แอนตาร์กติกาอุณหภูมิพุ่งสูง ร้อนขึ้นเร็วกว่าค่าเฉลี่ยทั่วโลก 2 เท่า

แอนตาร์กติกากำลังเผชิญกับปรากฏการณ์ที่สั่นสะเทือนวงการวิทยาศาสตร์ "คลื่นความร้อน" ที่เกือบจะเป็นประวัติการณ์ส่งผลให้อุณหภูมิพื้นดินทั่วแนวแผ่นน้ำแข็งพุ่งสูงขึ้นเหนือค่าเฉลี่ยถึง 10 องศาเซลเซียสในช่วงเดือนที่ผ่านมา นับเป็นความผิดปกติทางอุณหภูมิที่ใหญ่ที่สุดในโลก

 

แม้ว่าอุณหภูมิในทวีปน้ำแข็งแห่งนี้จะยังคงต่ำกว่าจุดเยือกแข็ง แต่ในบางวันของเดือนกรกฎาคม อุณหภูมิได้พุ่งสูงขึ้นถึง 28 องศาเซลเซียสเหนือค่าปกติ โดยเฉพาะในแอนตาร์กติกาตะวันออก มีรายงานว่าอุณหภูมิสูงกว่าค่าเฉลี่ยถึง 50 องศาเซลเซียส

โดย "แอนตาร์กติกา" มีอุณหภูมิสูงกว่าค่าเฉลี่ยถึง 11-12 องศาเซลเซียส ทั้งนี้ แบบจำลองสภาพอากาศคาดการณ์ว่า สภาวะอากาศร้อนผิดปกตินี้อาจคงอยู่ต่อไปอีกราว 10 วัน ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นเนื่องจากโลกที่กำลังร้อนขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดย 12 เดือนที่ผ่านมา อุณหภูมิโลกสูงกว่าระดับยุคก่อนอุตสาหกรรมถึง 1.5 องศาเซลเซียส ซึ่งเป็นเส้นแบ่งสำคัญที่นักวิทยาศาสตร์เตือนว่าไม่ควรข้ามผ่าน เพื่อหลีกเลี่ยงผลกระทบรุนแรงจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

ไมเคิล ดุ๊กส์ ผู้อำนวยการฝ่ายพยากรณ์อากาศของ MetDesk ชี้ให้เห็นว่า แม้อุณหภูมิสูงสุดรายวันจะร้อนขึ้นมาก แต่สิ่งที่น่าวิตกกว่าคือการเพิ่มขึ้นของค่าเฉลี่ยตลอดทั้งเดือน สอดคล้องกับการคาดการณ์ของแบบจำลองสภาพภูมิอากาศที่ทำนายว่าผลกระทบรุนแรงที่สุดของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศจะเกิดขึ้นในบริเวณขั้วโลก

"คลื่นความร้อน" ครั้งนี้เป็นครั้งที่สองในรอบสองปีที่เกิดขึ้นในภูมิภาคนี้ โดยครั้งก่อนในเดือนมีนาคม 2565 อุณหภูมิพุ่งสูงถึง 39 องศาเซลเซียสเหนือค่าปกติ ส่งผลให้แผ่นน้ำแข็งขนาดเท่ากรุงโรม หรือประมาณ 1,200 ตารางกิโลเมตรพังทลายลง

 

นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า ปรากฏการณ์เอลนีโญที่รุนแรงเป็นพิเศษมีส่วนทำให้เกิดอุณหภูมิที่สูงขึ้นในครั้งนี้ โดยเดือนกรกฎาคม 2566 มีอุณหภูมิสูงกว่าเดือนกรกฎาคมของปีก่อนๆ ในประวัติศาสตร์ถึง 0.3 องศาเซลเซียส

 

สาเหตุใกล้เคียงของคลื่นความร้อน คือ การอ่อนกำลังลงของกระแสน้ำวนขั้วโลก ซึ่งเป็นแถบอากาศเย็นและความกดอากาศต่ำที่หมุนวนรอบขั้วโลก การรบกวนจากคลื่นในชั้นบรรยากาศทำให้กระแสน้ำวนอ่อนแรงลงและนำไปสู่อุณหภูมิที่สูงขึ้น

ซีค เฮาส์ฟาเธอร์ นักวิทยาศาสตร์การวิจัยที่เบิร์คลีย์ เอิร์ธ กล่าวว่า อุณหภูมิของแอนตาร์กติกาโดยรวมอุ่นขึ้นพร้อมกับโลกตลอด 50 ปีที่ผ่านมา และตลอด 150 ปีที่ผ่านมา โดยประมาณการว่าการเพิ่มขึ้นส่วนใหญ่ของอุณหภูมิในเดือนที่แล้วเกิดจากคลื่นความร้อนโดยตรง ในขณะที่โจนาธาน โอเวอร์เพ็ค นักวิทยาศาสตร์ด้านสภาพอากาศจากมหาวิทยาลัยมิชิแกน ระบุว่า ขั้วโลกกำลังร้อนขึ้นในอัตราที่เร็วกว่าค่าเฉลี่ยทั่วโลกถึง 2 เท่า

 

เอ็ดเวิร์ด บล็องชาร์ด นักวิทยาศาสตร์ด้านบรรยากาศจากมหาวิทยาลัยวอชิงตัน ชี้ให้เห็นว่า ปริมาณน้ำแข็งในทะเลที่ลดลงและมหาสมุทรใต้ที่อุ่นขึ้นรอบทวีปแอนตาร์กติกอาจทำให้สภาพอากาศฤดูหนาวอุ่นขึ้น อีกทั้งปริมาณน้ำแข็งในทะเลแอนตาร์กติกในปีนี้ยังอยู่ในระดับต่ำเป็นประวัติการณ์

 

โจนาธาน วิลเลอ นักวิจัยจาก ETH ซูริก อธิบายว่า คลื่นความร้อนนี้เกิดจาก "เหตุการณ์ภาวะโลกร้อนในชั้นบรรยากาศสตราโตสเฟียร์ทางตอนใต้" ซึ่งกินเวลานานหลายสัปดาห์ แม้ว่าเหตุการณ์เช่นนี้จะพบได้ยากในแอนตาร์กติกา แต่คลื่นความร้อนเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ทั่วทั้งทวีป

ผลกระทบของคลื่นความร้อนนี้อาจส่งผลต่อระบบนิเวศในแอนตาร์กติกาอย่างมีนัยสำคัญ นักวิทยาศาสตร์กังวลว่าอุณหภูมิที่สูงขึ้นอาจเร่งการละลายของน้ำแข็ง ซึ่งจะส่งผลต่อระดับน้ำทะเลทั่วโลก โดยการศึกษาล่าสุดพบว่าหากน้ำแข็งในแอนตาร์กติกาละลายทั้งหมด ระดับน้ำทะเลทั่วโลกอาจเพิ่มขึ้นถึง 58 เมตร

 

นอกจากนี้ การละลายของน้ำแข็งยังอาจส่งผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตในท้องถิ่น เช่น นกเพนกวิน แมวน้ำ และแพลงก์ตอน ซึ่งปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมที่หนาวเย็น การเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วอาจทำให้สิ่งมีชีวิตเหล่านี้ไม่สามารถปรับตัวได้ทัน

 

อ้างอิง:

• The Guardian
• Washington Post