ฝุ่น PM2.5 ภัยเงียบ ที่คุกคามสุขภาพผู้สูงอายุ

ทุกท่านรู้จักภัยเงียบที่คุกคามสุขภาพผู้สูงอายุกันบ้างไหมครับ ไม่ว่าจะมาจากการขาดวิตามินและแร่ธาตุ ความเครียด ภาวะซึมเศร้า หรือแม้แต่มลพิษทางอากาศครับ ดังนั้นวันนี้ผมจะมาพูดถึงภัยเงียบที่มาในรูปแบบของฝุ่น ที่เราไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้กันครับ

ทราบไหมครับว่าในประเทศไทยมีพื้นที่ที่ค่าฝุ่นเกินมาตรฐานอยู่ไม่น้อยเลยครับ แน่นอนว่ามีผู้คนจำนวนไม่น้อยเลยที่กำลังเผชิญกับปัญหานี้โดยไร้ทางเลี่ยงเลยครับ นอกจากนี้ ฝุ่น PM 2.5 ยังสามารถกระทบต่อกลุ่มคนที่มีปัญหาสุขภาพ เช่น ผู้สูงอายุ เด็กเล็ก หรือคนที่มีโรคเกี่ยวกับหัวใจและปอด

กลายเป็นปัญหาใหญ่ที่คนไทยต้องเผชิญหนักขึ้น โดยเฉพาะในเมืองหลวงและพื้นที่เสี่ยง ซึ่งฝุ่น PM 2.5 คือ ฝุ่นละเอียดขนาดเล็กที่เรามองไม่เห็นด้วยตาเปล่า แต่สามารถลอยอยู่ในอากาศได้นาน และเข้าสู่ปอดของเราได้โดยตรง ทำให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพหลายอย่างเลยครับ โดยเฉพาะในพื้นที่เมืองใหญ่ที่มีมลพิษเยอะอย่างกรุงเทพฯ หรือจังหวัดที่อยู่ทางภาคเหนือ

แน่นอนว่าหลายคนอาจเริ่มรู้สึกถึงผลกระทบจากฝุ่นนี้ ไม่ว่าจะเป็นอาการไอ คัดจมูก หายใจไม่สะดวก หรือแม้แต่คนที่มีโรคประจำตัวอย่างผู้สูงอายุที่มีปัญหาทางระบบหายใจ ก็จะยิ่งอาการหนักขึ้นไปอีก แต่สิ่งที่น่าเป็นห่วงคือ ฝุ่น PM 2.5 ไม่ได้เป็นแค่ปัญหาที่เราเห็นแค่ตอนที่มันสะสมมาก ๆ เท่านั้น แต่ยังเป็นมลพิษที่ค่อย ๆ สะสมในร่างกายเราอย่างเงียบ ๆ จนบางทีเราไม่รู้ตัวว่าได้รับผลกระทบจนกว่าจะเริ่มมีอาการ

ฝุ่น PM 2.5 เป็นมลพิษทางอากาศที่มีขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน วายร้ายตัวจิ๋วที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคนในพื้นที่ที่มีมลพิษสูง โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่ค่อนข้างน่าเป็นห่วงครับ เนื่องจากระบบต่าง ๆ ในร่างกายของผู้สูงอายุอาจไม่สามารถรับมือกับมลพิษได้ดีเท่ากับคนวัยหนุ่มสาว

โดยเฉพาะระบบหายใจและระบบภูมิคุ้มกัน ที่เริ่มมีความอ่อนแอลงเมื่ออายุมากขึ้น ส่งผลกระทบให้เกิดปัญหาสุขภาพที่รุนแรงขึ้นมากมายครับ แต่อย่างว่าครับจะให้ผู้สูงอายุหรือทุกคนเอาแต่หมกตัวอุดอู้ในบ้านก็คงเป็นไปไม่ได้ถูกต้องไหมครับ ดังนั้นเรามาดูกันครับว่าสามารถป้องกันและดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุจากฝุ่นร้ายนี้ได้อย่างไรบ้างครับ

วิธีป้องกันและดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุจากฝุ่น PM 2.5

1. หลีกเลี่ยงการออกจากบ้านในช่วงที่มีฝุ่นเยอะ : ในวันที่ค่าฝุ่นสูงให้หลีกเลี่ยงกิจกรรมกลางแจ้ง ควรให้ผู้สูงอายุอยู่บ้านในช่วงนี้ไปก่อนครับ หรือหากจำเป็นต้องออกจากบ้านจริง ๆ ก็ควรสวมหน้ากาก N95 เพื่อกรองฝุ่นด้วยนะครับ

2. ติดตามสถานการณ์ : คอยตรวจสอบดัชนีคุณภาพอากาศ (AQI) รับข้อมูลค่าฝุ่น PM2.5 แบบเรียลไทม์ จากแหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้ เช่น แอปพลิเคชันหรือเว็บไซต์ของกรมควบคุมมลพิษ เพื่อให้รู้ว่าควรหลีกเลี่ยงการออกจากบ้านในช่วงไหนบ้างครับ

3. ใช้เครื่องฟอกอากาศในบ้าน : ใช้เครื่องฟอกอากาศที่มีฟิลเตอร์ HEPA ซึ่งสามารถช่วยกรองฝุ่น PM 2.5 ได้ ช่วยให้อากาศในบ้านสะอาดและปลอดภัยขึ้นได้ระดับนึงเลยครับ

4. ดูแลสุขภาพสม่ำเสมอ : การดื่มน้ำจะช่วยให้ร่างกายชุ่มชื้น และช่วยชำระล้างสารพิษในร่างกาย รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เน้นผัก ผลไม้ เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน หมั่นออกกำลังกาย แต่ควรเลือกออกกำลังกายในที่ร่มหรือในบ้านก็ได้ครับ และท้ายที่สุดชนอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอจะช่วยให้ร่างกายแข็งแรงครับ

5. พบแพทย์เป็นประจำ : ควรให้ผู้สูงอายุตรวจสุขภาพเป็นประจำ โดยเฉพาะสุขภาพของระบบหายใจและหัวใจ เพื่อให้แพทย์สามารถตรวจจับปัญหาหรือโรคตั้งแต่เนิ่น ๆ หรือหากมีอาการผิดปกติ เช่น ไอ หอบ หายใจลำบาก ควรพบแพทย์ทันทีครับ

สรุปแล้วฝุ่น PM 2.5 เป็นภัยเงียบที่คุกคามสุขภาพของผู้สูงอายุอย่างมากเลยครับ เพราะมันสามารถทำลายระบบทางเดินหายใจและส่งผลกระทบต่อการทำงานของหัวใจได้ โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่มีความเสื่อมสภาพของร่างกายในทุกด้าน ไม่ว่าจะการดูแลตัวเอง การเคลื่อนไหว หรือการมีโรคประจำตัวหรือภูมิคุ้มกันอ่อนแอ

ยิ่งต้องมาใช้ชีวิตในสภาพแวดล้อมที่ต้องเผชิญกับฝุ่น PM 2.5 เป็นเรื่องที่ท้าทายและส่งผลกระทบต่อสุขภาพหลายด้านเลยทีเดียวครับ ไม่ว่าจะเป็นทางเดินหายใจ ระบบภูมิคุ้มกัน หรือแม้แต่สุขภาพจิต การต้องเผชิญกับฝุ่น PM 2.5 ในชีวิตประจำวันทำให้หลายคนต้องปรับตัวเพื่อรักษาสุขภาพและหลีกเลี่ยงผลกระทบที่เกิดขึ้น โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาสุขภาพ เช่น โรคหอบหืด โรคปอด หรือโรคหัวใจ

การป้องกันตัวเองจากฝุ่น PM 2.5 จึงเป็นเรื่องสำคัญที่ไม่อยากให้ทุกคนปล่อยผ่านเลยครับ โดยผู้สูงอายุ ควรหลีกเลี่ยงการออกจากบ้านในช่วงที่ค่าฝุ่นสูง ใช้หน้ากากอนามัย และปรับปรุงคุณภาพอากาศภายในบ้านให้ดีอยู่เสมอด้วยนะครับ ท้ายที่สุดนี้อยากให้ทุกท่านเพิ่มความระมัดระวังและการดูแลตัวเองเป็นประจำ เพื่อช่วยลดผลกระทบจากฝุ่น PM 2.5 ให้ผู้สูงอายุ หรือคนที่เรารักมีชีวิตที่แข็งแรง ปลอดภัยจากมลพิษทางอากาศได้ในทุก ๆ วันครับ

คอลัมน์ Healthcare Insight หน้า 15 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจฉบับที่ 4,074 วันที่ 27 กุมภาพันธ์ - 1 มีนาคม พ.ศ. 2568