ถอดรหัส 5 จุดเห็นต่าง ข้อพิพาท 'เขากระโดง' กรมที่ดิน vs การรถไฟ
ส่องมุมมองสองขั้ว “รฟท.” กับ “กรมที่ดิน” บนปมความขัดแย้ง “ที่ดินเขากระโดง 5 พันไร่” กับ 5 ประเด็นที่เห็นไม่ตรงกัน
ผ่าปมร้อน ความขัดแย้งเรื่อง “ที่ดินเขากระโดง” จังหวัดบุรีรัมย์ ระหว่าง 2 หน่วยงานรัฐ รถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) ภายใต้กระทรวงคมนาคม และกรมที่ดิน ภายใต้กระทรวงมหาดไทย เป็นมหากาพย์กรณีศึกษาข้อพิพาทที่น่าสนใจ
เมื่อล่าสุดทั้ง 2 องค์กร ร่อนแถลงการณ์คำชี้แจงตอบโต้กันไปมาผ่านสื่อ ซ้ำยังตีความกฎหมายและการอ้างสิทธิในที่ดินเขากระโดงไม่ตรงกัน
ฐานเศรษฐกิจ ประมวลและวิเคราะห์แถลงการณ์คำชี้แจงของทั้งสองฝ่าย พบทั้งจุดร่วมและจุดต่างที่น่าสนใจ
จุดที่เห็นตรงกัน
การยอมรับคำพิพากษา : ทั้งสองหน่วยงานยอมรับการมีอยู่และความสำคัญของคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 842-876/2560 รวมถึงคดีอื่นที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะในส่วนที่กรมที่ดินได้ดำเนินการยกเลิกใบไต่สวนของราษฎร 35 ราย และจำหน่าย ส.ค.1 ออกจากทะเบียนการครอบครองที่ดิน ซึ่งเป็นไปตามคำพิพากษาในส่วนของที่ดินที่เป็นคู่ความในคดี
การดำเนินการตามกระบวนการกฎหมาย : ทั้งสองฝ่ายยืนยันว่าได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวนตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ตามคำพิพากษาของศาลปกครองกลาง โดยอธิบดีกรมที่ดินได้มีคำสั่งที่ 1195-1196/2566 ลงวันที่ 12 พฤษภาคม 2566 แต่งตั้งคณะกรรมการดังกล่าวขึ้นมา
5 จุดที่เห็นไม่ตรงกัน
1.การตีความขอบเขตของคำพิพากษา
จุดยืน รฟท.:
- ยืนยันว่าคำพิพากษาครอบคลุมที่ดินทั้งหมด 5,083 ไร่
- เห็นว่าคำพิพากษาศาลฎีกาและศาลอุทธรณ์ภาค 3 วินิจฉัยถึงกรรมสิทธิ์และแนวเขตที่ดินของ รฟท. ทั้งหมด ไม่จำกัดเฉพาะที่ดินพิพาท
- มองว่าคำพิพากษาสามารถใช้ยันบุคคลภายนอกได้ โดยไม่จำเป็นต้องฟ้องเป็นรายแปลง
จุดยืนกรมที่ดิน:
- ยืนยันว่าคำพิพากษาผูกพันเฉพาะที่ดินที่เป็นคู่ความในคดีเท่านั้น
- อ้างมาตรา 145 วรรคสอง แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง ว่าไม่สามารถนำไปใช้ยันบุคคลภายนอกได้
- เห็นว่าต้องมีการดำเนินคดีใหม่กับบุคคลที่เกี่ยวข้องเป็นรายกรณี
2.ความน่าเชื่อถือของแผนที่และหลักฐาน
จุดยืน รฟท.:
- อ้างว่ามีแผนที่แสดงเขตที่ดินของกรมรถไฟแผ่นดินที่เป็นหลักฐานสำคัญ
- เชื่อว่าแผนที่ดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของพระราชกฤษฎีกา
- มองว่าหลักฐานที่มีเพียงพอต่อการพิสูจน์กรรมสิทธิ์
จุดยืนกรมที่ดิน:
- ชี้ว่าแผนที่ที่ รฟท. อ้างเป็นเพียงแผนที่สังเขปที่จัดทำขึ้นในปี 2539
- พบว่าแผนที่มีรูปแบบและระยะไม่สอดคล้องตามหลักวิชาการ
- ระบุว่าไม่พบหลักฐานว่าเป็นแผนที่แนบท้ายพระราชกฤษฎีกา
3.การใช้ดุลพินิจของอธิบดีกรมที่ดิน
จุดยืน รฟท.:
- เห็นว่าการยุติเรื่องโดยอ้างดุลพินิจเป็นการละเลยขั้นตอนตามกฎหมาย
- มองว่าเป็นการโต้แย้งพยานหลักฐานที่ศาลได้วินิจฉัยไว้แล้ว
- เรียกร้องให้ดำเนินการตามกฎหมายให้ครบถ้วน
จุดยืนกรมที่ดิน:
- ยืนยันว่าใช้ดุลพินิจบนพื้นฐานของหลักฐานและความถูกต้อง
- อ้างว่าการพิจารณาเป็นไปอย่างรอบคอบและเป็นธรรม
- เห็นว่าหลักฐานยังไม่เพียงพอที่จะเพิกถอนเอกสารสิทธิ์
4.ความชอบด้วยกฎหมายของเอกสารสิทธิ์
จุดยืน รฟท.:
- เห็นว่าเอกสารสิทธิ์ที่ออกทับซ้อนไม่ชอบด้วยกฎหมาย
- เรียกร้องให้เพิกถอนเอกสารสิทธิ์ทั้งหมดที่ทับซ้อน
- มองว่าเป็นหน้าที่ของผู้ครอบครองที่ดินต้องพิสูจน์สิทธิของตน
จุดยืนกรมที่ดิน:
- ยืนยันว่าการออกเอกสารสิทธิ์เป็นไปตามขั้นตอนและชอบด้วยกฎหมาย
- อ้างว่าการออกโฉนดผ่านการตรวจสอบและรับรองแนวเขตอย่างถูกต้อง
- เห็นว่าต้องคุ้มครองสิทธิของประชาชนที่ได้รับเอกสารสิทธิ์โดยชอบ
5.ความขัดแย้งเรื่องระยะทาง
จุดยืน รฟท.:
- อ้างว่าทางรถไฟมีระยะทาง 8 กิโลเมตร
- ใช้แผนที่ของตนเป็นหลักฐานยืนยัน
จุดยืนกรมที่ดิน:
- ยืนยันว่าทางรถไฟมีระยะทางเพียง 6.2 กิโลเมตร
- อ้างอิงจากการสำรวจภาพถ่ายทางอากาศหลายยุคสมัย (ปี 2497, 2511, 2529 และ 2557)
- มีการยืนยันด้วยการรังวัดในพื้นที่จริงด้วยเครื่องรับสัญญาณดาวเทียมแบบจลน์ (RTK)
แม้ว่าสงครามคำแถลงระหว่างสองหน่วยงานรัฐยังคงดำเนินต่อไป ขณะที่สังคมทุกฝ่ายต่างกำลังจับตาว่า "มหากาพย์เขากระโดง" จะจบลงอย่างไร