ส่งออกกุ้งขาวโตหลังโตต่อเนื่อง สนค.ดึงระบบแดชบอร์ดช่วยวิเคราะห์ตลาด

นายพูนพงษ์ นัยนาภากรณ์ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) กระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า สนค. ร่วมกับสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) จัดทำแดชบอร์ดสินค้าเกษตร ภายใต้นโยบายเกษตรผลิต พาณิชย์ตลาด ล่าสุด ได้เผยแพร่แดชบอร์ดกุ้งขาวแวนนาไม (กุ้งขาว) โดยรวบรวมข้อมูลตั้งแต่การผลิต ราคา ตลาดส่งออกของไทย และโอกาสในการขยายการส่งออก ซึ่งผู้สนใจสามารถเข้าถึงข้อมูลผ่านเว็บไซต์ www. คิดค้า .com  

 โดยในปี 2565 ไทยมีผลผลิตกุ้งขาวประมาณ 2.4 แสนตัน ลดลง 0.07% จากปีก่อนหน้า มีพื้นที่เพาะเลี้ยงทั่วประเทศกว่า 2.7 แสนไร่ และมีจำนวนฟาร์ม 22,336 แห่ง ผลผลิตส่วนใหญ่มาจากภาคใต้ ( 62.34% ของผลผลิตทั้งประเทศ) รองลงมา คือ ภาคตะวันออก  25.06% และภาคกลาง 12.60%

สำหรับ 3 จังหวัดแรก ที่มีผลผลิตสูงสุด คือ สุราษฎร์ธานี ปริมาณ40,950 ตัน ฉะเชิงเทรา ปริมาณ20,356 ตัน และตรัง ปริมาณ18,740 ตัน  ส่วนจังหวัดที่มีพื้นที่เพาะเลี้ยงมากที่สุด คือ ฉะเชิงเทรา นครปฐม และจันทบุรี ตามลำดับ สำหรับในช่วง 3 เดือนแรกของปี 2566 มีผลผลิตกุ้งขาวทั่วประเทศ ประมาณ 4.5 หมื่นตัน ลดลง 2.14% เทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปีก่อน

ด้านราคา พบว่าในช่วง 3 เดือนแรกของปี 2566 ราคาเฉลี่ยกุ้งขาวของไทยที่เกษตรกรขายได้ (ขนาด 51-60 ตัว/กิโลกรัม) อยู่ที่ 175.6 บาท/กิโลกรัม ซึ่งราคากุ้งปากบ่อของประเทศผู้นำตลาด (ขนาด 50 ตัว/กิโลกรัม) เช่น เอกวาดอร์ และอินเดีย มีราคาต่ำกว่าไทย (106.5 และ 137.5 บาท/กิโลกรัม ตามลำดับ) ขณะที่ เวียดนามมีราคาสูงกว่าไทย (180.3 บาท/กิโลกรัม)

ทั้งนี้พบว่าการส่งออกของไทย ในปี 2565 ไทยส่งออกกุ้งขาวและผลิตภัณฑ์ เป็นปริมาณ 98,800.1 ตัน คิดเป็นมูลค่า 1,072.0 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ขยายตัว 83.4% จากปีก่อนหน้า แบ่งเป็น 3 กลุ่ม คือ  กุ้งขาวมีชีวิต สด แช่เย็น และแช่แข็ง 576.91 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ขยายตัว784%   กุ้งขาวปรุงแต่งหรือทำไว้ไม่ให้เสีย ไม่บรรจุในภาชนะที่อากาศผ่านไม่ได้ 174.2 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ติดลบ 17.8%  และ กุ้งขาวปรุงแต่งหรือทำไว้ไม่ให้เสีย บรรจุในภาชนะที่อากาศผ่านไม่ได้ 320.88 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ขยายตัว 5.3%

ส่วนตลาดส่งออกสำคัญของไทย คือ สหรัฐอเมริกา มีสัดส่วน 27%  ญี่ปุ่นมีสัดส่วน27%  และจีน มีสัดส่วน 17.6%  ของมูลค่าการส่งออกกุ้งขาวของไทย  โดยมูลค่าการส่งออกกุ้งขาวไปสามประเทศดังกล่าว รวมกันมีสัดส่วนมากกว่า 70% ของมูลค่าการส่งออกกุ้งขาวทั้งหมดของไทย ทั้งนี้ หากเปรียบเทียบการส่งออกสินค้ากุ้งและผลิตภัณฑ์ของโลก ในปี 2564 โลกส่งออกเป็นมูลค่า 26,429.7 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ผู้ส่งออกสำคัญ 5 อันดับแรก ได้แก่  อินเดีย  21.7% ของมูลค่าการส่งออกของโลก   เอกวาดอร์ 19.5%  เวียดนาม 14.8%  อินโดนีเซีย  8.4%  จีน  7.5% โดยไทยเป็นอันดับ 6 ส่งออก 5.5%

อย่างไรก็ตามหากพิจารณามูลค่าการส่งออกของไทย พบว่ามากกว่า 50% เป็นการส่งออกในรูปแบบกุ้งขาวมีชีวิต สด แช่เย็น และแช่แข็ง ซึ่งเป็นเพียงการผลิตขั้นต้น ดังนั้น ไทยยังสามารถพัฒนาไปสู่การผลิตสินค้าเกษตรที่มีมูลค่าสูงขึ้น หลีกเลี่ยงการแข่งขันด้านราคา ซึ่งเอกวาดอร์ อินเดีย อินโดนีเซีย และเวียดนาม ส่วนใหญ่เป็นการส่งออกในรูปแบบกุ้งแช่แข็ง ขณะที่จีนส่งออกกุ้งปรุงแต่งในสัดส่วนที่มากกว่า และพบว่าราคาส่งออกเฉลี่ยของโลก (ข้อมูลปี 2563 ล่าสุด) ของสินค้า 3 กลุ่ม คือ กุ้งมีชีวิต สด แช่เย็น แช่แข็ง มีมูลค่า 6,972 ดอลลาร์สหรัฐ/ตัน  กุ้งปรุงแต่งหรือทำไว้ไม่ให้เสีย ไม่บรรจุในภาชนะที่อากาศผ่านไม่ได้ มีมูลค่า 9,876 ดอลลาร์สหรัฐ/ตัน และ กุ้งปรุงแต่งหรือทำไว้ไม่ให้เสีย บรรจุในภาชนะที่อากาศผ่านไม่ได้ มีมูลค่า 10,628 ดอลลาร์สหรัฐ/ตัน

ทั้งนี้ ภาครัฐไทยกำหนดเป้าหมายเพิ่มผลผลิตกุ้งทะเลให้ได้ถึง 4 แสนตัน ในปี 2566 และให้ความสำคัญกับการแก้ปัญหาโรคระบาด การเข้าถึงสินเชื่อของเกษตรกร สร้างช่องทางการขาย และนำเทคโนโลยีมาใช้เพิ่มประสิทธิภาพการผลิต นอกจากนี้ สนค. เห็นว่า ผู้ประกอบการควรมุ่งผลิตสินค้าที่มีมูลค่าเพิ่มสูงขึ้น และไทยต้องเร่งพัฒนาสู่การเป็นประเทศชั้นนำด้านสินค้าเกษตรและเกษตรแปรรูปมูลค่าสูงต่อไป