Tren de Aragua จากแก๊งนักโทษสู่มาเฟียข้ามชาติที่ทรัมป์เนรเทศ

สหรัฐฯ เนรเทศชายหลายร้อยคนในช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา โดยถูกกล่าวหาว่าเป็นสมาชิกของ แก๊ง Tren de Aragua ในประเทศเวเนซุเอลาซึ่งมีต้นกำเนิดจากเรือนจำ กลายมาเป็นประเด็นสำคัญในการปราบปรามผู้อพยพของ ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์

การเคลื่อนไหวดังกล่าวกระทำภายใต้กฎหมายในช่วงสงครามปี พ.ศ. 2341 และขัดขืนต่อผู้พิพากษาของรัฐบาลกลาง เกิดขึ้นหลังจากที่รัฐบาลของทรัมป์กำหนดให้กลุ่มดังกล่าวเป็น องค์กรก่อการร้ายระดับโลก ในเดือนกุมภาพันธ์

เมื่อปีที่แล้ว รัฐบาลของโจ ไบเดน อดีตประธานาธิบดีสหรัฐ ได้อนุมัติให้แก๊งนี้เข้ามาอยู่ในการควบคุม โดยแก๊งนี้ถูกกล่าวโทษว่าเป็นต้นเหตุของอาชญากรรมที่เพิ่มมากขึ้นในทวีปอเมริกา แต่ยังมีการถกเถียงกันถึงขอบเขตการดำเนินงานของแก๊งนี้ในสหรัฐฯ

Tren de Aragua คืออะไร

เทรน เด อารากัว (Tren de Aragua) เป็นภาษาสเปน แปลว่า รถไฟแห่งอารากัว ก่อตั้งขึ้นในปี 2557 ที่เรือนจำโตโกรอน (Tocoron Prison) ในรัฐอารากัวทางตอนกลางของประเทศเวเนซุเอลา ซึ่งอยู่ห่างจากกรุงคาราคัสไปทางตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ 130 กิโลเมตร (80 ไมล์) โดยที่กลุ่มนี้ได้ติดสินบนผู้คุมเพื่อให้ได้รับสิทธิพิเศษ

แม้จะถูกควบคุม แต่บรรดาแกนนำของแก๊งสามารถสั่งการให้ก่ออาชญากรรมทั้งการปล้น ลักพาตัวและฆาตกรรม ในโลกภายนอกได้ ขอบเขตอิทธิพลของ Tren de Aragua ค่อยๆ ขยายออกไปเกินกำแพงคุก โดยเริ่มจากการรีดไถธุรกิจต่างๆ ในเวเนซุเอลา ก่อนที่จะแพร่กระจายไปสู่การค้ามนุษย์ เนื่องมาจากมีผู้อพยพออกจากเวเนซุเอลา เป็นจำนวนมาก

เวเนซูเอลาเผชิญกับภาวะเศรษฐกิจตกต่ำครั้งร้ายแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ รายได้จากธุรกิจผิดกฎหมายในประเทศลดลง แก๊ง Tren de Aragua จึงขยายสาขาออกไปต่างประเทศ โดยรับสมัครสมาชิกจากชาวเวเนซุเอลา 8 ล้านคนที่หนีวิกฤติเศรษฐกิจออกไปอยู่ในต่างแดน 

ช่วงแรก Tren de Aragua ก่อตั้งเครือข่ายอาชญากรในประเทศเพื่อนบ้านและประเทศใกล้เคียงอย่าง โคลอมเบีย เปรู และชิลี โดยลักลอบขนยาเสพติดและผู้คน ขู่กรรโชกทรัพย์และค้าประเวณี

Tren de Aragua เข้ามาควบคุมเส้นทางที่เคยใช้ในการค้ายาเสพติดและการลักลอบขนสินค้าผิดกฎหมายอื่นๆ แต่ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวทำให้สินค้ากลายเป็นสินค้าที่ผู้คนคุ้นเคย ทำให้หลีกเลี่ยงธุรกิจที่มีความเสี่ยงมากกว่าอย่างการค้ายาเสพติดนอกเหนือจากธุรกิจเคตามีน

ตำรวจในละตินอเมริกาเปิดเผยว่า กลุ่มดังกล่าวซึ่งรู้จักกันดีในนามกลุ่มค้ามนุษย์ ยังเชื่อมโยงกับการกรรโชกทรัพย์ การลักพาตัว การฟอกเงิน การฆ่าตามสัญญา การลักลอบขนของ และลักทรัพย์ในร้านค้าปลีกจากปานามาไปบราซิลและตามแนวเทือกเขาแอนดีสอีกด้วย

กลุ่มนี้นำโดย เอคเตอร์ นีโน เกร์เรโร ผู้หลบหนีจากเรือนจำโตโกรอน ในเวเนซุเอลาพร้อมกับผู้นำแก๊งคนอื่นๆ ก่อนการบุกจับของตำรวจ 

แก๊งค์นี้แพร่ระบาดไปถึงไหนแล้ว

ตำรวจในประเทศอเมริกาใต้ รวมทั้งเปรูและชิลี ระบุว่า เทรน เด อารากัว ได้แพร่กระจายข้ามพรมแดน ถูกกล่าวหาว่าแสวงหาประโยชน์ทางเพศและฆ่าผู้อื่นโดยมิชอบในชิลี และมาถึงจุดสนใจของตำรวจในเปรูราวปี 2562 หลังจากพบศพถูกทำร้ายร่างกาย เจ้าหน้าที่กล่าว

ในโคลอมเบีย ซึ่งเป็นที่ตั้งของผู้ลี้ภัยชาวเวเนซุเอลาประมาณ 1.5 ล้านคน Tren de Aragua ได้สร้างธุรกิจที่ทำกำไรมหาศาลจากการขโมยโทรศัพท์มือถือและอุปกรณ์เสริมในขณะเดียวกันยังดำเนินกิจการค้าประเวณีอีกด้วย ตามข้อมูลของสำนักงานอัยการสูงสุด

การเชื่อมต่อของสหรัฐคืออะไร

ขนาดและขอบเขตที่แท้จริงของการปฏิบัติการของ Tren de Aragua ในสหรัฐไม่ชัดเจน แต่ทรัมป์และรัฐบาลของเขาใช้การจับกุมผู้อพยพที่มีความสัมพันธ์กับกลุ่มดังกล่าวเป็นข้ออ้างในการดำเนินการเนรเทศ

คริสตี้ โนเอม รัฐมนตรีกระทรวงความมั่นคงแห่งมาตุภูมิของทรัมป์ อ้างว่าโรงแรมแห่งหนึ่งในนิวยอร์กซิตี้ซึ่งเป็นที่พักของผู้อพยพถูกใช้เป็นฐานปฏิบัติการ เทรน เด อารากัว

มีรายงานว่า โนเอมได้เดินทางไปพร้อมกับเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองในการจับกุมแกนนำของกลุ่ม Tren de Aragua ในนิวยอร์กซิตี้เมื่อเดือนมกราคม

เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ กระทรวงความมั่นคงแห่งมาตุภูมิกล่าวว่า กองทัพได้ส่งอาชญากรจำนวนหนึ่ง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ เทรน เดอ อารากัว ขึ้นเครื่องบิน  แต่ไม่ได้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับข้อกล่าวหาหรือการตัดสินลงโทษทางอาญา

ในช่วงบริหารของไบเดน เจ้าหน้าที่ได้จับกุมบุคคลที่ถูกกล่าวหาว่า มีความเกี่ยวข้องกับ Tren de Aragua ซึ่งในขณะนั้นทรัมป์ได้เน้นย้ำถึงเรื่องนี้บ่อยครั้งระหว่างการหาเสียงชิงตำแหน่งประธานาธิบดีในปี 2567 เพื่อสร้างการสนับสนุนต่อคำมั่นสัญญาที่จะเร่งดำเนินการเนรเทศออกนอกประเทศ

ทรัมป์มักอ้างถึงกรณีของ โฮเซ อันโตนิโอ อิบาร์รา ชาวเวเนซุเอลา ซึ่งถูกตัดสินจำคุกตลอดชีวิตในข้อหาฆาตกรรมนักศึกษาพยาบาลวัย 22 ปี เมื่อปี 2567 ดิเอโก อิบาร์รา พี่ชายของอิบาร์ราถูกคุมขังในข้อหาละเมิดกฎหมายตรวจคนเข้าเมืองและถูกกล่าวหาว่าเป็นสมาชิกของ Tren de Aragua

สหรัฐฯ มีปฎิกิริยาอย่างไร

กระทรวงการต่างประเทศได้กำหนดให้ Tren de Aragua และกลุ่มค้ายาเสพติดอื่น ๆ เป็นองค์กรก่อการร้ายระดับโลก และกล่าวว่าเป็นความเสี่ยงต่อความมั่นคงแห่งชาติ นโยบายต่างประเทศ และผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจของสหรัฐฯ

อินเตอร์โพล วอชิงตัน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกระทรวงยุติธรรม กล่าวถึง แก๊งนี้เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ว่า เป็นหนึ่งในองค์กรอาชญากรรมข้ามชาติที่อันตรายที่สุดในโลก

เวเนซุเอลา มีปฎิกิริยาอย่างไร

รัฐบาลเวเนซุเอลายืนยันว่าแก๊งดังกล่าวถูกทำลายระหว่างการบุกจับในปี 2566  และไม่มีอยู่อีกต่อไป

เมื่อวันที่ 17 มีนาคม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยดิโอสดาโด คาเบลโล เปิดเผยว่าในบรรดาผู้อพยพกว่า 600 รายที่ถูกส่งตัวกลับเวเนซุเอลาจากสหรัฐฯ และเม็กซิโกด้วยเที่ยวบินส่งตัวกลับตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ มีเพียง 16 รายเท่านั้นที่ต้องเผชิญกระบวนการทางกฎหมายในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง และไม่มีใครเป็นสมาชิกของกลุ่ม Tren de Aragua เลย

เวเนซุเอลาประณามสหรัฐฯ โดยระบุว่าเป็นการทำให้ผู้อพยพชาวเวเนซุเอลากลายเป็นอาชญากรอย่างไม่เป็นธรรม และทำให้ฉากที่ดำมืดที่สุดในหน้าประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติปรากฏขึ้นอีกครั้ง โดยเปรียบเทียบกับการค้าทาส และค่ายกักกันนาซี