ศิริราช ยกระดับรักษาโรคสโตรก ส่ง “รถเคลื่อนที่” พร้อม 24 ชม.

โรคหลอดเลือดสมองเป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญของประเทศไทยและทั่วโลก องค์การอนามัยโลก (WHO) ระบุว่าแต่ละปีมีผู้ป่วยโรคนี้มากถึง 15 ล้านคน โดย 1 ใน 3 เสียชีวิต และอีกส่วนใหญ่ต้องเผชิญกับภาวะทุพพลภาพเรื้อรัง ในประเทศไทยพบว่ามีอัตราผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง 1.88 รายต่อ 100 คน ในประชากรอายุ 45-80 ปี และจากสถิติของโรงพยาบาลศิริราชพบว่ามีผู้ป่วยเพิ่มขึ้นทุกปี จาก 759 รายในปี 2549 เป็น 1,073 รายในปี 2555

ในปลายปี 2567 ศูนย์โรคหลอดเลือดสมองศิริราช คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล จึงร่วมมือกับ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ซีเมนส์ เฮลท์ธิเนียร์ส และ บริษัท อาร์เอ็มเอ ออโตโมทีฟ จำกัด พัฒนารถรักษาอัมพาตเคลื่อนที่รุ่น "MSU-8" ซึ่งเป็นนวัตกรรมล่าสุดในการยกระดับการวินิจฉัยและรักษาโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลันก่อนถึงโรงพยาบาล เพื่อเพิ่มโอกาสรอดชีวิตและลดความพิการในผู้ป่วย

รองศาสตราจารย์ นายแพทย์ ยงชัย นิละนนท์ ประธานศูนย์โรคหลอดเลือดสมองศิริราช เปิดเผยว่า ปัจจัยสำคัญที่ช่วยลดอัตราการเสียชีวิตและความพิการของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองคือความรวดเร็วในการรักษา ยิ่งรักษาเร็ว โอกาสรอดชีวิตและการฟื้นตัวจะยิ่งสูงขึ้น เราจึงพัฒนาโครงการ Mobile Stroke Unit (MSU) และรถรักษาอัมพาตเคลื่อนที่ เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาตั้งแต่ก่อนถึงโรงพยาบาล

“ศูนย์โรคหลอดเลือดสมองศิริราชมุ่งเน้นการพัฒนางานวิจัยด้านการรักษาโรคหลอดเลือดสมองแบบครบวงจร โดยมีการวิจัยทั้งในระดับคลินิกและระบาดวิทยา เพื่อให้มั่นใจว่าผู้ป่วยจะได้รับการดูแลที่ดีที่สุด ซึ่งการพัฒนาโครงการ MSU-8 และการยกระดับศูนย์โรคหลอดเลือดสมองศิริราช ถือเป็นก้าวสำคัญในการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองของประเทศไทย และอาจเป็นต้นแบบให้กับประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกในอนาคต”

สำหรับ “MSU-8W เป็นความร่วมมือในการพัฒนาเทคโนโลยีทางการแพทย์เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการรักษา โดยรถคันนี้ติดตั้งเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ SOMATOM On.site ซึ่งสามารถสแกนสมองผู้ป่วยได้แม่นยำเทียบเท่ากับเครื่องในโรงพยาบาล พร้อมทั้งระบบปรึกษาทางไกล (Teleconsultation) ที่ช่วยให้แพทย์สามารถวินิจฉัยและให้คำแนะนำการรักษาได้แบบเรียลไทม์

การทำงานของรถรักษาอัมพาตเคลื่อนที่

• เมื่อได้รับแจ้งเหตุผ่านสายด่วน 1669 ศูนย์เอราวัณจะคัดกรองอาการและส่งทีม EMS ไปรับผู้ป่วยที่จุดเกิดเหตุ
• ทีมแพทย์บนรถรักษาอัมพาตเคลื่อนที่จะทำการตรวจวินิจฉัยเบื้องต้น ตรวจเลือด และสแกนสมอง
• หากวินิจฉัยว่าเป็นโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลัน จะให้ยาสลายลิ่มเลือด (rtPA) ทันที
• หากต้องรักษาต่อเนื่อง จะนำส่งผู้ป่วยไปยังโรงพยาบาลศิริราชหรือโรงพยาบาลต้นสังกัด

ขั้นตอนการรับบริการสายด่วนรถรักษาอัมพาตเคลื่อนที่

1. เมื่อพบอาการของโรคหลอดเลือดสมอง เช่น หน้าเบี้ยว แขนขาอ่อนแรง พูดไม่ชัด ให้โทร 1669
2. ศูนย์เอราวัณจะทำการคัดกรองอาการและส่งทีม EMS ไปยังจุดเกิดเหตุ
3. ผู้ป่วยจะได้รับการตรวจร่างกายเบื้องต้น และหากเข้าเกณฑ์ จะถูกส่งขึ้นรถรักษาอัมพาตเคลื่อนที่
4. บนรถ ทีมแพทย์จะทำการตรวจวินิจฉัยโดยใช้เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ และส่งข้อมูลไปยังศูนย์แพทย์
5. หากเป็นโรคหลอดเลือดสมอง จะได้รับยาสลายลิ่มเลือดทันทีและถูกส่งไปยังโรงพยาบาลเพื่อรับการรักษาต่อ
6. หากพบว่าไม่ใช่โรคหลอดเลือดสมอง จะนำส่งโรงพยาบาลต้นสังกัดตามระบบปกติ

ทั้งนี้โรงพยาบาลศิริราชได้วางแนวทางพัฒนาการดูแลโรคหลอดเลือดสมองให้มีมาตรฐานสูงสุด โดยมุ่งเน้นการจัดระบบการให้บริการโรคหลอดเลือดสมองแบบสหสาขาให้เป็นไปตามมาตรฐานสากล, พัฒนาระบบ "Acute Stroke Fast Track" เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาอย่างรวดเร็ว, ปรับปรุงระบบรับ-ส่งต่อผู้ป่วยในระยะเฉียบพลันให้มีประสิทธิภาพ

นอกจากนี้ยังตั้งเป้าหมายที่จะเป็นศูนย์กลางฝึกอบรมแพทย์เฉพาะทางด้านโรคหลอดเลือดสมอง, ขยายงานวิจัยเพื่อพัฒนาการรักษาโรคหลอดเลือดสมอง และให้ความรู้แก่ประชาชนเกี่ยวกับอาการของโรคและแนวทางป้องกัน

หากพบอาการของโรคหลอดเลือดสมอง เช่น หน้าเบี้ยว แขนขาอ่อนแรง พูดไม่ชัด ให้รีบโทร 1669 ทันที เพื่อเข้ารับบริการรถรักษาอัมพาตเคลื่อนที่ศิริราช ซึ่งให้บริการตลอด 24 ชั่วโมง ทุกวัน