การเตรียมพร้อมของธุรกิจครอบครัวเพื่อเข้าสู่ปี 2022
Designing Your Family Business รศ.ดร.เอกชัย อภิศักดิ์กุล คณบดีคณะวิทยพัฒน์และผู้อำนวยการศูนย์ธุรกิจครอบครัว มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย [email protected]
แม้ธุรกิจครอบครัวมีข้อดีหลายประการ เช่น ร่วมแบ่งปันความสุขจากความสำเร็จและความภาคภูมิใจ ค่านิยมและประเพณีของครอบครัว ความมั่นคงและความคล่องตัว เป็นต้น แต่ในทางกลับกันก็มักมีปัญหาความขัดแย้งในครอบครัว ปัญหาในการสื่อสาร และข้อกล่าวหาเรื่องการเลือกที่รักมักที่ชังจากพนักงานที่ไม่ใช่สมาชิกในครอบครัวอาจขัดขวางความทะเยอทะยานในการเติบโตและความราบรื่นในการดำเนินธุรกิจครอบครัวได้
ในโลกธุรกิจยุคใหม่นี้ธุรกิจครอบครัวมี 3 เรื่องสำคัญที่ต้องปรับตัวเองจากรูปแบบการบริหารแบบเดิมมุ่งใช้คนเก่งจากภายนอกครอบครัว การเป็นผู้นำธุรกิจครอบครัวที่มีสมาชิกหลายรุ่นอาจเป็นเรื่องยากและการจะรู้ว่าควรจะหันไปหาใครเพื่อขอการสนับสนุน ประสบการณ์ และความรู้ก็เป็นเรื่องยากเช่นกัน
ดังนั้นการใช้ผู้เชี่ยวชาญจากภายนอกครอบครัวจะสามารถให้ความรู้และประสบการณ์ในเชิงลึกได้มากขึ้น ส่งผลให้มีการตัดสินใจที่ดีขึ้นด้วย และการนำคนเก่งจากภายนอกเข้ามาสามารถทำให้ธุรกิจมีความเป็นกลาง เช่น สมาชิกในคณะกรรมการบริษัทสามารถให้ข้อมูลเชิงลึกอันมีค่าเพื่อช่วยในการประเมินแผนธุรกิจอีกครั้งและจัดลำดับความสำคัญในส่วนที่จำเป็นต้องพัฒนา เป็นต้น
ซึ่งจะทำให้ธุรกิจครอบครัวมีสุขภาพที่ดีและอายุยืนยาว และจะยังคงดำเนินการตามพันธกิจและค่านิยมของครอบครัวต่อไปได้วางให้คนอยู่ในบทบาทที่เหมาะสม สมาชิกในครอบครัวต้องรู้ว่าตนเองเหมาะสมกับบทบาทใดและจะปรับตัวให้เข้ากับธุรกิจได้อย่างไร
ดังนั้นควรจัดตำแหน่งโดยพิจารณาจากจุดแข็งของลูกๆและปล่อยให้พวกเขาทำงานในบทบาทที่สามารถนำจุดแข็งของตนไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ด้วยวิธีนี้ลูกทุกคนจะเพิ่มมูลค่าให้กับหน้าที่การดำเนินงานที่แตกต่างกันในธุรกิจ และเพียงเพราะคุณทำธุรกิจไม่ได้หมายความว่าลูกๆ ของคุณถูกตัดออกจากโลกธุรกิจ หรือต้องการทำธุรกิจด้วย
จงพูดคุยกับลูกอย่างตรงไปตรงมาเกี่ยวกับแรงบันดาลใจในอาชีพการงานของพวกเขา ทำความเข้าใจกับบทบาทที่พวกเขาเห็นว่าตัวเองเหมาะสมกับธุรกิจ และโปรดอย่าคิดเอาเองว่าพวกเขาอยากจะเข้ามาบริหารบริษัทเตรียมความพร้อมผู้นำรุ่นต่อไป การเป็นผู้นำที่ดีหมายถึงการเข้าใจทุกแง่มุมของธุรกิจและยินดีรับทุกโอกาสที่เข้ามา
วิธีที่ดีในการแต่งตั้งผู้สืบทอดกิจการคือ การสนับสนุนที่แข็งแกร่งของสมาชิกในครอบครัวและคนอื่นๆ ที่มีมุมมองที่แตกต่างกันในธุรกิจ และอีกวิธีที่เป็นประโยชน์ในการเตรียมพร้อมผู้นำรุ่นต่อไปคือ การให้พวกเขาได้สัมผัสกับการทำงานในบริษัทอื่น ที่สามารถให้ประสบการณ์ใหม่ๆ ช่วยพวกเขาพัฒนาและเสริมสร้างทักษะ และเพิ่มความน่าเชื่อถือในสายตาของคนทั้งภายในและภายนอกธุรกิจครอบครัว
นอกเหนือจากประสบการณ์ภายนอกแล้ว โปรแกรมการฝึกอบรมและการศึกษายังเป็นองค์ประกอบสำคัญในการเตรียมผู้สืบทอดสำหรับทั้งการเป็นเจ้าของและการสืบทอดตำแหน่งผู้นำ ซึ่งการให้พวกเขาได้เรียนรู้จากแหล่งข้อมูลที่มีความรู้และการให้โอกาสในการแบ่งปันประสบการณ์กับเพื่อนๆ จะเป็นสิ่งมีคุณค่ามาก
ทุกบริษัทส่วนใหญ่เริ่มต้นจากการเป็นธุรกิจครอบครัว แต่บริษัทที่เอาชนะความท้าทายได้จะเติบโตเป็นองค์กรที่ประสบความสำเร็จซึ่งสามารถอยู่รอดได้หลายชั่วอายุคน และบริษัทที่ดำเนินการวางแผนและการกำกับดูแลที่มีประสิทธิภาพจะสามารถรับประกันความสำเร็จของธุรกิจครอบครัวและช่วยรักษาความมั่งคั่งไว้ให้กับผู้นำในอนาคตได้
ที่มา: Fabian, D. and Steinberg. 2021. Five most common family business challenges. Available:https://www.ey.com/en_ca/family-enterprise/five-most-common-family-business-challenges
หน้า 14-15 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 41 ฉบับที่ 3,743 วันที่ 26 - 29 ธันวาคม พ.ศ. 2564