รู้จัก “โรคไบโพลาร์” ที่คนส่วนใหญ่ไม่รู้

โรค Bipolar หรือ “โรคอารมณ์สองขั้ว” เป็นหนึ่งในโรคจิตเวชที่หลายคนอาจจะยังไม่คุ้นเคย โดยเฉพาะเมื่อผู้ป่วยมักแสดงอาการที่คล้ายกับโรคซึมเศร้าอย่างชัดเจน เช่น ความรู้สึกหดหู่ สิ้นหวัง และการขาดพลังในการดำเนินชีวิต แต่ในความเป็นจริง โรคไบโพลาร์มีลักษณะของการเปลี่ยนแปลงอารมณ์ที่มีทั้งช่วง “เศร้า” และ “คึกคักเกินไป” ที่ไม่สามารถควบคุมได้

สัญญาณที่อาจบ่งบอกว่าไม่ใช่แค่โรคซึมเศร้านั้นเห็นได้จาก “โรคไบโพลาร์” จะมีอาการซึมเศร้าในช่วงหนึ่ง แต่สิ่งที่แตกต่างจากโรคซึมเศร้าคือการเปลี่ยนแปลงอารมณ์ที่มีทั้ง “ขาขึ้น” และ “ขาลง” ที่ชัดเจน โดยในช่วงที่อารมณ์คึกคักเกินไป (Manic) ผู้ป่วยอาจรู้สึกมั่นใจในตัวเองมากเกินไป พูดเร็วเกินปกติ หรือมีพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการตัดสินใจที่ผิดพลาด เช่น การใช้จ่ายเงินเกินตัว หรือการตัดสินใจที่ไม่คำนึงถึงผลกระทบในระยะยาว

การไม่สามารถควบคุมอารมณ์ในลักษณะนี้อาจส่งผลให้ชีวิตประจำวันเกิดความยุ่งยากได้มากขึ้น โดยเฉพาะในด้านการทำงาน ความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง หรือการใช้ชีวิตในสังคม ดังนั้น การสังเกตอาการอย่างละเอียดและการเข้ารับคำปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญจึงเป็นขั้นตอนแรกที่สำคัญในการรักษา

อาการของโรคไบโพลาร์แบ่งเป็น 2 กลุ่มคือ

1. กลุ่มอาการ Mania หรือ อารมณ์ดี คึกคัก สนุกสนานร่าเริง เช่น อารมณ์ดี คึกคัก ครื้นเครง, พลังงานล้นเหลือ ทำกิจกรรมต่าง ๆ ปริมาณมาก, ความคิดพรั่งพรู พูดมาก, ไม่มีสมาธิ ถูกเบี่ยงเบนความสนใจได้ง่าย, หุนหันพลันแล่น, ไม่หลับไม่นอน, ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย

2. อาการช่วง Depression หรือ ซึมเศร้า เช่น รู้สึกเศร้า ไม่มีความหวัง ไม่มีคุณค่า หรือรู้สึกผิด, อ่อนเพลีย เสียความสนใจในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ที่เคยชอบ, ไม่มีสมาธิจดจ่อ, พฤติกรรมการกินเปลี่ยนไป, มีปัญหาการนอนหลับ, มีความคิดอยากตาย

การรักษาโรคอารมณ์สองขั้ว ต้องรักษาด้วยการใช้ยากลุ่มควบคุมอารมณ์ ยาต้านเศร้าและยารักษาอาการทางจิต ตามอาการ ร่วมกับการทำจิตบำบัด พฤติกรรมบำบัดและการปรับการใช้ชีวิตประจำวัน กรณีมีอาการรุนแรงทางจิตหรือมีความคิดอยากตาย หรืออยากทำร้ายตนเองและผู้อื่น ควรได้รับการรักษาตัวในโรงพยาบาล

หากคุณหรือคนใกล้ตัวกำลังประสบปัญหาความเครียด ความเศร้า หรืออารมณ์แปรปรวนที่ไม่สามารถอธิบายได้ชัดเจน ไม่ต้องรอให้ปัญหาลุกลามจนยากต่อการรักษา รีบขอคำปรึกษาจากทีมแพทย์ได้ทันที

ขอบคุณ : โรงพยาบาล BMHH

คอลัมน์ Tricks for Life หน้า 15 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจฉบับที่ 4,073 วันที่ 23 - 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2568