตาม “มาตรฐานขั้นต่ำ” ของกฎหมายในการป้องกันและปกป้องเหยื่อการค้ามนุษย์ของสหรัฐอย่างครบถ้วน

กลุ่มเทียร์ 2 (Tier2)

  • ประเทศที่มีการดำเนินการยังไม่สอดคล้องกับกฎหมายดังกล่าว แต่ได้แสดงให้เห็นถึงความพยายามในการแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์

กลุ่มเทียร์ 2 ที่ต้องจับตามอง (Tier2 Watch List) 

  • ประเทศที่มีการรายงานถึงเหยื่อการค้ามนุษย์ที่เพิ่มมากขึ้น หรือไม่มีหลักฐานชัดเจนว่ารัฐบาลของประเทศนั้น ๆได้พยายามต่อต้านการค้ามนุษย์

กลุ่มเทียร์ 3 (Tier3)

  • ประเทศที่ดำเนินการไม่สอดคล้องกับมาตรฐานขั้นต่ำตามกฎหมายสหรัฐ และไม่มีความพยายามในการแก้ปัญหาการค้ามนุษย์เลย

 

ประเทศที่จัดอยู่ในกลุ่มเทียร์ 3 อาจจะต้องสูญเสียความช่วยเหลือจากรัฐบาลสหรัฐในด้านต่างๆ ที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมและการค้า รวมทั้ง ยังอาจถูกสหรัฐ “คัดค้าน” หรือขวางลำ การได้รับความช่วยเหลือจากสถาบันระหว่างประเทศที่เป็นแหล่งทุนต่าง ๆ  เช่น กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) ธนาคารโลก (เวิลด์แบงก์)  และองค์กรพัฒนาเอกชนระหว่างประเทศ

สถานะของไทยล่าสุด จาก "เทียร์ 2 ที่ต้องถูกจับตามอง" เป็น "เทียร์ 2" (Tier 2)หมายความว่าอะไร

  • รายงานสถานการณ์การค้ามนุษย์ (TIP) ประจำปี 2022 ของสหรัฐ ได้ให้เหตุผลสำหรับการปรับสถานะดีขึ้นของไทย ซึ่งเป็นการปรับเพิ่มอันดับสู่ระดับ "เทียร์ 2" ว่า เป็นเพราะรัฐบาลไทยได้แสดงให้เห็นถึงความพยายามที่เพิ่มมากขึ้นในการต่อสู้กับการลักลอบค้ามนุษย์ ภายใต้ข้อจำกัดเรื่องศักยภาพและการระบาดของโควิด-19  เห็นได้ชัดว่าไทยได้เพิ่มการสืบสวนกรณีการค้ามนุษย์ มีการปรับแก้กฎหมายที่เกี่ยวข้องและการลงโทษผู้ประทำผิด มีการจัดตั้งศูนย์ช่วยเหลือเหยื่อค้ามนุษย์แห่งใหม่ จัดทำแนวทางสำหรับเจ้าหน้าที่ด้านแรงงาน และระบุตัวเหยื่อของการค้ามนุษย์ได้มากขึ้น
  • อย่างไรก็ตาม การได้อยู่ใน “เทียร์2” สะท้อนว่า ประเทศไทยยังคงไปไม่ถึงมาตรฐานขั้นต่ำที่รัฐบาลสหรัฐกำหนดไว้ในหลายด้าน เช่น ผู้ถูกดำเนินคดีและลงโทษในคดีค้ามนุษย์ควรต้องมีจำนวนลดลง อีกทั้งเจ้าหน้าที่ยังขาดความรู้ความเข้าใจในการระบุตัวผู้ตกเป็นเหยื่อของการค้ามนุษย์ เป็นต้น