เปิดตัว "หุ่นยนต์ผสมยาเคมีบำบัด" จดสิทธิบัตรเครื่องแรกฝีมือคนไทย

นพ.ทวีศิลป์ วิษณุโยธิน อธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่า กรมการแพทย์ ร่วมขับเคลื่อนนโยบายของนายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขในด้านมะเร็งครบวงจร ผลักดันการให้บริการทางการแพทย์และสาธารณสุขสู่ยุคดิจิทัล ทำให้การรักษาและเครื่องมือทางการแพทย์ได้รับการพัฒนาผ่านกระบวนการ Digital transformation อย่างต่อเนื่องโดยนำเทคโนโลยี นวัตกรรมต่าง ๆ มาใช้ในการรักษาผู้ป่วยเพื่อลดระยะเวลาการรอคอย การนอนโรงพยาบาล เพิ่มความรวดเร็วถูกต้อง ปลอดภัย และแม่นยำ ลดภาระงานของเจ้าหน้าที่

หนึ่งในโรคที่เป็นปัญหาสุขภาพสำคัญของประชาชนไทยและทั่วโลก คือ โรคมะเร็ง ผู้ป่วยมะเร็งปัจจุบันประมาณ 4.5 แสนราย รายใหม่ปีละประมาณ 1.4 แสนราย เสียชีวิตปีละประมาณ 8 หมื่นราย หากผู้ป่วยการเข้าถึงบริการและรับการรักษาอย่างเหมาะสมในเวลาอันรวดเร็วจะเป็นหัวใจสำคัญทำให้ผู้ป่วยมะเร็งมีโอกาสหายขาดและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้

วิธีการรักษาหลัก ๆ ของโรคมะเร็งประกอบด้วย การผ่าตัด รังสีรักษา และเคมีบำบัด จะเห็นได้ว่า การให้ยาเคมีบำบัดเป็นหนึ่งในเครื่องมือสำคัญของการรักษาโรคมะเร็ง ซึ่งมากกว่าร้อยละ 50 ของผู้ป่วยมะเร็งจำเป็นต้องได้รับการรักษาชนิดนี้

กรมการแพทย์ จึงได้วางกรอบทิศทางการพัฒนาหน่วยงานให้มุ่งเน้นการสร้างนวัตกรรมและการขยายผลนวัตกรรมที่มีอยู่ไปสู่ระบบสุขภาพ

ปัจจุบันมีหุ่นยนต์เคมีบำบัดในสังกัด จำนวน 3 เครื่องซึ่งโรงพยาบาลมะเร็งอุดรธานีเป็นหน่วยงานที่พัฒนาหุ่นยนต์ผสมยาเคมีบำบัด เป็นเครื่องแรกของประเทศไทย คิดค้นโดยคนไทยเพื่อคนไทยและเป็นต้นแบบการส่งยาเคมีบำบัดไปสู่โรงพยาบาลใกล้เคียงในเขตสุขภาพที่ 8 โดยได้ให้ยาเคมีบำบัดแก่ผู้ป่วย รวม 5,529 ราย ทั้งยังได้ขยายผลการใช้เพิ่มไปยังโรงพยาบาลต่าง ๆ คือ

โรงพยาบาลมหาวชิราลงกรณธัญบุรี

• รับผิดชอบดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็งในเขตสุขภาพที่ 4 โดยได้ให้ยาเคมีบำบัดแก่ผู้ป่วย รวม 5,243 ราย

โรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี

• รับผิดชอบดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็งในเขตสุขภาพที่ 10 โดยได้ให้ยาเคมีบำบัดแก่ผู้ป่วย รวม 6,000 ราย

ข้อมูล นวัตกรรมหุ่นยนต์ผสมยาเคมีบำบัด จดสิทธิบัตรเครื่องแรกของไทย

ผลงานดังกล่าวได้รับรางวัลเลิศรัฐ 2567 ระดับดีเด่น (Best of The Best) เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดอย่างรวดเร็ว ทั่วถึง ตามนโยบายกระทรวงสาธารณสุข มะเร็งรักษาทุกที่ (Cancer anywhere) 

โรงพยาบาลมะเร็งอุดรธานี กรมการแพทย์ร่วมกับคณะวิศวกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง พัฒนานวัตกรรมหุ่นยนต์ผสมยาเคมีบำบัด เป็นโรงพยาบาลแห่งแรกในประเทศไทย สามารถผสมยาเคมีบาบัดได้ 24 ชนิด หุ่นยนต์มีความแม่นยำในการเตรียมยา มากกว่ามนุษย์ (98.24% : 95.05%) มีความปลอดภัย

ทำงานด้วยแขนกล ควบคุมด้วยระบบอัตโนมัติในสภาวะปลอดเชื้อ ลดการปนเปื้อน รั่วไหลของยาเคมีบำบัดสู่สิ่งแวดล้อมตามมาตรฐานการเตรียมยาภายใต้การกำกับดูแลของเภสัชกรผู้เชี่ยวชาญซึ่งผ่านการศึกษาวิจัยในด้านความปลอดภัยและแม่นยำเพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและความปลอดภัยต่อบุคลากรรวมถึงผู้ป่วยมะเร็ง

เริ่มต้นพัฒนาตั้งแต่ปี 2562 ทดสอบระบบแลได้รับสิทธิบัตรสิ่งประดิษฐ์ ในปี 2564 และใช้งานจริงตั้งแต่เดือนมีนาคม 2565 เป็นต้นมา สามารถลดการนำเข้าเครื่องมือราคาแพงได้ และมีความสะดวกในการใช้งานมากกว่าเครื่องมือที่นำเข้าจากต่างประเทศ