ตลาดหุ้นไม่กลัวโควิด

ไวรัสโควิด-19 นั้นเกิดการระบาดใหญ่ในปี 2020 จนถึงวันนี้ก็ประมาณ 2 ปีแล้ว  แต่ก็ยังไม่จบ  คนจำนวนมากยังคิดว่าการเกิดสายพันธุ์ใหม่คือโอไมครอนที่มีการติดเชื้อง่ายขึ้นหลายเท่าเทียบกับพันธุ์เดลต้าอาจจะทำให้โลกต้องวุ่นวายต่อไปอีกนานหลังจากที่ก่อนหน้านี้ดูเหมือนว่าเรื่องโควิด-19 น่าจะใกล้จบลง  เรื่องโควิดนั้นเป็นเรื่องใหญ่ระดับโลกที่ส่งผลกระทบกับการใช้ชีวิตและความเป็นอยู่ของคนทั่วโลก  ภาพคนที่เสียชีวิตและการปิดเมืองนั้นส่งผลให้เศรษฐกิจทั่วโลกตกต่ำลงโดยเฉพาะในปี 2020 และได้ส่งผลให้ตลาดหุ้นทั่วโลกตกต่ำลงอย่างแรงในช่วงเวลาหนึ่งประมาณ 2-3 เดือน ก่อนที่จะมีการปรับตัวขึ้นมาอย่างรวดเร็ว  อย่างไรก็ตาม  หลังจากนั้น  ข่าวเกี่ยวกับโควิดก็เกิดขึ้นเกือบทุกวัน “กระทบกับดัชนีหุ้น” เป็นระยะตลอดมาจนถึงวันนี้ที่ดูเหมือนว่าโควิดจะกลับมาเป็นประเด็นที่ “ชี้เป็นชี้ตาย” ตลาดหุ้นทั่วโลกอีกครั้งหนึ่ง  เป็น“ปัจจัยเสี่ยง” ที่สำคัญที่สุดในอีกหลายปัจจัยเช่นเรื่องของอัตราเงินเฟ้อ  สภาพคล่องทางการเงินและ “สงครามเย็น” ระหว่างสหรัฐกับจีน  เป็นต้น
 

ข่าวทั้งหมดเกี่ยวกับโควิดนั้น  เราได้รับฟังและรับทราบมาจนชินและเชื่อว่าตลาดหุ้นไทยและทั่วโลกนั้นขึ้นอยู่กับการระบาดของโควิดมาก ภาวะโควิดดีขึ้น  หุ้นขึ้น  โควิดแย่ลง  หุ้นตก  ถ้าคุมโควิดไม่ได้  หุ้นเป็นหายนะ  ทั้งหมดนี้ผมในฐานะที่เป็นคน “ขี้สงสัย” ในทุกเรื่องแม้แต่เรื่องที่คนร้อยละ 99.99% เชื่อแบบเดียวกันผมก็ยังมีข้อสงสัยว่ามันเป็นเรื่องจริงหรือเปล่า?   มีอะไรเป็นข้อพิสูจน์ว่า “ตลาดหุ้นกลัวโควิด” เพราะจากการสังเกตอย่างง่าย ๆ  ผมยังไม่เห็นนักลงทุนคนไหนหนีจากตลาดหุ้นจริง ๆ  เลยในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา  มีแต่นักลงทุนหน้าใหม่ ๆ  เป็นล้าน ๆ คนแห่กันเข้ามาลงทุนหรือเล่นหุ้นในตลาดหุ้นไทย  ในเวียตนามและในตลาดหุ้นอเมริกาอย่างที่ “ไม่เคยปรากฏมาก่อน”

นอกจากนั้น  เพื่อให้มั่นใจว่าตลาดหุ้นโดยเฉลี่ยซึ่งรวมถึงนักลงทุนรายย่อย สถาบันและนักลงทุนต่างประเทศด้วยนั้น  ไม่ได้กลัวหรือสนใจภาวะการระบาดของโควิดเลย  ผมจึงต้องอาศัยตัวเลขดัชนีหุ้นของสามประเทศดังกล่าวมาเป็นเครื่องพิสูจน์

เริ่มจากตลาดหุ้นอเมริกาที่ผมอยากจะแยกว่าเป็นตลาดของหุ้นขนาดใหญ่อย่างดัชนีดาวโจนส์  หุ้นทั้งประเทศอย่าง S&P  และหุ้นไฮเท็คและหุ้นเล็กอย่างดัชนีแนสแด็ก ว่ามีผลงานเป็นอย่างไรในช่วงเวลาที่เกิดโควิดและช่วงเวลาที่เกี่ยวข้อง

ในปีที่เกิดโควิดคือปี 2020 หรือปีที่แล้วทั้งปีนั้น  ดัชนีดาวโจนส์ให้ผลตอบแทนเป็นบวกประมาณ 7% ซึ่งเป็นอัตราที่ค่อนข้างจะปกติมากสำหรับหุ้นขนาดใหญ่ ในขณะที่  S&P 500 ให้ผลตอบแทน ถึง 16% ซึ่งเป็นผลตอบแทนระดับดีเยี่ยมเหนือกว่าผลตอบแทนปกติในระยะยาว  เช่นเดียวกับดัชนีแนสแด็กที่ให้ผลตอบแทน 14% ซึ่งก็เป็นผลตอบแทนที่ดีกว่าปกติแม้ว่าจะไม่มากนักเมื่อเทียบกับ S&P และนี่ก็เป็นเรื่องน่าประหลาดใจเล็กน้อย  เพราะมีความเชื่อกันมากในช่วงเกิดโควิดว่า  หุ้นไฮเท็คที่เป็นดิจิทัลจะเป็นผู้ที่ได้ประโยชน์จากโควิด  ไม่ใช่หุ้นทั้งประเทศในอเมริกาที่น่าจะถูกกระทบในทางลบมากกว่า

ปีนี้ที่เกือบจะหมดปีอยู่แล้วนั้น  ดัชนีดาวโจนส์ปรับตัวขึ้นอย่างแข็งแกร่งมากคือเพิ่มขึ้นถึง 19% อานิสงค์จากการ “ฟื้นตัวของเศรษฐกิจ” ซึ่งเกิดจากการระบาดของโควิดที่น้อยลงและการฟื้นตัวของการบริโภค  ไม่ว่าจะเป็นอะไร  นี่คือผลงานที่ยอดเยี่ยมของตลาดหุ้นขนาดใหญ่  นาน ๆ ถึงจะเห็นซักที  ดัชนีS&P เองนั้นยิ่งดีกว่าที่ให้ผลตอบแทนถึง 28% ซึ่งแสดงให้เห็นว่าหุ้นโดยรวมของประเทศในปี 2020 นั้นอาจจะไม่ได้สนใจโควิดเลย  พวกเขาน่าจะ “ใช้ชีวิตปกติ” และอาจจะเนื่องจากรัฐบาลมีการอัดฉีดเงินเข้ามาในระบบมากก็เลยทำให้เศรษฐกิจดี  ผู้คนจับจ่ายและทำงานกันมากกว่าปกติด้วยซ้ำ  

ส่วนหนึ่งอาจจะชดเชยช่วงที่ต้อง “อยู่กับบ้าน” ในปีที่แล้ว  ในส่วนของดัชนีแนสแด็กนั้น  ก็เติบโตดีให้ผลตอบแทนถึง 23% แต่ก็ยังต่ำกว่า S&P ทั้ง ๆ ที่คนส่วนใหญ่น่าจะหันไปใช้บริการของหุ้นดิจิทัลมากขึ้นในช่วงโควิด  และนี่ก็ทำให้ผมสงสัยว่าตกลงโควิดมีผลอะไรกับหุ้นอเมริกาในช่วง 2 ปีนี้มากมายจริงหรือเปล่า?  หรือจริง ๆ แล้วหุ้นอเมริกานั้นก็โตขึ้นไปเรื่อย ๆ  “ตามปกติ” ในช่วงหลายปีที่ผ่านมาที่เป็น  “ยุคทอง” ของหุ้นอยู่แล้ว

เพราะถ้าเรามองย้อนหลังไป 5 ปีที่ผ่านมา  ดัชนีดาวโจนส์ปรับตัวขึ้นมาตลอดเพิ่มขึ้นถึง 82% หรือคิดเป็นผลตอบแทนทบต้นต่อปีที่ 12.7% ซึ่งถือว่าดีเยี่ยม ดัชนี S&P ปรับเพิ่มขึ้น 111% หรือเท่ากับผลตอบแทนทบต้นต่อปีที่ 16.1% ซึ่งน่าจะเรียกว่าเป็นยุคทองของหุ้นของประเทศสหรัฐได้เลย  ในขณะที่ดัชนีแนสแด็กนั้นยิ่งไปกันใหญ่  เวลา 5 ปี ดัชนีปรับขึ้นไปถึง 190% หรือเท่ากับผลตอบแทนทบต้นต่อปีที่ 23.7% และก็ต้องถือว่าเป็นยุคทองของหุ้นไฮเท็คและดิจิทัลที่ดำเนินมาตลอดและก็น่าจะเกิดขึ้นเป็น 10 ปีมาแล้ว  พูดง่าย ๆ  ผมคิดว่าเรื่องโควิดที่ทำให้คนหันมาใช้บริการของหุ้นดิจิทัลมากขึ้นอย่างรวดเร็วนั้น  ที่จริงอาจจะ “คิดกันไปเอง”  ความจริงอาจจะเป็นว่า  หุ้นไฮเท็คก็โตเร็วแบบนี้มานานก่อนเกิดโควิดแล้ว  โควิดไม่ได้ไปเร่งอะไรมัน  ตัวอย่างเช่น  ก่อนหน้านั้น  หุ้นไฮเท็คที่โตเร็วมากก็อาจจะเป็นเฟซบุคหรือแม้แต่เน็ตฟลิกที่โตเร็วมานานแล้ว  ถึงช่วงโควิดก็โตต่อแต่ไม่มาก   ช่วงโควิดที่โตเร็วจริง ๆ ก็อาจจะเป็นหุ้นซูมและอะมาซอนแค่นั้นเอง เป็นต้น

หันมาดูตลาดหุ้นไทย ปี 2020 หรือปีเริ่มโควิดนั้น  ดัชนีตกลงไป  -8% ทุกคนมั่นใจว่าเป็นเรื่องของโควิดที่กระทบกับเศรษฐกิจไทยมากกว่าเศรษฐกิจโลกเพราะเราพึ่งพิงการท่องเที่ยวมากซึ่งทำให้เศรษฐกิจไทยติดลบไปประมาณ 6%  พอถึงปีนี้ที่เศรษฐกิจไทย  “ยังไม่ฟื้นตัว” และอาจจะบวกได้แค่ 1% แต่ดัชนีกลับปรับตัวขึ้นไปถึงประมาณ 13% แล้ว ก็ต้องถือว่าดัชนีตลาดหุ้นทำผลงานได้ดีทีเดียวในช่วงหลายปีที่ผ่านมา  คำอธิบายก็คือ  ไทยกำลังฟื้นตัวเพราะสามารถเปิดประเทศได้  เศรษฐกิจเองในปีหน้าก็คาดว่าจะฟื้นตัวแบบที่เกิดในประเทศอื่นในปีนี้  ดังนั้น  หุ้นก็ขึ้น  แต่ตกลงหุ้นขึ้นหรือลงเกี่ยวกับโควิดมากน้อยแค่ไหนผมก็ยังสงสัย  หรือหุ้นที่ขึ้นลงในช่วงโควิด 2 ปีนี้แค่เป็นไปตาม “เทรนด์” ของประเทศไทยที่กำลัง  “ตกต่ำลง” และอาจจะเป็น  “Lost Decade” ที่หุ้นแทบไม่ได้ปรับตัวขึ้นเลยเกือบ 1 ทศวรรษแล้ว?

มองย้อนหลังไป 5 ปี  ดัชนีตลาดหุ้นไทยให้ผลตอบแทนแค่ 6% หรือได้ผลตอบแทนทบต้นเพียงปีละ 1% เศษ ๆ  และนี่ก็รวมผลตอบแทนในปีนี้ที่ค่อนข้างจะดีมากแล้วด้วย  ในความรู้สึกของผมก็คือ  การปรับตัวขึ้นของหุ้นในปีนี้น่าจะเกิดจาก  “แรงเก็งกำไร” ที่มาจากนักลงทุนรายย่อยนับเป็นแสนหรือล้านคนที่เข้ามาลงทุนในตลาดหุ้นซึ่งพวกเขาก็น่าจะซื้อหรือเล่นหุ้นขนาดเล็กมากกว่าขนาดใหญ่ที่ไม่สามารถปรับตัวขึ้นแรงได้  เห็นได้จากการที่ดัชนีหุ้นขนาดใหญ่คือ SET50 นั้นให้ผลตอบแทนน้อยมากที่ 3% ในปีนี้ และติดลบถึง -14.8% ในปีที่แล้ว  ในขณะที่หุ้นขนาดเล็กคือดัชนี MAI ให้ผลตอบแทนปีนี้ถึง 63.8% และบวก 8.6% ในปีที่แล้ว

สภาพและสถานะของไทยกับอเมริกาอาจจะแตกต่างกันมาก  ลองมาเวียตนามที่คล้ายคลึงกับเราดูบ้าง   ในปี 2020 ซึ่งเพิ่งเกิดโควิด  ดัชนีเวียตนามให้ผลตอบแทนถึง 15% ดีมากพอ ๆ กับอเมริกา  โควิดไม่ได้มีผลอะไรรวมถึงเศรษฐกิจที่ยังบวก 3-4%   ในปี 2021 ถึงวันนี้  ดัชนีพุ่งขึ้นไปถึง 36% “ดีที่สุดในโลก” ทั้ง ๆ ที่โควิดยังระบาดค่อนข้างมากในช่วงปลายปีนี้  แต่โควิดก็ดูเหมือนจะ “ทำอะไรไม่ได้” นักลงทุนเวียตนามไม่กลัวโควิดและแห่กันเข้ามาลงทุน  ที่จริงตลาดหุ้นดีมาตลอดอยู่แล้ว  ช่วง 5 ปีที่ผ่านมาดัชนีปรับขึ้นไป 123% หรือให้ผลตอบแทนทบต้นปีละ 17.4% เป็นช่วงปีทองของการลงทุนในตลาดหุ้นเวียตนาม  และ 2 ปีที่ผ่านมาก็อาจเป็นแค่ส่วนหนึ่งของเทรนด์นี้

ถ้าจะมองถึงสถานะของดัชนีตลาดหุ้นในวันนี้ก็พบว่า  ตลาดหุ้นสหรัฐทั้งหมดอยู่ในช่วง  All Time High และสูงกว่าจุดสูงสุดเดิมก่อนโควิดนั่นก็คือ ดาวโจนส์สูงกว่าเดิม 22% S&P สูงกว่าเดิม 40% และ แนสแด็ก 61%  ในกรณีของไทยนั้น  ดัชนีตลาดยังต่ำกว่า All Time High ที่เกิดขึ้นเมื่อ 3 ปีก่อน ประมาณ 11% ในตลาดเวียตนามนั้น  ดัชนีอยู่ในช่วงสูงสุดและสูงกว่าจุดสูงสุดเดิมเมื่อ 3 ปีที่ผ่านมาประมาณ 23% ทั้งหมดนี้เป็นเครื่องแสดงให้เห็นว่า  ตลาดหุ้นอเมริกาและเวียตนามนั้นอยู่ในช่วงบูมระยะยาวและโควิดอาจจะไม่ได้มีผลอะไรเลย  ส่วนตลาดหุ้นไทยอยู่ในช่วงตกต่ำหรือนิ่งไซ้ต์เวย์และโควิดก็อาจจะไม่ได้มีผลอะไรมาก  นักลงทุนและตลาดหุ้นไทยอาจจะไม่มีใครกลัวโควิดเลยแม้ว่านักวิเคราะห์จะหวาดผวาโดยเฉพาะกับโควิดสายพันธุ์ใหม่