เปิดต้นทุนการผลิตไฟฟ้าจากเชื้อเพลิงแต่ละชนิด ราคาเท่าไหร่

ค่าไฟถือเป็นภาระค่าครองชีพหลักที่ประชาชนต้องแบกรับ และมีคำถามสงสัยตลอดมาว่าเหตุใดจึงต้องจ่ายมากขนาดนั้น 

ทั้งนี้ "ฐานเศรษฐกิจ" จะพาไปพบกับคำตอบของสาเหตุ ที่มักจะถูกหยิบยกขึ้นมาอ้างถึงอยู่เสมอเวลาที่ต้องอธิบายเหตุผลของค่าไฟปต่ละงวดว่าเป็นอย่างไร

หากย้อนกลับไปที่ค่าไฟงดแรก (ม.ค.-เม.ย.66) ของปีนี้ ประชาชนถูกกำหนดให้จ่ายที่ 4.72 บาทต่อหน่วย โดยทางฝั่งนโยบายซึ่งเป็นผู้กำกับดูแลอย่างสำนักงานคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (สำนักงาน กกพ.) ระบุว่า ค่าไฟฟ้าที่แพงมาจากปัจจัยด้านเชื้อเพลิงเป็นสำคัญ โดยเฉพาะก๊าซธรรมชาติที่เป็นเชื้อเพลิงหลักที่สูงขึ้นกว่างวดก่อนถึง 82.66% รวมถึงถ่านหินนำเข้า 

นอกจากนี้ค่าเงินบาทที่อ่อนค่าก็ยังส่งผลต่อต้นทุนรวมเพิ่มขึ้น แม้ว่าจะหันไปใช้น้ำมันเตา และดีเซลแต่ราคาก็ยังคงสูงขึ้นเช่นกัน  โดยสถานการณ์ไฟฟ้าไทยยังอ่อนไหวและยังคงผันผวนระดับสูงจากความไม่แน่นอนก๊าซฯในอ่าวไทยที่แหล่งเอราวัณจะเข้าสู่ภาวะปกติได้มากน้อยเพียงใด เพื่อลดพึ่งพิงนำเข้าสู่ก๊าซธรรมชาติเหลว (LNG) ที่มีราคาแพงมาทดแทน

ส่วนงวดถัดมา พ.ค.-ส.ค.66 ถูกกำหนดให้จ่ายที่ 4.70 บาท ลดลง 2 สตางค์ต่อหน่วย จากงวดม.ค.-เม.ย. 66 โดย กกพ.ระบุว่า เป็นไปตามที่การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) เสนอขอรับภาระยืดหนี้การชำระค่าไฟฟ้า วงเงินประมาณ 1.3 แสนล้านบาท ที่รับภาระแทนประชาชนไปก่อนจาก 2 ปี แบ่งเป็น 7 งวด เป็นเวลา 2 ปี 4 เดือน คาดว่าจะครบกำหนดชำระประมาณเดือน เม.ย. 2568

ขณะที่งวด ก.ย.-ธ.ค.66 อาจจะปรับลดลงได้​ 23-50​ สตางค์ต่อหน่วย​ จากแนวโน้มราคา​LNG​ ที่ปรับลดลง​และการที่ ปตท.สผ. เร่งผลิตก๊าซอ่าวไทยหลุม G1 ซึ่งมีราคาถูกกว่า​ LNG​ 2 – 3 เท่าได้เพิ่มขึ้นโดยไม่ต้องรอพรรคการเมืองไหนเป็นรัฐบาล​ 

จะเห็นว่าการปรับขึ้น ลงของค่าไฟในประเทศไทย ดังนั้น หากเจาะลึกลงไปถึงต้นทุนเชื้อเพลิงในการผลิตไฟฟ้าหน้าโรงงานของแต่ละประเภทจะประกอบด้วย

• ลิกไนต์ (กฟผ.) ต้นทุนอยู่ที่ 1.18 บาทต่อหน่วย สัดส่วนการผลิตปัจจุบันใช้อยู่ 7.79%
• พลังน้ำ (กฟผ.) ต้นทุนอยู่ที่ 1.38 บาทต่อหน่วย สัดส่วนการผลิตปัจจุบันใช้อยู่ 3.02%
   

• พลังน้ำ ลาว ต้นทุนอยู่ที่ 1.89 บาทต่อหน่วย สัดส่วนการผลิตปัจจุบันใช้อยู่ 10.99%
• ถ่านหินำเข้า (IPP) ต้นทุนอยู่ที่ 2.14 บาทต่อหน่วย สัดส่วนการผลิตปัจจุบันใช้อยู่ 7.03% 
• ลิกไนต์ หงสา ต้นทุนอยู่ที่ 2.17 บาทต่อหน่วย สัดส่วนการผลิตปัจจุบันใช้อยู่ที่ 5.48% 
• Pool Gas ต้นทุนอยู่ที่ 4.02 บาทต่อหน่วย สัดส่วนการผลิตปัจจุบันใช้อยู่ที่ 30.81%
• ก๊าซฯ (SPP Firm) ต้นทุนอยู่ที่ 4.87 บาทต่อหน่วย สัดส่วนการผลิตปัจจุบันใช้อยู่ที่ 17.77%
• พลังงานหมุนเวียน (Renew) ต้นทุนอยู่ที่ 5.57 บาทต่อหน่วย สัดส่วนการผลิตปัจจุบันใช้อยู่ที่ 9.66%
• น้ำมันดีเซล ต้นทุนอยู่ที่ 8.45 บาทต่อหน่วย สัดส่วนการผลิตปัจจุบันใช้อยู่ที่ 4.30%
• SPP Firm อื่นๆ ต้นทุนอยู่ที่ 4.49 บาทต่อหน่วย สัดส่วนการผลิตปัจจุบันใช้อยู่ที่ 2.20%

สำหรับต้นทุนการผลิตหน้าโรงงานรวมเงินปรับปรุงของปีที่ผ่านมาเท่ากับ 3.77 บาทต่อหน่วย

อย่างไรก็ดี ตัวเลขดังกล่าวเป็นต้นทุนการผลิตหน้าโรงไฟฟ้าปี 2565

โดยจะเห็นได้ว่าต้นทุนการผลิตของเชื้อเพลิงที่เป็นพลังงานสะอาดยังสูงอยู่มากรองลงมาจากต้นทุนการผลิตไฟฟ้าที่มาจากน้ำมันดีเซล