ดูไบน้ำท่วม ใช่ผลจากเทคโนโลยีเร่งฝนตก "Cloud Seeding" ?

18 เม.ย. 2567 | 10:30 น.
อัปเดตล่าสุด :18 เม.ย. 2567 | 10:53 น.
5.2 k

น้ำท่วมครั้งใหญ่ในดูไบ ซึ่งเคยเป็นเมืองที่มีสภาพแห้งแล้งอย่างมาก ทำให้เกิดความสงสัยว่าการใช้เทคโนโลยี "Cloud Seeding" เพื่อเร่งให้เกิดฝนตกอาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดเหตุการณ์น้ำท่วมครั้งนี้ ซึ่งต้องมีการตรวจสอบข้อเท็จจริงเพิ่มเติม

น้ำท่วมจากฝนที่ตกลงมาอย่างหนักใน ดูไบ นอกจากจะสร้างความตื่นตกใจให้แก่ผู้คนทั่วโลก เพราะไม่คาดคิดว่าน้ำจะท่วมเมืองทะเลทรายจนเกิดผลกระทบเป็นวงกว้าง เจ้าหน้าที่และชุมชนทั่ว สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ กำลังเคลียร์ซากปรักหักพังเมื่อวันพุธ (17 เม.ย.67) หลังมีผู้เสียชีวิต บ้านเรือนและธุรกิจต่างๆ ได้รับความเสียหายจากพายุลูกใหญ่ซึ่งพบไม่บ่อยนัก

ขอบเขตของความเสียหายยังไม่ชัดเจนในทันที เนื่องจากเจ้าหน้าที่ฉุกเฉินพยายามระบายถนนที่ถูกน้ำท่วมทั่วประเทศหลายชั่วโมงหลังฝนตกหนักลดลงเมื่อค่ำวันอังคารที่ผ่านมา 

ฝนตกหนักขนาดไหน 

ภาพมวลน้ำจำนวนมากปกคลุมไปทั่วทั้งเมือง ทั้งสนามบินนานาชาติ รวมทั้งถนนหลวงสายสำคัญ จากการเปิดเผยตัวเลขปริมาณฝนล่าสุด  สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์มีฝนตกเป็นประวัติการณ์ วัดได้ 254 มม. (10 นิ้ว) เป็นเวลาไม่ถึง 24 ชั่วโมงในเมืองอัลไอน์ เมืองบริเวณชายแดนสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์-โอมาน ตามรายงานของ ศูนย์อุตุนิยมวิทยาแห่งชาติ นั่นเป็นจำนวนมากที่สุดนับตั้งแต่เริ่มบันทึกในปี 1949 

นักอุตุนิยมวิทยากล่าวว่า ส่วนนี้ของโลกมีลักษณะพิเศษคือไม่มีฝนตกเป็นเวลานาน และต่อมาก็มีฝนตกหนักไม่สม่ำเสมอ ซึ่งเมื่อมีเมฆปกคลุม อาจมีฝนตกได้ แต่จะไม่เทลงมาหรือน้ำท่วมจริงๆ อย่างน้อยก็ไม่มีอะไรเหมือนกับสิ่งที่เกิดขึ้น จนทำให้ดูไบเป็นอัมพาตจากท่วมได้ขนาดนี้ 

Cloud Seeding คืออะไร มีบทบาทอย่างไร

"ดูไบน้ำท่วมหนัก" สร้างความสงสัยเกี่ยวกับผลกระทบของการใช้เทคโนโลยี "Cloud Seeding" หรือ "การเพาะเมฆ" อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่เร่งให้เกิดฝนตกหรือไม่ เนื่องจากสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ตั้งอยู่บนภูมิภาคที่ร้อนที่สุด และแห้งแล้งที่สุดแห่งหนึ่งของโลก ทำให้ต้องใช้เทคโนโลยีดังกล่าวเพิ่มปริมาณฝนแม้ที่ผ่านมาปริมาณฝนเฉลี่ยยังน้อยกว่า 100 มิลลิเมตรต่อปี

Cloud Seeding คือเทคนิคเร่งให้เกิดฝนตก ถูกนำมาใช้เพื่อเพิ่มปริมาณน้ำฝนในบริเวณที่ขาดแคลน  เป็นกลยุทธ์การปรับเปลี่ยนสภาพอากาศที่มีมานานหลายทศวรรษ ประเทศต่างๆ ทั่วโลกใช้กันอย่างแพร่หลาย กระบวนการนี้สามารถทำได้จากภาคพื้นดิน โดยใช้เครื่องกำเนิดไฟฟ้า หรือด้วยเครื่องบินโดยการปล่อยสารเคมี เช่น ซิลเวอร์ไอโอไดด์หรือเกลือเข้าไปในเมฆเพื่อกระตุ้นการควบแน่นและกระตุ้นให้เกิดฝนตก

นักพยากรณ์อากาศจะตรวจสอบสภาพบรรยากาศและระบุเมฆที่เหมาะสมตามรูปแบบการตกตะกอน เทคนิคนี้สามารถเพิ่มปริมาณน้ำฝนได้มากถึงร้อยละ 30-35 

 Cloud Seeding ของ UAE 

สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์มีปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยน้อยกว่า200 มิลลิเมตรต่อปี ตรงกันข้ามกับค่าเฉลี่ยของลอนดอนที่1,051 มิลลิเมตรและ3,012 มิลลิเมตร ของสิงคโปร์ ขณะที่อุณหภูมิอาจสูงถึง 50 องศาเซลเซียส (122 องศาฟาเรนไฮต์) ในช่วงฤดูร้อน โดยที่ 80% ของภูมิประเทศของประเทศถูกปกคลุมไปด้วยภูมิประเทศแบบทะเลทราย

สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ เริ่มโครงการเพาะเมล็ดบนคลาวด์ cloud seeding ในช่วงทศวรรษ 1990 ใช้ส่วนประกอบที่เป็นเกลือจำนวนหนึ่งซึ่งถูกเผาและยิงเข้าไปในก้อนเมฆจากเครื่องบินที่ติดตั้งอุปกรณ์พิเศษ ศูนย์อุตุนิยมวิทยาแห่งชาติของสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (NCM) ระบุว่า เครื่องบินพิเศษใช้เกลือธรรมชาติเท่านั้น และไม่มีสารเคมีอันตราย

ในช่วงต้นทศวรรษ 2000 สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ จัดสรรเงินจำนวน 20 ล้านดอลลาร์ สำหรับการวิจัย โดยร่วมมือกับ ศูนย์วิจัยบรรยากาศแห่งชาติในโคโลราโดและ NASA เพื่อกำหนดวิธีการสำหรับโปรแกรมการเพาะเมล็ดบนคลาวด์

ภาพจากเว็บไซต์ UAEREP

รัฐบาลได้จัดตั้งหน่วยงานที่เรียกว่า ศูนย์อุตุนิยมวิทยาแห่งชาติ (NCM) ในอาบูดาบี ซึ่งดำเนินการเพาะเมฆมากกว่า 1,000 ชั่วโมงในแต่ละปีเพื่อเพิ่มปริมาณน้ำฝน

NCM มีเครือข่ายเรดาร์ตรวจอากาศและสถานีตรวจอากาศมากกว่า 60 แห่ง ซึ่งทำหน้าที่จัดการการดำเนินการเพาะเมล็ดในประเทศและติดตามสภาพอากาศอย่างใกล้ชิด เว็บไซต์ UAEREP แจ้งเพิ่มเติมว่า ปัจจุบัน NCM ให้บริการเครื่องบิน Beechcraft King Air C90 จำนวน 4 ลำ จากสนามบินอัลไอน์ ซึ่งติดตั้งเทคโนโลยีและอุปกรณ์ล่าสุดที่ใช้สำหรับการเพาะเมฆและการวิจัยบรรยากาศ

ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ มีการใช้เครื่องบินในการปล่อยสารเคมีออกไปในเมฆอย่างต่อเนื่อง เพื่อเร่งให้เกิดการตกของฝน

Cloud Seeding ทำให้เกิดฝนตกหนักหรือไม่?

ในระยะสั้นนักวิทยาศาสตร์บอกว่าไม่ ตามแถลงการณ์ที่ออกไปยังสำนักข่าวหลายแห่ง โดย NCM ซึ่งดูแลการดำเนินงานของ Cloud Seeding ในสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ Omar Al Yazeedi รองผู้อำนวยการ NCM ระบุว่า ไม่เคยมีการดำเนินงานเกี่ยวกับ Cloud Seeding ก่อนหรือระหว่างเกิดพายุ สาระสำคัญของเทคโนโลยีนี้อยู่ที่การกำหนดเป้าหมายเมฆในระยะเริ่มต้น ก่อนที่จะเกิดฝนตก ดังนั้นการเพาะเมฆในช่วงที่เกิดพายุฝนฟ้าคะนองรุนแรงนั้นย่อมไร้ประโยชน์ เขากล่าว

ตามรายงานของ Bloomberg ฝนตกหนักและน้ำท่วมในดูไบ รวมทั้งส่วนอื่นๆ ของสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ มีความเชื่อมโยงกับการดำเนินการเพาะเมฆที่ดำเนินอยู่ เนื่องจาก 2 วันก่อนหน้านี้ มีการนำเครื่องบินขึ้นบินในภารกิจทำฝนเทียมถึง 7 ครั้ง โดยกำหนดเป้าหมายไปที่เมฆที่เหมาะสมเพื่อเพิ่มปริมาณน้ำฝน

ภาพข่าว AFP

วิกฤตสภาพภูมิอากาศมีบทบาทอย่างไร?

ความรู้สึกกังขาจากบางคนเกี่ยวกับสาเหตุที่แท้จริงของภัยพิบัติดังกล่าวตอกย้ำถึงความเป็นสองขั้ว สิ่งสำคัญคือ ต้องเข้าใจสาเหตุที่เป็นไปได้ของฝนตกหนักสุดขั้วทำลายสถิติในสัปดาห์นี้ทั่วดูไบและบางส่วนของคาบสมุทรอาหรับ

การเพาะเมฆมีบทบาทหรือไม่? ยังไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจน รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ก็ยังไม่สามารถระบุได้อย่างแน่ชัดว่ามีบทบาทมากน้อยเพียงใด ซึ่งจำเป็นต้องมีการวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์อย่างเต็มรูปแบบเกี่ยวกับปัจจัยทางธรรมชาติและปัจจัยของมนุษย์ ซึ่งอาจใช้เวลาหลายเดือน

แต่ปริมาณน้ำฝนที่บันทึกได้นั้นสอดคล้องกับสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงไป พูดง่ายๆ ก็คือ อากาศที่อุ่นกว่าสามารถกักเก็บความชื้นได้มากขึ้น ประมาณ 7% ที่เพิ่มขึ้นทุกๆ องศาเซลเซียส ซึ่งส่งผลให้ฝนมีความเข้มข้นมากขึ้น

"ความรุนแรงของฝนตกทำลายสถิติ แต่ก็สอดคล้องกับสภาพอากาศที่อบอุ่น โดยมีความชื้นมากขึ้นและทำให้เหตุการณ์ฝนตกหนักและน้ำท่วมที่เกี่ยวข้องมีศักยภาพมากขึ้นเรื่อยๆ" Richard Allan ศาสตราจารย์ด้านวิทยาศาสตร์ภูมิอากาศ ของ University of Reading

ขณะที่ผลการศึกษา เมื่อเร็วๆ นี้ Future changes in the precipitation regime over the Arabian Peninsula with special emphasis on UAE ชี้ให้เห็นว่าปริมาณน้ำฝนต่อปีอาจเพิ่มขึ้นได้ถึงประมาณ 30% ทั่วทั้งพื้นที่ส่วนใหญ่ของสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ภายในสิ้นศตวรรษนี้ ในขณะที่โลกยังคงอบอุ่น

"หากมนุษย์ยังคงใช้น้ำมัน ก๊าซ และถ่านหิน สภาพอากาศจะยังคงอุ่นขึ้น ปริมาณน้ำฝนจะยังคงหนักขึ้นเรื่อยๆ และผู้คนจะยังคงเสียชีวิตจากน้ำท่วม" Friederike Otto อาจารย์อาวุโสด้านวิทยาศาสตร์ภูมิอากาศที่ Imperial College London กล่าว