นวัตกรรมรักษา “เลือดออกในสมองจากอุบัติเหตุ” โดยไม่ต้องผ่าตัด

เพราะ “อุบัติเหตุ” สามารถเกิดขึ้นได้ตลอดเวลากับทุกคน แต่กลุ่มที่น่าเป็นห่วงอย่างมากคือ “ผู้สูงอายุ” ที่ต้องระมัดระวังการเกิดอุบัติเหตุอย่างมาก โดยเฉพาะอุบัติเหตุศีรษะกระแทกเพียงเล็กน้อย เพราะอาจทำให้เลือดออกในสมอง เป็นอันตรายจนถึงขั้นเสียชีวิตได้

นายแพทย์พงศกร พงศาพาส ประสาทศัลยแพทย์ โรงพยาบาลเวชธานี กล่าวว่า การที่ศีรษะชนบ่อย ๆ ไม่ว่าจะมาจากอุบัติเหตุทางรถยนต์ การหกล้ม การชนของแข็ง หรือการชนจากการเล่นกีฬา อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บทางสมองที่รุนแรง ในขณะที่หลายครั้งมักละเลยการสังเกตอาการทางสมองหลังเกิดอุบัติเหตุ

เพราะคิดว่าคงไม่ได้เป็นอะไรมาก แต่ในกลุ่มผู้สูงอายุหากศีรษะได้รับการกระทบกระเทือนแม้เพียงเล็กน้อยก็อาจทำให้เกิดเลือดออกในสมองได้ง่าย เนื่องจากอายุที่เยอะส่งผลให้หลอดเลือดเปราะบางและเลือดออกง่ายกว่าคนอายุน้อย ผู้ป่วยที่มีภาวะเลือดออกในสมองบางราย ในระยะแรกเริ่มจะไม่แสดงอาการใด ๆ

แต่เมื่อเวลาผ่านไปเลือดที่ออกเพิ่มและหนาตัวขึ้น ส่งผลให้เกิดเลือดคั่งในสมองเรื้อรังและมีการกดเบียดเนื้อสมอง ส่วนใหญ่จะใช้เวลาประมาณ 1 เดือน จึงจะแสดงอาการออกมา เช่น อาการปวดหัวและอ่อนแรง หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม อาจส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น การสูญเสียความสามารถทางสมอง เป็นอัมพาต หรือแม้กระทั่งเสียชีวิตได้

“เดิมการรักษาภาวะเลือดออกในสมอง จะใช้วิธีการผ่าตัดเอาก้อนเลือดที่สะสมในสมองออก เพื่อลดแรงดันในกะโหลกศีรษะและป้องกันการทำลายเนื้อสมองเพิ่มเติม ซึ่งวิธีดังกล่าวส่งผลให้ผู้ป่วยใช้เวลาในการพักฟื้นค่อนข้างนาน แต่ในปัจจุบันด้วยวิวัฒนาการทางการแพทย์ ทำให้การรักษาภาวะนี้สามารถทำได้โดยไม่ต้องผ่าตัด”

ทั้งนี้การรักษาภาวะเลือดออกในสมองด้วยการใส่สายสวนและการอุดกาว หรือ Endovascular Embolization เป็นกระบวนการรักษาแบบไม่ต้องผ่าตัด เพื่อช่วยหยุดการไหลของเลือดในสมอง ซึ่งเป็นสาเหตุของเลือดออกในสมอง โดยประสาทศัลยแพทย์ชำนาญการด้านรังสีร่วมรักษาจะฉีดยาชาที่บริเวณขาหนีบ

จากนั้นจะใส่สายสวนขนาดเล็กเข้าไปในหลอดเลือดผ่านทางขาหนีบ สายสวนจะถูกนำทางผ่านหลอดเลือดไปยังบริเวณที่มีความเสียหายหรือที่มีเลือดออกในสมอง และเมื่อปลายสายสวนเข้าถึงตำแหน่งของหลอดเลือดที่มีปัญหา แพทย์จะฉีดสารอุดกาวหรือสารที่ใช้สำหรับการอุดตันหลอดเลือด เช่น กาวไซยาโนอะคริเลต (cyanoacrylate glue) หรือสารโพลีเมอร์ชนิดพิเศษเข้าไปในหลอดเลือดนั้น ซึ่งกาวจะช่วยปิดหลอดเลือดหรือรอยรั่วที่เป็นสาเหตุของเลือดออก

นายแพทย์พงศกร  กล่าวอีกว่า วิธีนี้นอกจากจะไม่ต้องรับการผ่าตัดแล้ว ผู้ป่วยยังไม่ต้องดมยาสลบ ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อนและลดโอกาสการติดเชื้อ อีกทั้ง การพักฟื้นยังใช้เวลาสั้นกว่า นอนพักที่โรงพยาบาลเพียง 1 คืน ก็สามารถกลับบ้านได้

“หลังจากรักษาภาวะเลือดออกในสมองแล้ว ผู้ป่วยอาจจะยังมีอาการปวดหัวและอ่อนแรง ประมาณ 2 – 4 สัปดาห์ โดยอาการจะค่อย ๆ ดีขึ้นตามลำดับ แต่ผู้ป่วยจำเป็นต้องดูแลตัวเองอย่างต่อเนื่องและหลีกเลี่ยงการเกิดอุบัติเหตุซ้ำ”

โรคเลือดออกในสมองจากการอุบัติเหตุศีรษะชนบ่อย ๆ เป็นภาวะที่ต้องการการรักษาอย่างทันเวลาและเหมาะสม อย่างไรก็ตาม การรักษาที่ทันสมัยและเทคนิคทางการแพทย์ใหม่ ๆ ผู้ป่วยสามารถฟื้นฟูได้รวดเร็วและกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีในระยะเวลาไม่นาน การทำงานร่วมกันระหว่างแพทย์และผู้ป่วยในการรักษาและฟื้นฟูอย่างถูกต้องจึงเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้การพักฟื้นเป็นไปได้อย่างราบรื่นและรวดเร็ว