สหรัฐเริ่มไต่สวนกรณี 4 ชาติอาเซียนรวมไทย ช่วยจีนหลบกำแพงภาษีแผงโซลาร์

สำนักข่าววีโอเอ สื่อใหญ่ของสหรัฐอเมริกา รายงานวันนี้ (7 เม.ย.) ว่า กระบวนการสอบสวนของ กระทรวงพาณิชย์สหรัฐ จากกรณีการร้องเรียนของบริษัทอเมริกันรายหนึ่งที่ว่า บริษัทผู้ผลิตและส่งออกอุปกรณ์โซลาร์ ของ 4 ชาติอาเซียน ประกอบด้วยกัมพูชา มาเลเซีย เวียดนาม และ ไทย อาจมีส่วนเชื่อมโยงกับ การหลบเลี่ยงกำแพงภาษี ที่สหรัฐตั้งไว้สำหรับสินค้าจีน ได้เริ่มต้นขึ้นแล้ว โดยทางกระทรวงพาณิชย์สหรัฐยืนยันว่าจะดำเนินการอย่างโปร่งใสและเปิดกว้าง เพื่อพิสูจน์ว่า ข้อกล่าวหานี้มีมูลหรือไม่ โดยในเวลานี้จะยังไม่มีการประกาศเรียกเก็บภาษีใดๆ เพิ่ม

ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 28 มี.ค.ที่ผ่านมา กระทรวงพาณิชย์สหรัฐประกาศว่า จะมีการสอบสวนตามข้อกล่าวหาของบริษัท อ๊อกซิน โซลาร์ (Auxin Solar) ในรัฐแคลิฟอร์เนีย ที่อ้างว่า บริษัทผู้ผลิตอุปกรณ์แผงโซลาร์ที่ผลิตในกัมพูชา มาเลเซีย เวียดนาม และไทย มีสายสัมพันธ์ทางธุรกิจที่ใกล้ชิดกับบริษัทในจีนที่ผลิตวัตถุดิบและชิ้นส่วนสำหรับการประกอบผลิตภัณฑ์ดังกล่าว ทำให้จีนยังสามารถแอบแฝงส่งออกอุปกรณ์แผงโซลาร์มายังสหรัฐโดยไม่ต้องพบกับกำแพงภาษีที่ตั้งไว้

ที่มาของกำแพงภาษี

เมื่อปี 2011  (พ.ศ.2554) กระทรวงพาณิชย์สหรัฐตัดสินว่า จีนได้ทำการ “ทุ่มตลาด” แผงโซลาร์ (แผงพลังแสงอาทิตย์) ในตลาดสหรัฐ ด้วยการทำราคาต่ำกว่าต้นทุน ซึ่งส่งผลให้ธุรกิจสัญชาติอเมริกันต้องปิดตัวลงเพราะไม่สามารถแข่งขันด้วยได้ ก่อนจะประกาศตั้งกำแพงภาษีนำเข้าแผงโซลาร์จากจีนที่อัตรา 250% ของราคาขาย

มาตรการดังกล่าวทำให้การนำเข้าผลิตภัณฑ์นี้จากจีนลดฮวบจากระดับ 2,800 ล้านดอลลาร์ ในปี ค.ศ. 2011 มาอยู่ที่ไม่ถึง 400 ล้านดอลลาร์ในปี ค.ศ. 2020

อย่างไรก็ตาม บ.อ๊อกซิน อ้างว่า แม้การนำเข้าจากจีนจะหดไปถึง 86% ในช่วงที่ผ่านมา แต่การนำเข้าผลิตภัณฑ์ดังกล่าวจากกัมพูชา มาเลเซีย เวียดนาม และไทย กลับพุ่งขึ้นถึง 868% ทั้งยังชี้ว่า การส่งออกวัตถุดิบและชิ้นส่วนแผงโซลาร์จากจีนไปยัง 4 ประเทศนี้ในช่วงเวลาเดียวกันก็ปรับเพิ่มขึ้นอย่างมากด้วยเช่นกัน

โฆษกของกระทรวงพาณิชย์สหรัฐอธิบายรายละเอียดการสืบสวนผ่านทางอีเมล์ที่ส่งให้วีโอเอว่า กระบวนการไต่สวนได้เริ่มต้นขึ้นแล้ว และยืนยันว่า ทางกระทรวงฯ จะดำเนินการอย่างโปร่งใสและเปิดกว้าง เพื่อพิสูจน์ว่า ข้อกล่าวหานี้มีมูลหรือไม่ โดยในเวลานี้ จะยังไม่มีการประกาศเรียกเก็บภาษีใดๆ เพิ่ม

ทั้งนี้ กระทรวงพาณิชย์สหรัฐวางแผนที่จะสรุปการสืบสวนในชั้นต้นภายใน 150 วัน และจะทำการตัดสินในขั้นสุดท้ายภายใน 300 วัน

ที่ผ่านมา รัฐบาลของทั้ง 4 ประเทศที่ถูกกล่าวหา ยังไม่ได้ออกมาตอบโต้เกี่ยวกับเรื่องนี้มากนัก มีเพียงรัฐบาลไทยที่ประกาศว่า ได้ส่งหนังสืออย่างเป็นทางการเพื่อร้องเรียนมายังกระทรวงพาณิชย์สหรัฐแล้ว ขณะที่วีโอเอติดต่อไปยังตัวแทนรัฐบาลทั้งหมดในสหรัฐ เพื่อขอความเห็น แต่ยังไม่ได้รับการติดต่อกลับมา

ระหว่างที่การสืบสวนของรัฐบาลสหรัฐยังเดินหน้าอยู่นี้ ตัวแทนธุรกิจที่เกี่ยวข้องในสหรัฐ กลับมีความเห็นที่แตกต่างกัน โดยเฉพาะบริษัทที่เป็นคู่แข่งของ อ๊อกซิน โซลาร์ รวมทั้งกลุ่มตัวแทนอุตสาหกรรมแผงโซลาร์ ที่แสดงจุดยืนไม่เห็นด้วยกับการร้องเรียนครั้งนี้ และระบุในบทความแสดงความคิดเห็นว่า หากมีการปรับขึ้นภาษีขึ้นอีก อนาคตของธุรกิจพลังงานแสงอาทิตย์ของสหรัฐก็อาจจะมีปัญหา

นอกจากนี้ ข้อพิพาทดังกล่าวยังกลายมาเป็นภาวะกลืนไม่เข้าคายไม่ออกสำหรับรัฐบาลของประธานาธิบดี โจ ไบเดน ที่ชูทั้งนโยบายส่งเสริมพลังงานสะอาด และหนุนให้ผู้ผลิตในสหรัฐสามารถแข่งขันกับประเทศอื่นๆ ได้